عملگرهای ECU کدامند وچه وظایفی دارند؟

0

تشریح عمل گرهای خودرو و ایرادات ناشی از این حسگرها

فهرست مطالب

نتیجه تصویری برای موتور خودرو

سنسورهای خودرو به دوبخش تقسیم می شود

حسگرها یا ارسال کنندگان سیگنال و عملگرها یعنی دریافت کنندگان سیگنال از کامپیوتر خودرو

حسگرها را در مقاله جدا معرفی کردیم

حال نوبت عمل گرها می باشد

عملگرهای موتور و علائم خرابی آنها

قطعات برقی موتور سه دسته اند:

۱. سنسورها: اطلاعاتی نظیر دما، فشار و … را به ECU مخابره می کنند، مثلا سنسور دمای آب رادیاتور.

۲. عملگرها: قطعاتی هستند که فرمانهای ECU را اجرا می کنند، مثلا انژکتور نوعی عملگر است.

۳. کنترل یونیت (ECU): اطلاعات را از سنسورها دریافت کرده و بر حسب آنها، فرمان لازم را به عملگرها صادر می کند.

عملگرهای موتور

عملگرهای موتور عبارتند از:

۱. کوئل جرقه

کوئل برق ۱۲ ولت را در زمان مناسب از ECU دریافت می کند و با افزایش ولتاژ آن، جرقه را در محفظه احتراق ایجاد می کند. (توضیحات بیشتر در مقاله سیستم جرقه زنی موتور و خرابی آن ).

علائم خرابی کوئل جرقه

در صورت خرابی کوئل و نرساندن برق برای جرقه، به هر یک از سیلندرها، آن سیلندر از کار افتاده و موتور تک کار می کند (ریپ زدن موتور)، معمولا در این شرایط چراغ چک نیز روشن می شود.

۲. سوزن انژکتور

نتیجه تصویری برای سنسورهای خودرو

این قطعه دستورات لازم برای پاشش سوخت به مقدار لازم و در زمان مناسب را از ECU دریافت می کند. در این حالت، موتور خودرو با کمترین مصرف سوخت، بیشترین بازدهی را خواهد داشت.

علائم خرابی سوزن انژکتور

در صورت خراب شدن سوزن انژکتور مربوط به هر یک از سیلندرها، آن سیلندر از کار می افتد و معمولا چراغ چک بصورت “چشمک زن” روشن و خاموش می شود.

نتیجه تصویری برای شیر برقی کنیستر

۳. شیر برقی کنیستر

این قطعه در مسیر کنیستر قرار دارد. کنیستر بخارات بنزین را از مخزن سوخت جمع آوری می کند. وقتی که مقدار بخارات جمع آوری شده در کنیستر از حدی بیشتر شود، ECU شیربرقی کنیستر را فعال می کند تا:

۱. بخارات بنزین وارد مانیفولد ورودی هوا شوند و آلایندگی محیط زیست توسط بخارات بنزین کاهش یابد.

۲. بازدهی موتور افزایش و مصرف سوخت کاهش یابد.

علائم خرابی شیربرقی کنیستر

در برخی موتورها، خراب شدن شیر برقی کنیستر، فقط باعث روشن شدن چراغ چک می شود و نشانه دیگری ندارد.

ولی اگر پارگی شیلنک کنیستر، یا شکستگی کنیستر اتفاق افتاده باشد، در برخی خودروها بوی شدید بنزین در اتاق احساس می شود. در این حالت، گاهی صدای “چِق چِق” یا “تِق تِق” از موتور شنیده می شود، که مربوط به بکار افتادن شیربرقی کنیستر است.

۴. پیش گرم کن هوا

این قطعه در تعداد کمی از خودروها استفاده می شود و در صورت سرد بودن هوا، برای بهتر روشن شدن موتور، کمی هوای ورودی موتور را گرمتر می کند.

این قطعه وظیفه چندان مهمی نداشته و خرابی آن، نشانه خاصی ندارد.

تصویر مرتبط

۵. موتور پله ای ( استِپ موتور )

استِپ موتور در خودروهایی وجود دارد که دریچه گاز آنها برقی نیست، وظیفه آن تنظیم دور موتور آرام (بدون گاز دادن) خودرو است.

علائم خرابی استِپ موتور

خرابی استپ موتور معمولا به دو صورت اتفاق می افتد:

۱. کنتاکتور آن بیش از حد جلو آمده است که در دور موتور آرام، مسیر هوای ورودی بسته می شود. در این حالت وقتی راننده پا را از روی پدال گاز بر می دارد، موتور خاموش می شود. برای روشن کردن مجدد خودرو باید پدال گاز را کمی فشار داد، اما اگر دوباره پدال گاز رها شود، موتور خاموش می گردد.

۲. کنتاکتور آن بیش از حد عقب رفته است. در این حالت دور موتور آرام خودرو بالا رفته و موتور گاز می خورد.

نتیجه تصویری برای سنسورهای خودرو

۶. دریچه گاز برقی

“دریچه گاز برقی” و “سنسور زاویه پدال گاز”، در موتورهای مدرنتر، جایگزین “استپ موتور” و “سنسور دریچه گاز” شده اند.

در این خودروها، اطلاعات تغییر “زاویه پدال گاز” به ECU منتقل می شود، ECU با توجه به این اطلاعات فرمان لازم را به “دریچه گاز برقی” ارسال می کند تا مقدار هوای ورودی، و در نتیجه دور موتور، متناسب با مقدار گاز دادن افزایش یابد.

علائم خرابی دریچه گاز برقی

در صورت خرابی این قطعه چراغ چک روشن می شود و دیگر با فشار دادن پدال گاز، دور موتور افزایش نمی یابد، یا بسیار ناچیز بالا می رود.

قابل ذکر است که چون این قطعه در معرض هوا قرار دارد، معمولا کثیف شدن و جرم گرفتن آن باعث نوسان دور موتور آرام خودرو می شود، که در این حالت با استفاده از “اسپری گانک”، می توان آنرا شستشو داد و مشکل را حل کرد.

کامپیوتر مرکزی موتور، ECU – کنترل یونیت

این قطعه تمامی اطلاعات را از سنسورها دریافت و تحلیل می کند و به تناسب آن فرامین لازم را به عملگرها می فرستد. در صورت خرابی ECU، یک یا ترکیبی از علائم خرابی تمام سنسورها و عملگرها مشاهده می شود و در بهترین حالت با دستگاه دیاگ قابل تشخیص است.

۷-پمپ بنزین در خودروهای انژکتوری

تصویر مرتبط

خودروهایی که سیستم سوخت رسانی آنها از نوع انژکتوری است از پمپ الکتریکی استفاده می کنند تا سوخت را به سمت انژکتور ها پمپ کنند. پمپ باید سوخت را با فشار بالا به انژکتورها برساند ( این فشار بسته به طراحی خودرو بین ۳۰ تا ۸۵ psi است.) تا سوخت بتواند به خوبی اسپری شود و با هوا برای سوختن در موتور ترکیب شود. اگر فشار خیلی پایین باشد سبب می شود که سوخت کافی به موتور نرسد و احتراق مناسب را نداشته باشیم، موتور ریپ بزند یا از قدرت آن کاسته شود. و فشار بالا هم منجر به بد کار کردن موتور و مصرف سوخت زیاد می شود که اولین نتیجه آن آلودگی محیط زیست است.

پمپ سوخت که در خودروهای بنزینی به پمپ بنزین هم معروف است معمولا داخل باک نصب می شود، البته در بعضی خودرو ها آنرا خارج از باک نصب می کنند. حتی برخی خودرو ها دو پمپ بنزین دارند، یکی برای رساندن سوخت و دیگری برای تامین فشار مورد نیاز انژکتور ها مورد استفاده قرار می گیرد. قرار گرفتن پمپ سوخت در داخل باک دو مزیت دارد اول این که باک شما مانند یک صدا خفه کن بخشی از صدای آزار دهنده پمپ را در خود میرا می کند و صدای مزاحم کمتری در داخل اتاق شنیده می شود. مزیت دیگر آن خنک کاری پمپ شماست چون داخل سوخت قرار دارد در عمل پمپ شما خنک کاری و روانکاری هم می شود. به همین دلیل است اگر با باک  تقریبا خالی برای مدت طولانی رانندگی کنید پمپ سوخت داغ می کند چون خنک کاری و روانکاری آن انجام نمی گیرد. ابتدا سر و صدای آن زیاد می شود و بعد از مدتی از کار می افتد و اگر خوش شانس باشید در آن نزدیکی تعمیرکاری خواهید یافت تا مشکل شما را برطرف کند.

در برخی خودرو ها پمپ سوخت بخشی از یک پکیج است که نه تنها وظیفه رساندن سوخت را به عهده دارد بلکه سطح سنج باک هم هست و به اصطلاح آمپر بنزین مقدار خود را از آن می گیرد. ولی معمولا می توان پمپ سوخت را به صورت جداگانه تعویض کرد چون هزینه تعویض کامل آن بسیار بیشتر است.

انواع پمپ سوخت خودرو

پمپ های سوخت انواع مختلفی دارند در گذشته از پمپ های جابجایی مثبت رولر سل استفاده می شد که می توانستند فشار بالایی تولید کنند و در حدود ۳۰۰۰ دور بر دقیقه سرعت گردش آنها بود این پمپ ها یک نقطه ضعف هم داشتند و آن وقفه هایی بود که در فشار پیش می آمد و باید یک وسیله جبران فشار در کنار آنها قرار می گرفت و همچنین باید یک موتور فشار پایین قبل از آن در داخل باک قرار می گرفت.

نوع دیگری از پمپ ها که از نوع gerotor هستند که این پمپ ها هم جابجایی مثبت هستند. این طرح شبیه پمپ های روغن است. دور آن در حدود ۴۰۰۰ rpm است.

نوع دیگری که به عنوان پمپ سوخت مورد استفاده قرار می گیرد پمپ پره ای است.

ولی بیشتر خودرو های جدید از پمپ های توربینی برای سوخت رسانی به انژکتور ها استفاده می کنند. در این نوع پمپ ها ردیف هایی از پره روی محور پمپ سوار می شوند و سوخت را به سمت انژکتور ها می رانند. این پمپ ها از توع جابجایی مثبت نیستند بنابراین بسیار نرم کار می کنند و فشار بسیار کم نوسان تری در خروجی دارند. این نوع پمپ ها پیچیدگی ساخت کمتری دارند و با دوام تر هم هستند. در برخی خودرو های قدیمی که بازاسازی شده اند می توان این نوع پمپ ها را به جای پمپ های قدیمی جایگزین کرد.

توجه داشته باشید که اگر پمپ سوخت خودروی خود را تعویض می کنید نیازی نیست که دقیقا از همان پمپ استفاده کنید بلکه باید از پمپ سوخت مشابهی استفاده کنید که بتواند فشار مورد نیاز انژکتورهای شما را فراهم کند. در صورتی که از پمپ سوخت نامناسب استفاده کنید خودروی شما بد کار خواهد کرد.

نحوه عملکرد پمپ سوخت رسانی در خودرو ها

وقتی که سوییچ را برای استارت می چرخانید، متوجه می شوید که یک مرحله قبل از استارت صدایی شنیده می شود این همان صدای پمپ سوخت شماست در حقیقت یک رله برقدار می شود که خروجی آن پمپ سوخت را به کار می اندازد و پمپ سوخت چند ثانیه زمان نیاز دارد تا فشار لازم را برای استارت تامین کند. یک تایمر مشخص می کند چند ثانیه پمپ کار کند تا زمانیکه موتور استارت شود و آنگاه پمپ به صورت دائم در مدار قرار خواهد گرفت.

سوخت از طریق لوله ورودی به داخل پمپ کشیده می شود ولی قبل از آن از یک صافی می گذرد تا آشغال و جرم وارد پمپ نشود. در خروجی پمپ سوخت از یک ولو یا شیر یک طرفه می گذرد تا زمانیکه سوخت از پمپ  خارج می شود فشار را در لوله خروجی افت نکند و مانع از بازگشت سوخت به باک شود.

در ادامه مسیر سوخت به سمت لوله ها و فیلتر پمپ می شود. این فیلتر ها حفره های ریزتری دارند و ذرات کوچکتر را فیلتر می کنند تا مانع از گرفتگی انژکتور ها شوند در صورت گرفتگی بیش از حد و نامرغوب بودن فیلتر ها ممکن است فیلتر پاره شود و همه این درات و کثیفی ها به سمت انژکتور های شما روانه شوند و آنها را دچار گرفتگی نمایند.
بعد از اینکه موتور خودرو استارت می شود پمپ به صورت مداوم کار می کند. برخی از پمپ ها این قابلیت را دارند که دورشان کنترل شود وقتی بار بیشتری رو موتور می افتد، نیاز به سوخت بیشتری وجود دارد دور بالاتر می رود ولی ممولاً پمپ بنزین دور ثابتی دارد. بعد از اینکه موتور خودرو خاموش می شود کامپیوتر خودرو برق پمپ را قطع می کند تا از سرویس خارج گردد.

برخی خودرو ها هم دارای یک سوییچ شتاب یا اینرسی هستند که بعد از تصادف پمپ بنزین را از سرویس خارج می کنند. و به کمک یک شصتی یا پوش باتون می توانید آنرا ریست نمایید.

همچنان که فناوری پیشرفت می کند در خودرو های بیشتری از پمپ بنزین با قابلیت دور متغییر استفاده می شود، تا فشارساخته شده با ناحیه کار موتور مطابقت بیشتری داشته باشد و موتور راندمان بهتری داشته باشد.

مشکلاتی و خرابی های پمپ بنزین خودرو

پمپ های سوخت رسانی خودرو معمولا به اندازه کل عمر آن کار می کنند، اما با این حال برخی مواقع دچار مشکلاتی می شوند. اگر باک شما کثیف و زنگ زده باشد، با باک نیمه خالی رانندگی کنید، مشکلاتی در سیم کشی خودرو داشته باشید و ولتاژ کافی به پمپ نرسد یا فشار زیادی به پمپ وارد شود (مثلا فیلتر بنزین گرفته باشد یا از فیلتری با مش (سوراخ های بسیار کوچک فیلتر) ریز استفاده کرده باشید) احتمالا پمپ سوخت شما دچار مشکل خواهد شد.

وقتی که پمپ بنزین خراب می شود معمولا بدون هیچ نشانه ای خودرو از کار می افتد. تا لحظاتی قبل ماشین شما به خوبی کار می کرده است اما ناگهان ریپ می زند و بلافاصله موتور خاموش می شود و هر چه استارت می زنید فایده ای ندارد.

چگونه متوجه شوید که خرابی پمپ باعث مشکل دار شدن خودرو شما شده است. یک راه این است که به صدای موتور پمپ بنزین گوش فرا دهید. کافی است سوییچ را باز کنید و بدون اینکه استارت بزنید به صدا گوش دهید در خودروی  سالم پمپ بنزین چند ثانیه وارد مدار می شود و یک صدای آرام ام- ام یا وز! خواهید شنید. اگر صدایی را که همیشه می شنیده اید اکنون نمی شونوید احتمالا مشکل از پمپ سوخت رسانی است. این صدا زیر خودرو بهتر شنیده می شود. راه دیگر این است که بویی را که از اگزوز خودرو خارج می شود بررسی کنید اگر بنزین وارد سیلندر شود و موتور روشن نشود بوی بنزین به خوبی از اگزوز حس خواهد شد. در صورتی که بعد از چند استارت بوی بنزین از اگزوز احساس نشود به احتمال زیاد پمپ بنزین شما مشکل دار است. توجه داشته باشید که مشکل ممکن است از رله معیوب قعطی یا شلی سیم ها و اتصالات یا حتی پمپ باشد که کار می کند اما به هر دلیلی نمی تواند فشار لازم را ایجاد کند.

در بیشتر خودروها برای خرابی پمپ سوخت رسانی هیچ هشداری در نظر گرفته نشده است یا چراغ چک روشن نمی شود. موتور به خوبی استارت می خورد، جرقه وجود دارد اما موتور استارت نمی شود چون سوختی به آن نمی رسد.

در برخی خودرو های امروزی یک سنسور تست فشار وجود دارد. حتی اگر این ابزار یا سنسور وجود نداشته باشد می توان به راحتی با قرار دادن یک گیج فشار از وجود فشار پشت انژکتور ها اطمینان حاصل کرد.

یک راه دیگر این است که در مسیر هوای ورودی موتور کمی بنزین اسپری شود اگر موتور استارت شد و بعد از کمی کار کردن خاموش شد مشخص خواهد بود که پمپ کار نمی کند.

 

ممکن است شما دوست داشته باشید
ارسال یک پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.