دنده بیجا چه مشکلاتی ایجاد می کند؟
دنده بیجا چه مشکلاتی ایجاد می کند؟
فهرست مطالب
۱- این موضوع فقط برای ماشینهای دنده عادی ( غیر اتوماتیک ) هست که راننده خودش باید به موقع دنده عوض کنه .
هر دنده ای یک سرعتِ حداقل ( minimum ) و یک سرعتِ حداکثر ( maximum ) داره .
رانندگی با سرعتی کمتر و بیشتر از حداقل و حداکثر ضرر داره برای ماشین .
مثال :
برای ماتیز با دو سرنشین و حرکت در مسیر افقی ( بدون شیب ) :
سرعتِ دنده ۱ , از صفر تا ۲۰km یعنی همینکه سرعت به ۲۰ برسه باید بریم دنده دو . و اگر در حالِ حرکت با دنده ۲ بودیم و سرعت به زیر ۲۰ اومد باید کلاچ بگیریم و یه نیش گاز بدیم و با دنده معکوس بریم دنده ۱ .
سرعت دنده ۲ , از ۲۰km تا ۳۰ km توجه داشته باشید که سرعت تعویض دنده در ماشینهای مختلف اندکی فرق میکنه و نمیشه از یک فرمولِ ثابت برای همه ی ماشینها استفاده کرد چون زمانِ لازم برای دنده عوض کردن به قدرتِ موتور و تعدادِ دنده های ماشین و خالی یا پر بودنِ ماشین و شیبِ مسیر حرکت داره ( سربالائی – سرپائینی – جاده افقی )
سرعت دنده ۳ , از ۳۰ تا ۵۰
سرعت دنده ۴ , از ۵۰ تا ۶۵ یا ۷۰
سرعت دنده ۵ , از ۷۰ تا حداکثر سرعتِ مجاز در خیابان یا جاده .
اگر با افزایش سرعت , راننده به موقع دنده رو تعویض نکنه باعث بالا رفتن دور موتور میشه .
رانندگی با دور موتور بالا هم بسیار ضرر داره برای موتور چون باعث اصطحکاک و استهلاکِ شدید قطعاتِ گرانقیمتِ موتور مثل میل لنگ و یاتاقانهای میل لنگ و پیستونها و رینگهای پیستونها و دیواره های سیلندرها میشه خصوصاً اگر روغن بی کیفیت باشه و کثیف و کهنه باشه و فیـلتر روغن هم غیر استاندار یا کثیف و کهنه باشه .
پس بسیار مهم هست که راننده یاد بگیره که همینکه سرعت به حد کافی بالا رفت دنده رو عوض کنه که موتور صداش زیاد نشه یعنی ناله نده یعنی دور موتور بالا نره .
دور موتور نباید از حدود ۳۵۰۰ یا حداکثر ۴۰۰۰ دور در دقیقه بالاتر بره چون علاوه بر فرسایش سریع موتور باعث بالا رفتن مصرف سوخت هم میشه . چون رانندگی با دور موتور و سرعت مناسب اسمش “سرعتِ اقتصادی” هست که در اون سرعت , میزان استهلاک و مصرف سوخت کم هست و با سرعتِ خودرو با هم تناسب داره
در بعضی ماشینها روی کیلومتر شمار یک علامتهائی هست که جای دنده عوض کردن رو نشون میده .
رانندگی با سرعتی که باید دنده تعویض بشه اگر به مدت طولانی باشه ضرر داره برای موتور اگر شیلنگ لاستیکی پوسیده یا صدمه دیده باشه , با یک ترمز محکم یهو سوراخ میشه و روغن میزنه بیرون و پدالِ ترمز ریز پای راننده خالی میشه و میره پائین تا ته و ترمز هم از کار میافته به علت افت شدید فشار روغن .
خیلیها جانشون رو از دست دادند به خاطر همین مسئله . توی سرعت بالا یهو با شدت زدند روی ترمز اما به دلیل پوسیدگی یکی از شیلنگها , یهو سوراخ شد و ترمز زیر پاشون خالی شد ( ترمز بُرید ) و تصادف کردند .
علت دومش سوراخ شدن یا پاره شدنِ واشرهای لاستیکیِ تویِ پمپ ترمز هست ( لوازم پمپ ترمز ) که باز هم باعث بی اثر شدن کار ترمز و از کار افتادنش میشه .
علت دیگرش شُل بودن پیچ هواگیری ترمز هست که پشت چرخها قرار داره تا با شل کردنش و فشار پدال ترمز , هوایِ توی لوله های ترمز خارج بشه .
علت دیگرش وجود هوا در سیستم ترمز هست که باعث عمل نکردن ترمز همون چرخی میشه که لوله اش هوا داره و باعث ضعف کل سیستم ترمز هم میشه .
علت دیگرش صدمه دیدن کاسه نمد سیلندر ترمز هست که پیستون ترمز در اون حرکت میکنه با فشار روغن ترمز و به لنتها فشار میاره و میچسبوندش به دیسک ترمز .
روغن به پیستونِ ترمز فشار میاره و میچسبوندش به لنت پس اگر کاسه نمدِ پیستون خراب باشه روغن ترمز از کنارش نشت میکنه و ترمز زیر پای راننده خالی مییشه .
۴- چوب شدنِ ترمز یعنی سفت شدنِ پدال ترمز که مثل سنگ میشه و هر چی فشار بیارین روش نمیره پائین .
با این روش میتونین چوب شدن رو تجربه کنین :
ماشین رو روشن کنین .
پدال ترمز رو فشار بدین چند بار . پدال راحت حرکت میکنه و مشکلی نداره .
حالا ماشین رو خاموش کنین .
چند بار ترمز بگیرین
کم کم پدال سفت میشه و دیگه نمیره پائین .
این همان چوب شدن ترمز هست .
اما گاهی با وجودیکه موتور روشنه پدال چوب میشه .
چرا ؟
علتش خرابی بوستر ترمز ( تقویت کنندهی ترمز ) هست
عکسش
بوستر با یک شیلنگ به منیفولدِ هوا وصله .
وقتی که موتور رو روشن میکنیم , پیستونها شروع به مکش هوا از منیفولدِ هوا میکنند که در نتیجه فشار هم افت میکنه در منیفولد بنابراین هوای توی بوستر هم از طریق همون شیلنگ کشیده میشه و یک حالت خلاء بوجود میاد توی بوستر که باعث میشه وقتی پا بذارین روی پدال نیروی پای شما چند برابر بشه و درنتیجه بتونین با یک فشار کم , نیروی لازم برای متوقف کردنِ چرخهای ماشین رو به لنتها وارد کنین و ماشین متوقف بشه .
اگر شیلنگ بوستر جدا بشه یا درست و محکم وصل نباشه یا سوراخ باشه دیگه در بوستر خلاء بوجود نمیاد و ترمز چوب میشه .
اگر هم بوستر خراب باشه باز هم ترمز چوب میشه .
یک حالت دیگه هم ممکنه برای ترمز پیش بیاد :
در سرپائینی اگر راننده با دنده سنگین نیاد پائین , سرعت ماشین در اثر شیب زیاد میره بالا و راننده مجبوره دائماً پاش روی ترمز باشه و ترمز بگیره .
این کار باعث داغ شدن لنتها و درنتیجه داغ شدن پیستون لنتها و درنتیجه داغ شدن و به جوش آمدنِ روغنِ توی سیلندر ترمز و لوله ها میشه .
به جوش اومدن روغن ترمز باعث بخار شدن روغن در سیلندر ترمز که پشت چرخ هست میشه و انگار که سیستم ترمز هوا گرفته باشه و ترمز نرم و ضعیف میشه و ممکنه سرعت اونقدر بره بالا که راننده نتونه ماشین رو کنترل کنه و حادثه ساز بشه .
برای همین هست که در جادهای کوهستانی در سراشیبیها تابلو زده با دنده سنگین حرکت کنین .
حتی با ماشین اتوماتیک هم باید به جای D با L1 یا L2 حرکت کنیم که بدون ترمز ماشین میتونه با سرعت محدود از سراشیبی بیاد پائین و ترمزها دیگه داغ نمیشه به علت استفاده ی کم .
۵- علت دو پا شدن ترمز , وجود اندکی هوا در لوله ها یا نیمه معیوب بودنِ بوستر ترمز هست .
۶- روشن کردن با هل اگر زیاد تکرار نشه صدمه ی قابل ذکری نمیزنه به ماشین اما شُکِ وارده در موقع برداشتن پا از روی کلاچ و موقع روشن شدنِ ماشین به چرخ دنده های گیربکس و چهار شاخه گاردون و چرخ دنده های گاردون ( در ماشین دفرنسیال عقب مثل پیکان ) و فشار به پلوسها در ماشین دفرنسیال جلو میشه .
هر چه با دنده ی سنگین تر ماشین هل داده بشه ضررش بیشتر
پس اگر خواستین در سراشیبی و با کمک جاذبه ماشین رو روشن کنین بهتره با دنده ۳ روشن کنین
اما در مسیر افقی و با هل دادن نمیشه با ۳ روشن کرد چون ماشین باید خیلی سرعت بگیره تا بشه موتور رو روشن کرد یعنی هل دهنده ها خورد و خسته میشن . در این موارد دنده دو بهتره
اما روی شن و خاک و برف و زمین لیز ممکنه با دنده ۲ چرخها کشیده بشه روی زمین و نچرخه که تنها راهش سنگین کردنِ ماشین یا کشیدنش با خودرو و روشن کردنش با دنده ۳ یا حتی ۴ هست اما در دنده ۴ سرعت باید به بالای ۳۰ برسه .