چگونه از باتری ماشین نگهداری کنیم؟!

نحوه صحیح نگهداری از باتری ماشین و اقدامات پیشگیرانه لازم و ضروری

باطری یک منبع تولید کننده جریان الکتریسیته می باشد که جریان مورد نیاز مصرف کننده ها را تامین می کند.در حقیقت باطری و دینام تواما جریان مصرف کننده ها را تامین کنند. دینام و باطری هر دو تولید کننه ی جریان می باشند ولی دلیل استفاده از هر دو در یک مجموعه به خاطر این است که دینام تا زمانی که موتور کار می کند جریان تولید می کند.

زیرا نیروی خود را از موتور می گیرد و با خاموش شدن موتور دینام از کار می افتد اگر در زمانی که دینام جریان تولید نمی کند بخواهیم مصرف کننده ای را به کار اندازیم از باطری استفاده می کنیم چون نیروی باطری به صورت یک انرژی ذخیره شده می باشد.

مخصوصا برای راه اندازی موتور و به کار انداختن استارت از جریان باطری خودرو استفاده می کنیم.در خودرو ها از باطری های سرب اسیدی قابل شارژ استفاده می شود.

علل خرابی باتری ماشین

یک باتری ماشین با کیفیت خوب در صورت نگهداری مناسب حدود ۱.۵ سال می تواند کار کند. هدف اولیه استفاده از باتری ماشین استارت زدن، تثبیت انرژی و تهیه نیروی کافی برای جرقه زدن، روشنایی و دیگر مصرف کننده هایی است به مقدار انرژی بیشتر از ظرفیت سیستم شارژ نیازمندند .

برای مثال در موقعی که موتور کار نمی کند. در مرحله بعد باتری ماشین توان الکتریکی سیستم را در موقعی که سیستم شارژ فعال نیست، فراهم می کند.

سن باتری ماشین

سن باتری ماشین به ریزش مواد فعال صفحات آن در اثر انقباض و انبساط این صفحات که در طول فرآیند شارژ و دشارژ اتفاق می افتد بستگی دارد. دشارژ عمیق، گرما و لرزش مراحل تخریب آن را تسریع می کنند و عاقبت رسوب تشکیل می شود و سبب اتصال کوتاه می شود. علت اصلی دیگری که باعث تخریب باتری ها می شود سولفاته شدن آنهاست.

هنگامی که باتری ها به صورت دشارژ انبار شوند یا برای بیشتر از ۶ ماه انبار شوند. سولفات سرب صفحات را سخت و چگال می کند و توانایی شارژ شدن باتری کاهش می یابد و یا به طور کلی از بین می رود و مواد فعال صفحات، دیگر قابلیت تحمل جریان دشارژ را ندارند و باتری از کار خواهد افتاد.

طول عمر باتری ماشین

تحقیقات اخیر نشان داده در یک هوای گرم بدترین محیط برای کار باتری میانگین طول عمر یک باتری ماشین با کیفیت خوب به نصف کاهش می یابد. استارت زدن بیجا (Slow Cranking ) خصوصاً در هوای سرد مشخصه خوبی است که نشان می دهد باتری در حال خراب شدن است و این باتری باید تست شود.

دشارژ باتری ماشین

دشارژ باتریها معمولاً در زمان های نامناسب اتفاق می افتد، برای مثال بعد از روشن کردن خودرو توسط اتصال باتری به باتری (Jump start). متاسفانه اغلب فروشنده های باتری، چگونگی تست درست یا شارژ باتری ماشین را نمی دانند.

نگهداری پیشگیرانه باتری ماشین

بررسی سطح الکترولیت، محکم بودن سر باتریها، تمییز کردن سطوح خورده شده قطب و سر باتری و چک کردن تسمه دینام همه برای نگهداری های پیشگیرانه یک باتری لازم می باشد.

تناوب اجرای اقدامات پیشگیرانه بستگی به نوع باتری و شرایط آب و هوایی دارد اما باید حداقل یک بار قبل از شروع سرما و ماهی یک بار در گرما این مراقبت دوره ای انجام شود.

اگر سطح الکترولیت در باتری های غیر سیلد پائین است، تا سطح مشخص شده توسط سازنده باتری ۲ میلیمتر بالاتر از سطح صفحات باتری را از آب مقطر پر کنید. توجه داشته باشید که بیش از اندازه خصوصاً در گرما آن را از آب پر نکنید.

نحوه صحیح نگهداری از باتری ماشین

۱- در صورتی که به مدت زیادی از خودرو استفاده نمیکنید باطری را از روی خودرو باز کنید.

۲- از شارژ کردن اضافی باطری ماشین بپرهیزید.

۳- تمیز بودن قطبین باطری ماشین را کنترل کنید.

۴- سعی کنید اتومبیلتان را در فصل سرما بیشتر در مکان های گرم پارک کنید (عمر باطری ماشین در اثر سرمای زیاد کاهش میابد)

۵- برای سرویس کامل قطبین باطری و رفع سولفاته از محلول جوش شیرین برای شتشوی آنها استفاده کنید و پس از تمیز کردن سطح آن٬ از مقدار کمی گریس یا وازلین برای جلوگیری از خوردگی استفاده کنید. این عمل معمولا هر دو ماه یکبار باید انجام گیرد.

۶- از جا به جایی زیاد باتری ماشین پرهیز کنید و در هنگام پر کردن خانه ها از آب اسید مراقب باشید زیرا ریختن آب اسید بر روی بدنه خودرو باعث پوسیدگی آن میشود.

۷- برای جا زدن بست ها از آچار استفاده کنید و هرگز با ضربه زدن سعی نکنید که بست ها را به جای خودشان بزنید.

۸- بررسی ارتفاع سطح مایع الکترولیت را (به استثنای باتریهایی که نیاز به سرویس و نگهداری ندارند) در مناطق گرمسیر یا فصل تابستان ۲ هفته یکبار ودر مناطق سردسیر یا فصل زمستان ماهی یکبار بررسی نمائید.

۹- سطح الکترولیت نباید پر پر و یا خالی باشد (حدود ۱۰ میلیلیتر روی سطح صفحات کافی است)

در باتریهایی که دارای پوسته نیمه شفاف هستند سطح آب باتری را میتوان ازبیرون مورد بررسی قرار داد.

۱۰- در سایر باتری ها که پوسته شفاف ندارند برای این کار باید درپوش خانه های باتری را از روی آن باز نموده و سطح آب باطری در هر یک از خانه ها باید تا ارتفاع پائین حلقه شکاف دار داخلی یا ارتفاع علامت بر روی پوسته باتری در نظر گرفته شود.

۱۱- در صورتی که میزان آب باطری در سلول ها یا همان خانه های باطری زیاد باشد ممکن است شارژ باطری سبب پاشش آن به زیر درب موتور شده و خسارات جدی را به رنگ باعث شود.

۱۲- در صورت پایین بودن سطح مایع ،فقط آب مقطر به آن اضافه نمائید.

۱۳- از اضافه کردن مواد شیمیایی یا قرص به داخل باطری خودداری کنید.

۱۴- خانه های باطری کاملا جدا از هم ساخته شده اند ،لذا بررسی ارتفاع سطح آب باتری در هر یک از آنها باید بطور جداگانه صورت گیرد .در هنگام برودت زیاد هوا بهتر است پس از اضافه نمودن آب مقطر به باطری ،مسافت مناسبی را با خودرو طی کرد تا بدین وسیله آب با آب باطری مخلوط شده و از انجماد آن جلوگیری شود .

۱۵- سوراخ درپوش باطری را بررسی کنید تا روزنه آن باز باشد.

۱۶- از وارد کردن ضربه به باطری یا سرباطری ها جدا بپرهیزید.

۱۷- شارژ با آمپر بالا و گرفتن جریان زیاد مثلا استارت زدن طولانی عمر باطری را کاهش میدهد.

۱۸- قطب های باطری را به هم اتصال ندهید این کار موجب ترکیدن باطری یا صدمه به آن میشود.

۱۹- زیر باطری یک تیوب یا کائوچو قرار دهید و بست های آن را محکم کنید چون ضربه های وارده باعث خرابی باطری میشود.

۲۰- در هنگام باز کردن باطری از روی خودرو ابتدا کابل منفی و بعد مثبت را جدا کنید.

۲۱- در هنگام بستن باطری بر روی خودرو ابتدا کابل مثبت و بعد منفی را ببندید.

۲۲- سر باطری منفی را خیلی سفت نکنید تا در صورت لزوم و اضطرار بتوان آن را جدا نمود.

۲۳- خوردگی قطبین باطری (محل های اتصال بست هایی که به موتور و دیگر اجزا میروند) که ناشی از عدم تمیز کردن و شستن به موقع است.

۲۴- در صورتی که میزان آب باطری موجود درون محفظه در دوره های زمانی کوتاه بخار شود و سطح آب باطری کاهش یابد ؛ احتمالا آفتامات دینام خراب می باشد و در صورت عدم توجه کافی خرابی زودهنگام باطری را سبب می شود.

۲۵- از نزدیک کردن هرگونه شعله و یا جرقه به سلولهای باطری با درب باز خودداری کنید .

۲۶- این عمل می تواند عواقب خطرناکی از جمله انفجار و آتش سوزی در پی داشته باشد.

۲۷- در هنگام جوشکاری بر روی خودرو موتور را خاموش کرده و اتصالات باطری را از قطبین ان جدا کنید.

۲۸- از تماس پوست و لباس با آب باطری اجتناب کنید.

۲۹- باطری هایی که تاکنون شارژ نشده اند و مایع الکترولیت درون آنها ریخته نشده است امکان انبار کردن و نگهداری برای مدت طولانی را دارند.

۳۰- باطری های اتمی موجود در بازار بسته به تناسب و میزان آمپر نیازی به نگهداری و کنترل خاصی از نظر سطح مایع الکترولیت نداشته و می توان سلامت باطری را از طریق یک چشمی تعبیه شده بر روی باطری کنترل کنید .بعنوان مثال زمانی که چشمی سبز رنگ است باطری شارژ می باشد؛ اگر چشمی سفید بود نشان دهنده تخلیه کامل باطریست؛ اگر چشمی سیاه رنگ بود باطری نیاز به شارژ دارد.