بررسی نشتی‌های عمومی که در یک خودرو رخ می‌دهد +تصاویر
درون یک اتومبیل، سیالات مختلفی وجود دارد که به منظور روان‌کاری، خنک‌کاری، انتقال نیرو و البته تامین انرژی استفاده می‌شوند. نشت‌کردن هر یک از این سیالات هشداری جدی برای مالک است که سیستم به بازدید و سرویس احتیاج دارد.
در این نوشتار به بررسی متداول‌ترین نشتی‌ها در یک اتومبیل می‌پردازیم.
نشتی روغن پیشرانه
روغن پیشرانه به عنوان سیال روان‌کار و خنک‌کننده، نقشی کلیدی در حفظ سلامت پیشرانه خودروی شما را بر عهده دارد. بنابراین نشت‌کردن آن از قسمت‌های مختلف دردسر‌ساز خواهد بود. با توجه به اینکه روغن همواره درون بخش‌های مختلف پیشرانه در گردش بوده و در میان قطعات ثابت و متحرک جریان دارد، از کاسه نمد، اورینگ و واشر برای آب‌بندی بخش‌های مختلفی که امکان فرار روغن وجود دارد استفاده می‌شود. روغن پیشرانه در عموم موارد از چند بخش می‌تواند نشت کند که تشخیص آن چندان کار دشواری نیست.
نشتی روغن پیشرانه از ناحیه گیربکس در بیشتر موارد از خرابی کاسه نمد میل‌لنگ حکایت دارد که منجر به کثیفی محل اتصال پیشرانه و گیربکس شده و در موارد حاد می‌تواند چرب‌شدن دیسک و صفحه و لغزش آن را به دنبال داشته باشد. نشتی روغن در ناحیه گیربکس می‌تواند از خرابی کاسه نمد میل سوپاپ نیز باشد که در این صورت شاهد رد پای روغن از سرسیلندر تا روی پوسته گیربکس خواهیم بود. این مشکل خصوصا در خودروهایی که واجد سنسور میل سوپاپ هستند، بیشتر رخ می‌دهد چرا که روغن نشت کرده از کاسه نمد می‌تواند از اورینگ سنسور نیز عبور کند و به بیرون از سرسیلندر راه پیدا کند.
روغن‌ریزی از ناحیه فیلتر روغن یکی از جدی‌ترین مشکلاتی است که باید به سرعت رفع شود. البته باید در نظر داشت که همواره ناحیه فیلتر روغن چرب و آلوده است و این آلودگی ناشی از ریختن روغن در هنگام تعویض فیلتر است. بنابراین اگر به روغن‌ریزی از ناحیه فیلتر مشکوک هستید ابتدا ناحیه فیلتر را شست‌وشو دهید. روغن‌ریزی و آلودگی شدید بدنه کارتر می‌تواند نشانه خرابی آب‌بندی پیچ کارتر یا خود واشر بدنه کارتر باشد.
وجود روغن زیاد در منیفولد هوا بیانگر عملکرد نامناسب سوپاپ تهویه روغن و یا استفاده از روغن نامناسب است که میزان تبخیر بالایی دارد.
در نهایت وجود روغن در مایع خنک‌کننده و تشکیل رسوبات گلی مفهومی جز مرگ واشر سرسیلندر ندارد.
نشتی روغن گیربکس
در گیربکس‌های دستی از واسکازین برای روغن‌کاری، صداگیری و خنک‌کردن چرخ‌دنده‌ها استفاده می‌شود که در هنگام دوران چرخ‌دنده‌ها، همواره میان آنها قرار می‌گیرد. در گیربکس‌های دستی واسکازین توسط کاسه نمدها کنترل‌شده و معمولا یک مسیر تنفس نیز برای گیربکس در نظر گرفته می‌شود. نشتی واسکازین در بیشتر موارد از ناحیه کاسه نمد پلوس‌ها روی می‌دهد. همچنین واسکازین می‌تواند بسته به طراحی گیربکس از راه شفت اصلی و یا مکانیسم تعویض دنده نیز به بیرون راه پیدا کند. در گیربکس‌هایی که پوسته چند‌تکه دارند، نشتی می‌تواند از محل اتصال پوسته رخ دهد. در گیربکس‌های اتوماتیک از روغن هیدرولیک برای راه‌اندازی سیستم استفاده می‌شود. به سبب ذات طراحی این گیربکس‌ها، نشتی روغن به‌ندرت در آنها رخ می‌دهد اما بخش‌هایی همچون مجموعه بلوک هیدرولیک، کاسه نمد پلوس‌ها، خنک‌کن و لوله‌های انتقال پتانسیل نشتی را دارند.
نشتی مایع ترمز
مایع ترمز که در بیشتر موارد به اشتباه روغن ترمز نامیده می‌شود، مایعی است که به هیچ عنوان نباید دچار نشتی شود چرا که بروز نشتی در مدار ترمز به معنی از دست رفتن فشار و خطر بروز حادثه خواهد بود. پایین رفتن پدال ترمز در فشار شدید و چسبیدن پدال نشانه روشنی از وجود نشتی جدی در سیستم ترمز است. در یک ترمز معمولی بوستری، روغن می‌تواند از واشرهای لاستیکی پمپ ترمز نشت کند که ناشی از فرسودگی واشرهاست. نشت مایع ترمز از محل اتصال خطوط به‌ندرت رخ می‌دهد اما شل بودن شلنگ‌ها یا پارگی آنها خطرات بعدی هستند. گاهی تاخیر در تعویض به‌موقع روغن ترمز و بی‌دقتی در نصب لوله‌ها در حین تعمیرات می‌تواند زمینه خوردگی آب‌بندی برخی از بخش‌ها را فراهم کند و شاهد نشت مایع ترمز از اتصالات باشیم.
نشت مایع خنک‌کننده
مایع خنک‌کننده راه‌های زیادی برای فرار دارد. متاسفانه یکی از نکاتی که تقریبا هیچ کس آن‌را جدی نمی‌گیرد، تعویض به‌موقع مایع خنک‌کننده است. هیچ ترکیب ضد‌یخ و آبی بیش از ۲ سال یا ۱۲۰ هزار کیلومتر خاصیت خود را حفظ نمی‌کند. کولانت‌های قوی‌تر نیز محدود به عمر مفید درج شده روی بسته‌بندی خود هستند. نشتی مایع خنک‌کننده می‌تواند از ناحیه رادیاتور روی دهد. رادیاتورها به صورت پرس شده ساخته شده‌اند و نشتی از آنها به معنی باز‌شدن پرس یک ناحیه و یا سوراخ شدن خود رادیاتور یا شکستن آن است که در تصادفات از جلو روی می‌دهد. برخی از رادیاتورها پیچ تخلیه مخصوص دارند که فرسودگی آن موجبات نشتی را فراهم می‌کند. شل‌شدن اتصالات جنت‌ها یا سوراخ‌شدن آنها نیز موجب نشتی از این قطعات است. در ناحیه پیشرانه ممکن است شاهد نشتی از هوزینگ ترموستات باشیم که در صورت مشاهده باید واشر آب‌بندی آن تعویض شود. وجود مایع خنک‌کننده روی بدنه پیشرانه می‌تواند به معنی بیرون‌زدن یکی از پولکی‌ها نیز باشد. فشنگی دمای آب نیز در صورت عدم نصب صحیح با گشتاور کافی می‌تواند محل فراری برای مایع خنک‌کننده باشد. نشتی از محدوده تسمه‌ها نیز می‌تواند بیانگر خرابی آب‌بندی واتر پمپ باشد. نشتی مایع خنک‌کننده از محل اتصال سرسیلندر نیز روی می‌دهد که نشانه خرابی واشر سرسیلندر و ترکیب مایع خنک‌کننده و روغن خواهد بود. ورود مایع خنک‌کننده به داخل اتاق نیز دلیلی جز خرابی رادیاتور بخاری یا نشتی شیر کنترل و لوله‌های اتصال ندارد. در نهایت باید در نظر داشت که وجود نشتی در سیستم خنک‌کننده، همواره به معنی وجود هوا در مدار خنک‌کننده است بنابراین ضمن رفع نشتی در اسرع وقت، سیستم را هواگیری کنید.
مشاهده چربی در ناحیه اتصال گیربکس عموما بیانگر خرابی کاسه نمد میل‌لنگ است
تمیز نگه داشتن محفظه پیشرانه گامی مهم در تشخیص صحیح منشأ نشتی‌های احتمالی است
نشتی از رادیاتور می‌تواند از شل بودن لوله‌ها یا باز شدن پرس خود رادیاتور باشد
نشتی روغن ترمز را بسیار جدی بگیرید و به سرعت رفع کنید
عدم دقت در نصب صحیح فشنگی دما می‌تواند موجب نشت مایع از اطراف سنسور شود
نویسنده: عارف منظری