محصولات ایران خودرو بهتر است یا سایپا ؟
یرانخودرو و سایپا دو شرکت خودروساز و اصلی ایران هستند که بیشتر تولید و فروش داخلی را به خود اختصاص دادهاند. این دو شرکت، سالهاست که از حمایت دولتی بهره میبرند و شاید اگر این حمایتها نبود تاکنون دچار بحرانهای بسیار شدید شده بودند، اما با حمایتهای صورت گرفته، هر بار به شکلی خاص از سیلاب بحرانها جان سالم بهدر بردهاند. تعداد محصولات تولیدی این دو کمپانی چندان کم نبوده و در بخش ارزان قیمت بازار تقریبا اکثر گزینهها به این ۲ شرکت ختم میشوند.
اوضاع خودروسازی کشور ما بطور کلی اسفناک است چرا که این بخش از صنعت ایران به ۳ دسته تقسیم میشود که شامل خودروهای تولیدی قدیمی مانند پژو و پراید است و بخش دوم نیز خودروهای مونتاژی جدیدتر هستند که اکثر آنها محصولات کشور چین بوده اما دسته سوم خودروهای وارداتی گران قیمت بوده که هر کسی امکان خرید آنها را ندارد.ایرانخودرو و سایپا در بخش اول کاملا سوار بر بازار هستند و خودروهای تولیدی آنها نیز بخش دوم را نیز شامل میشوند.
ایرانخودرو سالهاست محصولات قدیمی پژو مانند ۲۰۶، ۴۰۵ و پارس را بر روی خط تولید دارد و تنها در این سالها تغییرات بسیار اندکی در بخش داخلی آنها اعمال کرده است. کیفیت این خودروها مناسب شرایط امروزی که علم تولید خودرو پیشرفت داشته، نیست و این شرکت نتوانسته خود را با شرایط روز دنیا وفق دهد. اما خودروهای قدیمی این شرکت در حال حاضر باز هم مشتریان زیادی دارند چرا که آنها این خودروها را در بین گزینههای بد و بدتر، انتخاب بد میدانند.
اخیرا بعد از تولید دنا، خلاقیت این شرکت ایرانی گسترش یافته و تصاویری از تولید ۲۰۷ کراس منتشر شده که در صورت صحت این مطلب، یک فاجعه دیگر به بازار خودرو کشورمان تحمیل میشود.
ایرانخودرو
پدرخواندهی پژو! خودروسازی که سالهاست این برند را در ایران به عنوان فرزندخواندگی قبول کرده است. ایرانخودرو در سال ۱۳۴۱ با نام ایرانناسیونال و با بودجهی ۱۰ میلیون تومانی تاسیس شد. سال بعد، این شرکت با تولید اتوبوس کار خود را آغاز کرد و در سال ۱۳۴۶ به تولید پیکان روی آورد. اتومبیلی که تولید آن تا ۴۰ سال ادامه داشت و بخشی از خاطرات ما ایرانیان، با آن سپری شد. در سال ۱۳۶۷، مذاکرات این کمپانی با پژو فرانسه به منظور تولید محصول پژو ۴۰۵، به نتیجه رسید. خودروی بخشندهای که پلتفرم خود را برای دیگر محصولات این شرکت به امانت گذاشت و اگر این اتفاق روی نمیداد، شاید امروز شاهد حضور خودروهای جدیدی روی پلتفرم پیکان بودیم! از محصولات ایرانخودرو میتوان به پژو ۲۰۶، پژو ۴۰۵، پژو ۲۰۷آی، پژو پارس، تندر، سمند، دنا، رانا، سورن، کپچر و هایما اشاره کرد. ایرانخودرو در کشورهای مختلفی نظیر بلاروس، ونزوئلا، سوریه و عراق شعبه دارد و با تصاحب بیشترین سهم بازار خودروهای داخلی، بالاتر از سایپا و در مقام نخست جای گرفته است.
سایپا
بهتر است بگوییم مادر پراید، چراکه همهی ما این خودروساز بزرگ را با این محصول ویژه میشناسیم و در طول این ۲۳ سال شاهد تولد انواع و اقسام قیافههای آن بودیم؛ خودروهایی که در باطن ویژگیهای مشترکی به ارث بردهاند و تنها در چهره کمی با هم اختلاف دارند. این شرکت در سال ۱۳۴۶ با نام «شرکت سهامی تولید اتومبیل سیتروئن ایران» تاسیس شد که اولین تولیدات آن، وانت آکا و سواری ژیان بودند. در سال ۱۳۵۴ کلمه سیتروئن از این نام حذف شد و به اختصار کلمه «سایپا» از عبارت فرانسوی Société Annonyme Iranienne de Production Automobile، و به معنی «شرکت سهامی ایرانی تولید اتومبیل» درآمد. با گذشت نیم قرن از عمر این شرکت، امروز شاهد فروش طیف گستردهای از محصولات این خودروساز هستیم؛ اتومبیلهایی نظیر تیبا صندوقدار و هاچبک، تندر، ساندرو، سراتو، زامیاد و انواع نسخههای پراید ۱۱۱، ۱۳۱، ۱۳۲ و ۱۵۱(وانت) که بخشی از محصولات حال حاضر این شرکت را تشکیل میدهند.
سایپا سالهاست با تولید پراید بازار خودروهای ارزان کشور را پوشش داده که بسیاری، این محصولات را ارابه مرگ میدانند و عرضه آنها را یک ظلم در حق مردم تلقی میکنند. تصاویر مربوط به تصادف این خودروها نشان میدهند ضعف ایمنی بدنه شدیدی دارند. در طول سالها عرضه پراید، سایپا ابتکار خود را بکار گرفته و با اعمال تغییرات ظاهری، مدلهای مختلف این خودرو را حتی در کلاس وانتها نیز روانه بازار نموده که هیچ اثری از رفع عیب پلتفرم پراید دیده نمیشود و همچنان این قاتلان خیابانی در شهر و جاده تردد میکنند.
تیبا، ساینا و کوئیک را میتوان بهانه سایپا برای افزایش قیمت دانست و در واقع این خودروها همان پراید با چهره جدید هستند.
اما با این تفاسیر کدام خودروساز ایرانی عملکرد بهتری دارد؟ سایپا زیرمجموعههای زیادی دارد و ما در این مطلب تنها کارخانه سایپا را در نظر گرفتهایم. ایران خودرو نیز شرایط چندان متفاوتی نسبت به سایپا ندارد اما کاملا مشهود است که مردم نسبت به خرید محصولات این برند راغبترند. خودروهای این کمپانی اگرچه آش دهانسوزی نیستند اما از لحاظ ایمنی، بدنه قدرتمندتری دارند و از لحاظ پیشرانه نیز مناسبتر هستند.
نباید این مسئله را نادیده بگیریم که خودروسازی ایران چندان شرایط خوبی ندارد و انتخاب کمپانی برتر، رقابت بین گزینههای بسیار ضعیف و ضعیف است که ما در اینجا با دو خودروساز بسیار ضعیف روبرو هستیم که تا سیاستهای مدیریتی خود را تغییر ندهند، روند فعالیت آنها به همین شکل باقی خواهد ماند.
بد نیست نگاهی به انواع گزارشهای سازمان استاندارد و کنترل کیفیت کشور بیاندازیم تا ببینیم کدام کمپانی شرایط بهتری دارد. در لیست زیر خودروها از لحاظ کیفیت ستاره دریافت میکنند که در بخش ۴ ستاره کیفیت، ایران خودرو ۵ محصول دارد در حالی که سایپا تنها یک خودرو در این لیست دارد. در سایر بخشها نیز تعداد محصولات پر ستاره ایرانخودرو بیشتر از سایپا است.
در لیست زیر نیز میزان رضایت مشتریان از خدمات پس از فروش شرکتها را مشاهده میکنید که ایرانخودرو با ۷۱۸ امتیاز در رده ششم قرار دارد و سایپا با ۶۷۰ امتیاز، رده یازدهم را بهخود اختصاص داده است.