آشنایی با پیشرانه‌های رادیال یا شعاعی باعکس

0

آشنایی با پیشرانه‌های رادیال یا شعاعی باعکس

 

نتیجه تصویری برای بالگرد

وقتی صحبت از پیشرانه‌های درون‌سوز می‌شود بیشتر انواع خطی، V شکل و یا نهایتاً تخت به ذهن می‌رسند اما نوع دیگری از پیشرانه‌های درون‌سوز هم وجود دارد که رادیال یا شعاعی نام دارند. این موتورها هم مانند موتورهای درون‌سوز دیگر دارای سوپاپ، پیستون، میل‌لنگ و شمع هستند با این تفاوت که سیلندرها به‌صورت شعاع‌های یک دایره حول یک محور مرکزی قرار می‌گیرند که این محور همان میل‌لنگ است.

Radial Engine

موتورهای رادیال با تعداد سیلندرهایی از ۳ تا ۱۳ عدد ساخته می‌شدند که البته همواره تعداد سیلندرها فرد است و به دلیل اینکه وقتی از روبرو به این موتورهای نگاه می‌کنیم شبیه به ستاره به نظر می‌رسند به موتورهای رادیال، موتور ستاره‌ای هم گفته می‌شود. عمده استفاده از پیشرانه‌های رادیال در هواپیماها بود و قبل از اختراع و متداول شدن موتورهای جت، موتورهای رادیال بسیار رایج بوده و در هواپیماها مورداستفاده قرار می‌گرفتند به‌گونه‌ای که اکثر هواپیماهای جنگ جهانی دوم مجهز به موتورهای بسیار قدرتمند شعاعی بودند؛ بنابراین دوران اوج استفاده از این نوع پیشرانه‌ها در زمان جنگ جهانی دوم بود.

PrattWhitney-R1340-Radial-Engine

در موتورهای رادیال سوپاپ‌ها توسط یک میل بادامک حلقه‌ای باز و بسته می‌شوند که خلاف جهت میل‌لنگ در گردش است و معمولاً در این موتورها از تعداد بادامک کمتری نسبت به دیگر موتورهای درون‌سوز استفاده می‌شود. به‌عنوان‌مثال در یک پیشرانهٔ رادیال ۵ سیلندر تعداد ۴ بادامک برای باز و بسته کردن سوپاپ‌های هر ۵ سیلندر وجود دارد درحالی‌که این تعداد در یک موتور ۵ سیلندر خطی معمولی با تعداد سوپاپ یکسان، ۱۰ عدد است. علاوه بر این موتورهای شعاعی عمداً از سیستم خنک‌کنندگی هواخنک استفاده می‌کردند.

Radial Engine

بااینکه موتورهای رادیال اوایل قرن بیستم اختراع شدند اما بعد از جنگ جهانی اول متداول شده و بسیار مورداستفاده قرار گرفتند زیرا در دهه‌های ۱۰ و ۲۰ میلادی بیشتر از موتورهای دوار در هواپیماها استفاده می‌شد. در موتورهای دوار، سیلندرها حول میل‌لنگ می‌چرخند؛ اما این موتورها به دلیل محدودیت‌های ذاتی‌ای که داشتند در اوایل دههٔ ۲۰ و پس از پایان جنگ جهانی اول کم‌کم منسوخ‌شده و موتورهای رادیال جای آن‌ها گرفتند. بدین ترتیب دوران موتورها رادیال آغازشده و شرکت‌هایی در کشورهای مختلف به ساخت این پیشرانه‌ها پرداختند.

Radial Engine
موتور دوار

مزایای موتورهای رادیال

قدرت بسیار زیاد: پیشرانه‌های رادیال از قدرت بسیار بالایی برخوردار بودند به‌طوری‌که به‌عنوان‌مثال موتور رادیال ۱۸ سیلندر پرت‌اندویتنی که از دو ردیف موتور رادیال ۹ سیلندر تشکیل‌شده بود، با ۴۶ لیتر حجم، قدرتی بین ۲۰۰۰ تا ۲۴۰۰ اسب بخار تولید می‌کرد. این پیشرانه در هواپیماهای یک موتوره‌ای چون گرومن F6F هلکت و هواپیماهای دوموتوره‌ای مانند نورث روپ P-61 مورداستفاده قرار می‌گرفت.

هواپیمایGrumman F6F Hellcat با یک موتور 18 سیلندر رادیال
هواپیمای Grumman F6F Hellcat با یک موتور ۱۸ سیلندر رادیال

وزن: پیشرانه‌های شعاعی هواخنک عمدتاً وزن کمتری از پیشرانه‌های خطی آب‌خنک داشتند.

Radial-Engine-07

تحمل آسیب بالا: سیستم خنک‌کنندهٔ آب‌خنک به‌طورکلی در جنگ‌ها آسیب‌پذیرتر است زیرا برخورد یک گلولهٔ کوچک به موتور به‌راحتی می‌تواند موجب خارج شدن تمامی مایع خنک‌کنندهٔ موتور گردد درحالی‌که موتور هواخنک تا حد زیادی در برابر آسیب‌های جزئی مقاوم است.

Radial-Engine-06

قابلیت اطمینان بالا: موتورهای رادیال به دلیل میل‌لنگ کوتاه، لرزش کمتر و قابلیت اطمینان بیشتری دارند.

هواپیمای Northrop P-61 Black Widow با دو موتور 18 سیلندر رادیال
هواپیمای Northrop P-61 Black Widow با دو موتور ۱۸ سیلندر رادیال

همان‌طور که اشاره شد، موتورهای رادیال عمداً در هواپیماها بکار گرفته می‌شدند اما در سال‌های جنگ جهانی دوم، نیاز مبرمی به وسایل نقلیهٔ زره‌پوش احساس می‌شد و طراحان با مشکل چگونگی قدرت بخشیدن به این وسایل مواجه بودند. به همین دلیل در آن سال‌ها از موتورهای شعاعی در تانک‌ها هم استفاده شد؛ اما سرانجام موتورهای جت به سلطهٔ موتورهای رادیال پایان دادند.

تانک M4 Sherman یا یک موتور 9 سیلندر رادیال با 400 اسب بخار قدرت
تانک M4 Sherman با یک موتور ۹ سیلندر رادیال به قدرت ۴۰۰ اسب بخار

امروزه موتورهای رادیال تقریباً منسوخ‌شده و جای آن‌ها را موتورهای جت گرفته‌اند. در هواپیماهای کوچک و سبک هم بیشتر از موتورهای خطی استفاده می‌شود. بااین‌حال تعدادی از شرکت‌ها هنوز هم به ساخت موتورهای رادیال می‌پردازند. مثل شرکت Vedeneyev که همچنان موتورهای رادیالی با قدرت ۳۶۰ تا ۴۵۰ اسب بخار جهت استفاده در هواپیماهای آکروباتیک سوخو و یاکوولف تولید می‌کند. علاوه بر این، موتورهای شعاعی مینیاتوری هم برای استفاده در هواپیماهای مدل ساخته می‌شوند.

1.Sample

ممکن است شما دوست داشته باشید
ارسال یک پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.