گیربکس چیست؟
گیربکس که با نام سیستم انتقال نیز شناخته می‌شود، دومین عنصر در سیستم نیروی یک اتومبیل است. گیربکس برای تغییر سرعت و گشتاور وسیله نقیله بر اساس گستره‌ای از شرایط جاده و بار ماشین به‌کار می‌رود.
هنگام بالارفتن از سربالایی و در مواقعی که نیاز است، سیستم انتقال سرعت موتور را به گشتاور تبدیل می‌کند. این سیستم گاهی به‌عنوان مبدل گشتاور نیز شناخته می‌شود.
وظایف اصلی گیربکس عبارتند از:
1. فراهم‌کردن گشتاور مورد نیاز برای حرکت وسیله نقیله تحت شرایط متفاوت جاده و بار ماشین
گیربکس این کار را با تغییر سرعت چرخش یک چرخ نسبت به چرخ دیگر (نسبت چرخ دنده) بین میل‌لنگ موتور و چرخ‌های محرک ماشین انجام می‌دهد.
2. معکوس کردن نیرو تا وسیله نقلیه بتواند به عقب حرکت کند.
3. تغییر به وضعیت خنثی برای روشن‌کردن موتور.
اجزای اصلی گیربکس
در هر وسیله، دو یا تعداد بیش‌تری از اجزا در کنار هم عمل می‌کنند و عملکرد مورد نیاز را انجام می‌دهند. در سیستم انتقال چهار جز برای انجام عملکرد آن نیاز است. این اجزا عبارتند از:
1. میل هرزگرد
میل هرزگرد میله‌ای است که مستقیماً به میله کلاچ متصل می‌شود. میل هرزگرد دنده را در بر دارد که آن را به میله کلاچ و به میل لنگ متصل می‌کند و بسته به نسبت سرعت چرخ دنده‌ها، ممکن است در سرعتی برابر با سرعت موتور یا کم‌تر از آن حرکت کند.
2. میل لنگ
میل لنگ میله‌ای است که در سرعتی برابر با سرعت وسیله نقیله حرکت می‌کند. این میله نیرو را با استفاده از چرخ دنده‌ها و بسته به سرعت نسبی آن‌ها از میل هرزگرد دریافت می‌کند و در مقایسه با میل هرزگرد در سرعت‌ها و گشتاورهای متفاوتی حرکت می‌کند. یک انتهای این میله به میل گاردان متصل است.
3. چرخ دنده‌ها
از چرخ دنده‌ها برای انتقال نیرو از یک میله به میله دیگر استفاده می‌شود. چرخ دنده‌ها مفیدترین جزء گیربکس هستند، زیرا تنوع گشتاور در میل هرزگرد و میل لنگ به نسبت چرخ دنده بستگی دارد. نسبت چرخ دنده، نسبت تعداد دندانه‌های دو چرخ دنده درگیر است. اگر نسبت چرخ دنده بزرگ‌تر از یک باشد، میل لنگ با سرعتی کم‌تر از میل هرزگرد می‌چرخد و گشتاور میل لنگ بزرگ‌تر از گشتاور میل هرزگرد است. از طرف دیگر، اگر نسبت چرخ دنده کم‌تر از یک باشد، میل لنگ با سرعتی بیش‌تر از میل هرزگرد می‌چرخد و گشتاور میل لنگ کم‌تر از گشتاور میل هرزگرد است. یک گیربکس کوچک اتومبیل چهار نسبت برای سرعت چرخ دنده و یک دنده معکوس دارد.
4. بلبرینگ‌ها
هرگاه حرکت چرخشی رخ می‌دهد، برای تأمین قطعه چرخشی و کاهش اصطکاک، به بلبرینگ‌ها نیاز است. در گیربکس ، میل هرزگرد و میل لنگ توسط بلبرینگ‌ها حمایت می‌شوند.
طرز کار گیربکس
در گیربکس ، میل هرزگرد توسط تعدادی چرخ دنده به کلاچ برخورد می‌کند. بنابراین، میل هرزگرد همیشه در حال کار است. هنگامی که میل هرزگرد توسط چرخ دنده درگیر با میل لنگ تماس پیدا می‌کند، میل لنگ بر اساس نسبت چرخ دنده شروع به چرخیدن می‌کند.
اگر راننده بخواهد نسبت چرخ دنده را تغییر دهد، صرفاً پدال کلاچ را فشار می‌دهد که ارتباط میل هرزگرد با موتور را قطع می‌کند و با استفاده از اهرم گیربکس و یک نسبت چرخ دنده جدید، میل لنگ را به میل هرزگرد متصل می‌کند. دندانه‌های چرخ دنده و سایر قطعات فلزی در حال حرکت در گیربکس نباید با هم تماس پیدا کنند.
بلکه باید به‌طور مداوم با یک لایه نازک روغن روان‌کار از یکدیگر جدا باشند. این کار باعث جلوگیری از فرسایش بیش از حد و خرابی‌های زودهنگام می‌شود. بنابراین، گیربکس در حالتی که تا حدی از روغن روان‌کار پر شده است کار می‌کند.
این کل مطالب مربوط به «گیربکس» و «انواع گیربکس» بود. اگر هر سؤالی درباره این مقاله دارید، در بخش نظرات بپرسید. اگر این مقاله را دوست داشتید، فراموش نکنید که آن را در شبکه‌های اجتماعی به اشتراک بگذارید.
کارستان