10توصیه طلایی برای نگهداری بهتر از خودرو +عکس
کارستان ؛نگهداری صحیح از خودرو به تعویض زودهنگام مایعات‌حیاتی و کنترل اجزای مکانیکی آن محدود نمی‌شود. می‌توان ادّعا کرد که “عدم اطلاع مالکین از چند و چون نگهداری از اتومبیل”، عاملی تاثیرگذاری بر عمرپایین خودروها در کشورمان است. البته مواردی همچون کیفیت پایین اتومبیل نیز در این مورد صادق است.
به منظور کمک به افزایش سطح آگاهی در این زمینه، خلاصه‌وار ۱۰ نکته‌ی مهم را یادآور می‌شویم. در این رابطه هنوز هم عطش مخاطب برای مطالعه‌ی چنین مقالاتی احساس می‌شود و ما ، تلاش خواهیم کرد تا هر چند اندک، به ارتقای دانش فنی مخاطبین کمک کرده باشیم.
۱-باتری
باتری‌خودرو از جمله بخش‌های بسیار مهمی‌ست که معمواً با بی‌توجهی رانندگان مواجه می‌شود. برخی حتّی تا زمانی که باتری‌اتومبیل از فرط کار و فرسودگی متلاشی نشده و ایشان را در راه نگذارد، به فکر تعویض آن نمی‌افتند!
باتری‌خودروها به دو دسته‌ی سربی-اسیدی و بدون‌نگهداری (سیلید اسید) تقسیم‌بندی می‌شوند. انواع سربی-اسیدی به مراقبت و نگهداری احتیاج دارند و بسته به شرایط آب و هوایی و میزان فشار وارده، به طور متوسط حدود ۴ سال عمر می‌کنند ولی باتری‌های بدون‌نگهداری که اصطلاحاً به «اتمی» معروف شده (اتمی نیستند!!) یک تا دو سال بیشتر عمر می‌کنند.
البته کیفیت‌کار شرکت‌سازنده نیز در عمر مفید آن‌ها تاثیر‌گذار است. باتری‌های سربی-اسیدی دارای ۶ درپوش منفظ‌دار به منظور کنترل سطح مایع «الکترولیت» (آب‌اسید موجود در آن) هستند. مایع موجود در این دسته از باتری‌ها به شدت سمی و خورنده بوده و در هنگام کنترل آن می‌بایست از هرگونه تماس مستقیم آن با دست خود‌داری کرد.
بهتر است ماهی یک مرتبه نسبت به کنترل سطح مایع الکترولیت باتری‌های سربی-اسیدی اقدام کرد زیرا هنوز هم شرکت‌های سازنده‌ی وطنی، به طور عمده از آن‌ها در محصولات خود استفاده می‌کنند.
در صورتی که سطح مایع هر یک از خانه‌های باتری از میزان مشخص شده کمتر شده باشد، باید از آب «مقطر» برای جبران آن استفاده کرد. معمولاً علامت شاخصی روی بدنه‌ی باتری‌ها وجود دارد که حداقل و حداکثر سطح الکترولیت خانه‌های آن را نشان می‌دهد.
2-روغن موتور
انتخاب روغن‌موتور به سال‌ساخت‌خودرو و تکنولوژی به کار رفته در آن بستگی دارد. روغن موتور‌ها از نظر استاندارد کیفی و گرانروی هرکدام مختص یک سری از خودروها بوده و در هنگام خرید باید رده بندی API آن را با نوع پیشنهادی در کاتالوگ خودرو تطبیق داد.
غلظت (ویسکوزیته) روغن‌موتور نیز دیگر موردی‌ست که می‌بایست درهنگام خرید به آن توجه داشت و تمامی اطلاعات مندرج در دفترچه‌ی راهنمای‌خودرو در این‌باره را مطالعه کرد. معمولا اطلاعات مربوط به کیفیت و ویسکوزیته‌ی روغن‌موتور به صورت برچسب پشت درب‌موتور لحاظ شده است.
طبقه‌بندی روغن‌موتورها بر اساس گرانروی با حروف اختصاری SEA (انجمن‌مهندسین‌خودروی آمریکا) روی ظرف آن‌ها قابل تشخیص است. به عنوان مثال برای اتومبیل‌های ساخته‌شده بین سال‌های ۱۹۷۲ تا ۱۹۷۹ مطابق با استاندارد API (انجمن نفت آمریکا)، می‌بایست از انواعی که با حروف اختصاری SE مشخص شده‌اند استفاده کرد.
بازدید سطح روغن‌موتور بهتر است حداقل هر هفته انجام شود. تعویض دیرهنگام روغن‌موتور کار خنک‌کاری، روانکاری قطعات و جذب ذرات آلوده‌ی درون موتور را مختل می‌کند. روغن‌آلوده و کهنه با روشن‌شدن‌موتور، مطابق معمول از طریق مجاری تعبیه‌شده به تمام قسمت‌های حساس پمپاژ شده و سایش و استهلاک سریع قطعات را موجب می‌شود.
عمر مفید روغن‌ها به مسافت پیموده شده، کارکرد خلاص موتور پشت ترافیک و چراغ قرمز و شرایط محیط بستگی دارد. سلامت دیگر بخش‌های موتور مثل «سیستم سوخت‌رسانی، فیلترهوا و حتّی صافی بنزین» در عمر آن تاثیر‌گذار است.
۳-روغن‌ترمز
روغن‌ترمز مانند دیگر مایعات ضروری خودرو دارای تاریخ انقضاست و برای آن عمر مفیدی در نظر گرفته شده است. روغن‌ترمز به شدت جاذب رطوبت است و پس از فاسد شدن، نقطه‌ی جوش آن پایین‌آمده و عملکرد صحیح سیستم‌ترمز را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد.
بی‌توجهی به تعویض به موقع روغن‌ترمز جدا از ریسک خطر، خرابی بخش‌هایی نظیر «کالیپرها، پیستون‌ها، لوله‌های انتقال و بخش‌هایی از سیستم ترمز ضد قفل» را به همراه خواهد داشت و هزینه‌ی سرباری بر دوش مالک خواهد بود.
عمر مفید روغن‌ترمز معمولا بین ۲ تا ۵ سال (بسته به میزان کارکرد خودرو) است. همچنین یکی از راه‌های آسان و کم‌هزینه برای بازدید دوره‌ای مایع روغن ترمز استفاده از نوارهای تست‌رطوبت بوده که در فروشگاه‌های معتبر موجود است. به‌یاد داشته باشید که از روی ظاهر نمی‌توان به کیفیت روغن‌ترمز پی‌برد حتی اگر غیرشفاف باشد.
۴- روغن جعبه‌دنده
این‌روغن که با نام‌های دیگری نظیر «واسکازین و روغن‌دنده» شناخته می شود، وظیفه‌ی روانکاری و جذب حرارت جعبه‌دنده را برعهده دارد. سایر نواحی مرتبط با جعبه‌دنده همچون دیفرانسیل،گاردان و بخش‌هایی از پلوس‌ها نیز با واسکازین روغن‌کاری می‌شوند.
بهترین‌زمان تعویض آن در دفترچه‌ی راهنمای خودرو قید شده و فواصل آن برای انواع اتوماتیک و دستی متفاوت است. تعویض این روغن برای انواع اتوماتیک هر ۶۰ هزارکیلومتر و برای دستی هر۸۰ هزار کیلومتر معمول است. همچنین در خودروهای محرک عقب می‌بایست با مطالعه‌ی دفترچه‌ی راهنما، نسبت تعویض روانکار دیفرانسیل نیز آگاهی یافت.
انواع روغن جعبه‌دنده براساس دو معیار API (استاندارد کیفیت) و SEA (شاخص غلظت) دسته‌بندی می‌شوند. تعویض دیرهنگام آن موجب بدجارفتن دنده‌ها، خرابی بلبرینگ‌ها و کاسه نمدهای مجموعه خواهد شد و در انواع جعبه‌دنده خودکار، کار نکردن دنده،استشمام بوی‌سوختگی، تاخیر در زمان تعویض و تقه زدن را در پی خواهد داشت.
5- ضدیخ و ضدجوش
وجود مایع ضدیخ و ضدجوش درون موتور خودرو در هر چهار فصل سال ضروری‌ست. علت رنگی‌بودن آن تشخیص‌آسان این مادّه از مایعات مشابه دیگر مانند آب است زیرا ضدیخ‌ها با ساختار پایه «اتیلن گلیکول»، «پروپیلن گلیکول» و «منو اتیلن گلیکول»، به شدت سمّی‌اند. این مایع همچنین از انباشت رسوب در مجاری آب موتور جلوگیری می‌کند. ضدیخ دارای تاریخ‌مصرف بوده و فاسد شدنی‌ست لذا توجه به فواصل تعویض آن در عمر مفید خودرو بسیار تاثیر‌گذار است.
برای فصل زمستان غلظت بیش از ۶۸ درصد ضدیخ و ۳۲ درصد آب نه تنها از یخ‌زدگی تا دمای منهای ۶۹ درجه‌ی سیلسیوس محافظت نمی‌کند، بلکه تاثیر معکوسی را موجب می‌شود که در علم شیمی به آن «پدیده‌ی اتکتیک» می‌گویند! بالاترین حد اختلاط ۶۸ درصد است اما ترکیب ۵۰-۵۰ به خوبی جوابگوی شرایط آب و هوایی کشورمان خواهد بود.
وجود مایع ضدیخ و ضدجوش دمای سیلندرها را یکسان نگاه می‌دارد و کاهش استهلاک رینگ‌ها و عمر بیشتر موتور درپی خواهد داشت.
برای مخلوط کردن ضدیخ می‌بایست حتماً از آب مقطّر یا دیونیزه استفاده کرد. در جریان بازدید از آب‌رادیاتور، وجود آثار زنگ‌زدگی (قرمز رنگ)، مواد زائد و کف، بیانگر فاسد شدن ضدیخ است و باید نسبت به تعویض آن فوراً اقدام کرد.
۶-تسمه‌ها
برای انتقال نیروی موتور به دیگر قطعات دوار همچون «میل سوپاپ‌ها، پمپ هیدرولیک، آلترناتور و کمپرسور کولر»، از مکانیسم تسمه و پولی استفاده می‌شود. تسمه دینام با حالتی مارپیچی، در معرض دید است ولی تسمه تایم به علت حساسیت بالا پشت قاب محافظ پنهان شده است. بی‌توجهی به سلامت تسمه دینام نتایج فاجعه باری را به همراه خواهد داشت. خرابی تسمه دینام علائمی همچون صدای جیغ کشیدن و بوی نا مطبوع لاستیک سوخته را به همراه خواهد داشت ضمن اینکه با بالازدن درب موتور و بررسی سطح شیارهای آن می‌توان نسبت به زمان تعویضش آگاهی یافت.
اگر به علت فرسودگی، تسمه دینام در جای خود بکسواد کند، آلودگی ایجاد شده از لابلای درز قاب تسمه تایمینگ عبور کرده و با تجمع در شیارهای فولی میل سوپاپ، اصطکاک تسمه تایم را کاهش می‌دهد. در این حالت پارگی یا رد کردن دندانه‌های تسمه تایمینگ بسیار محتمل است و اگر اتفاق بیفتند، به تعمیر موتور خواهد انجامید.
پارگی تسمه دینام نیز منجر به از کار افتادن دینام خودرو خواهد شد و بدین ترتیب باتری خالی می‌شود. تسمه‌ها از لاستیک‌های مصنوعی EPDM یا HSN ساخته می‌شوند و عمرمفید آن‌ها معمولا ۹۰ هزار کیلومتر است. اگر خودروی شما به زنجیرتایمینگ مجهز است، دیگر دردسرنگهداری از تسمه‌تایم را نخواهد داشت در غیر اینصورت، حتما به دفترچه‌ی راهنما مراجعه کنید و فواصل تعویض تسمه‌تایم خودرویتان را به ذهن بسپارید.
۷-گرم کردن موتور (حتّی در فصل گرما)
در فصول گرم سال نیز بعد از راه‌اندازی موتور (پس از یک توقف طولانی)، اندکی زمان لازم است تا روغن به تمام قسمت‌های موتور برسد. برخلاف تصوّر بسیاری از رانندگان راه افتادن با خودرو بلافاصله پس از روشن‌شدن می‌تواند در طولانی مدت باعث کاهش عمرمفید قطعات موتور و خرابی زودهنگام آن شود. زمان لازم برای کارکرد درجای موتور در فصل زمستان تا یک دقیقه قابل افزایش است و در فصول گرم ۳۰ ثانیه کفایت می‌کند.
۸- تهیه لوازم یدکی اصلی
می‌دانیم که تهیه لوازم یدکی اصلی خودروهای وارداتی و حتّی مونتاژی در ایران بیش از پیش با مشکلات کیفی و کمّی روبروست اما تاجای ممکن برای تهیه قطعات اصلی و باکیفیت تلاش کنید. با صرف وقت، لوازم مرغوب و دارای هولوگرام،نوشته‌ی برجسته‌ی روی قطعات و موردتایید کارخانه سازنده را تهیه‌کنید.
قسمت‌های خیلی‌مهم اتومبیل مثل «سیستم ترمز، جلوبندی، تعلیق عقب، لوله ها و اتصالات سیستم خنک‌کاری و سوخت‌رسانی، لاستیک‌ها، باتری و…» می‌بایست به طور مرتب از نظر سلامت کنترل شوند و در صورت نیاز به تعویض یا تعمیر، حتماً از قطعه‌ی یدکی اصلی شرکتی (OEM) مورد تایید کارخانه استفاده شود. با وجود تقلب زیاد در بازار و جولان قطعات چینی، ترکیه‌ای و هندی، بهترین کار تهیه لوازم شرکتی‌ست حتّی اگر قیمتی بالاتر از انواع غیرشرکتی داشته باشند.
استفاده از لوازم غیرشرکتی و نامرغوب ریسک بزرگی برای مالک محسوب می‌شود و اگر تبعات جانی به دنبال نداشته باشد، دست کم خسارات سنگینی را وارد خواهد کرد.
۹- محل تعمیر و نگهداری خودرو
کیفیت کار مکانیک مستقیماً روی عمر مفید خودرو تاثیر گذار است. درصورتی که برای رفع ایرادات خودروی شخصی‌تان به تعمیرگاه مراجعه کردید حتما از ایشان مجوز فعالیت کارگاه را طلب کنید و از این کارتان خجالت زده نشوید زیرا هزینه‌ی کم‌کاری یا ناواردی تعمیرکار را شما نباید بپردازید! اگرچه ممکن است افراد دارای جواز کسب نیز در مواردی ناوارد از آب دربیایند اما به دلیل پذیرش قوانین رایج مملکت و اتحادیه، دست کم از افراد فاقد جواز مورد اعتماد تر هستند. ظاهراً آن‌ها پیش از دریافت مجوز فعالیت، توسط آزمون‌های تخصصی اتحادیه سنجیده می‌شوند.
۱۰- شستشو و محافظت از رنگ و بدنه‌ی خودرو
بسیار خوب خواهد بود اگر شستشوی اتومبیل متناسب با فصل انجام گیرد. تابش مستقیم نور خورشید کیفیت رنگ ماشین را نشانه می‌رود و اشعه‌ی ماوراءبنفش آن به شدت بر عمر رنگ و ادوات داخل کابین تاثیر گذار است. شیره‌ی درختان و فضله‌ی پرندگان نیز به طرز باورنکردنی اسیدی بوده و آسیب‌رسان هستند. البته عوامل انسانی همچون پاشیدن پوست تخمه، خط انداختن و چسباندن آدامس را نادیده می‌گیریم!
بهتر است هر چهار فصل از روکش پارچه‌ای بدنه‌ی ماشین استفاده شود. در فصول پربارش و سرد سال نیز کار درست آن است که فواصل شستشوی بدنه‌ی ماشین کوتاه‌تر شده و آلودگی‌ها و نمک سطح راه از روی بدنه و زیر خودرو زدوده شود. ترکیب آلودگی خروجی اگزوز ماشین‌ها و آب باران، اسیدی خواهد بود و به غیر از بدنه‌ی ماشین، از طریق راننده و سرنشینان نیز به داخل کابین سرایت می‌کند، پس بهتر است شستشوی زیرپایی‌ها و تمیزکاری سطوح چرمی داشبورد و صندلی‌ها را از یاد نبرید. استفاده از واکس بدنه در هر چهار فصل موجب حفاظت بهتر از رنگ اتومبیل خواهد شد.
این کار را دست کم سالی ۲ یا ۳ مرتبه انجام دهید. به غیر از براقیت و زیبایی، فایده‌ی دیگر واکس بدنه این است که یک لایه‌ی محافظ در برابر خوردگی، باران اسیدی، شیره‌ی درختان و فضله‌ی پرندگان ایجاد می‌کند که بسیار خوب است. در انتخاب کارواش دقت لازم را به عمل آورید چرا که اگر مهارت کافی در شستشوی اتومبیل را نداشته باشند، خود عامل تخریب رنگ به حساب می‌آیند.
شستشوی معمولی خودرو را می‌توانید هر ۳ یا ۴ هفته یکبار انجام دهید. البته این کار به میزان استفاده شما از اتومبیل بستگی دارد اما همیشه سعی کنید ماشین خود را براق، تمیز و عاری از هرگونه آلودگی نگاه دارید. حتما برای نظافت بدنه و کابین از شوینده‌های توصیه شده مخصوص خودرو استفاده کنید.
منبع:خودرونویس
سلام عالی بود اجرتان با خدا ایکاش مسولان سایر سایتها مانند شما درامرونگهداری خودرو،ودیگروسایل منزل به عمل میکردند.سپاس ازشما