عیب یابی مشکلات سیستم سوخت رسانی خودرو

در این نوشته با مشکلات سیستم سوخت رسانی موتور خودرو و نحوه رفع ایراد آشنا می شوید.

موتور روشن نمی شود:

1. قبلا عیب سیستم برق و جرقه را برطرف نمایید .
2. خالی نبودن باک را آزمایش کنید .
3. بسته بودن ساسات و فلوت نمودن موتور را کنترل کنید .
4. نفوذ آب را در مدار آزمایش کنید .
5. مجرای تعادل هوای باک را بازدید نمایید .
6. لوله بنزین را از کاربراتور کشیده ، با استارتر زدن کار پمپ را آزمایش کنید . اگر بنزین از این لوله خارج نشود ، یا پمپ بنزین خراب شده ، یا لوله های ورودی به آن هوا می گیرند و یا اینکه گرفتگی در باک و لوله ها به وجود آمده است .
7. ممکن است به علت بالا رفتن درجه حرارت ، قفل گازی در مدار به وجود آمده ، راه عبور سوخت را مسدود نموده باشد ، لذا مدار را بررسی کنید .
8. نشتی لوله خروجی پمپ بنزین را بررسی کنید .

کنترل خالی بودن باک :
اگر سوخت سنج ، کار نمی کند ، با لاوله لاستیکی نرمی که از ورودی باک در آن وارد می شود ، می توان از وجود سوخت اطلاع حاصل نمود .
معمولا لوله خروجی بنزین به اندازه 20mm از کف باک بالاتر است تا رسوبات کف باک، داخل مدار نشود . بنابراین ، سوخت کم ، با نداشتن سوخت یکسان است . در صورتی که سوخت در اختیار نباشد ، می توان اتومبیل را طوری کج نمود تا سوخت آن در یک جا جمع شده ، به دهانه لوله خروجی باک برسد . در این حالت ، مدار سوخت رسانی را آزمایش می نمایند .

آزمایش سوخت ورودی به کاربراتور :
پس از حصول اطمینان از موجودی سوخت باک ، باید سوخت ورودی به پیاله کاربراتور را آزمایش نمود :
– لوله بنزین کاربراتور را جدا نموده ف به موتور استارت بزنید ولی موتور را روشن نکنید .
– اگر بنزین از لوله ، خارج شود دلیل سالم بودن پمپ بنزین است . لذا فیلتر کاربراتور و سوپاپ سوزنی شناور را کنترل نمایید . در صورت خارج شدن بنزین از لوله پمپ بنزین ، مخلوط بودن آب با بنزین را بررسی کنید .
– اگر از لوله ، بنزین خارج نشود دلیل خرابی مدار – از باک تا کاربراتور – است .

آزمایش ساسات و فلوت کردن سوخت
– ابتدا ساسات را از نظر درست کارکردن ، آزاد بودن دریچه و محور آن آن و بسته شدن کامل دریچه بازدید نمایید .
– اگر ساسات بسته نمی شود ، هواکش را باز کرده ، با دست هوای ورودی کاربراتور را کنترل کنید تا سوخت غنی شود . اگر موتور در این حال روشن شود دلیل کمبود سوخت و کار نکردن ساسات است .
– گاهی ممکن است در اثر آب بندی نبودن سوزن شناور ، در جایگاه خود ، حالت فلوت کردن رخ دهد . آن را آزمایش کنید .
– اگر ساسات باز نشود و یا شناور کاربراتور تنظیم نباشد ، سوخت زیادی به موتور ارسال گردیده ، موتور خفه می کند ( فلوت کردن ). اگر کاربراتور فلوت کند از دور درپوش پیاله ، سوخت نشت می کند و یا سوخت در دور محور دریچه گاز جمع می شود . گاهی واشر بین کاربراتور و مانیفولد مرطوب می شود .
– اگر موتوری فلوت نموده و خفه کرده باشد ، باید دریچه های ساسات و گاز را باز نگه داشت و در این حال به موتور استارت زد تا سوخت اضافی آن خارج گردیده ، با سوخت لازم روشن شود .
– گاهی در اثر گرم شدن بنزین در پیاله کاربراتور و انبساط آن فشار زیادی در پیاله به وجود می آید و سوخت اضافی از ژیگلور خارج شده ، موتور فلوت می کند . در کاربراتور های جدید ، منفذی برای جلوگیری از حالت انبساط بنزین در پیاله کاربراتور پیش بینی می کنند . گاهی به این مدار مجرای « ضد تراوش » یا « ضد جوش » می گویند . وظیفه مدار ضد جوش ، خارج کردن بخارات بنزین از پیاله در بعضی مدلها به وسیله یک سوپاپ بخار ف سوخت پیاله دائما تخلیه گردیده ، به باک برگشت داده می شود و به جای آن ، سوخت خنک از پمپ بنزین به پیاله بنزین می ریزد .
بهرحال در صورت بروز انبساط بنزین در پیاله کاربراتور ، باید مانند فلوت کردن رفتار نمود .

نتیجه آزمایش روی کاربراتور چنین است :

– اولا باید سوخت به کاربراتور ارسال شود .
– ثانیا مدار ساسات بخوبی عمل کند .

آزمایش وجود آب در مدار سوخت رسانی :

وجود آب در بنزین ، باعث مسدود شدن مدارات و ژیگلورها می شود . برای آزمایش ، کمی بنزین از مدار کشیده ، در ظرف تمیزی می ریزند . هر گاه در سوخت آب وجود داشته باشد ، در کف ظرف حبابهایی از آب ، ظاهر خواهد گردید.
روش دیگر پی بردن به وجود آب ، آن است که استکانی پمپ بنزین یا صافی آن را باز کرده ، سوخت آن را روی زمین بریزند . سوخت بسرعت تبخیر می شود ولی آب برای مدتی به صورت حباب روی زمین باقی می ماند .
– اگر مقدار کمی آب در استکان پمپ بنزین وجود داشته باشد ، با دستمال تمیزی آن را خشک نموده ، روی پمپ بنزین نصب کنید و به موتور استارت بزنید تا روشن شود .
– اگر مجددا در استکانی ، آب جمع شود لازم است مدار را تخلیه نموده ، تمیز کنند تا موتور روشن شود .

قفل گازی در مدار سوخت رسانی :

گاهی در هوای گرم ، جریان سوخت ارسالی به موتور قطع می گردد و در حال حرکت ، پس از چند بار ریپ زدن ، موتور خاموش می شود . معمولا موتوری که داغ کند ، سوخت مدارات آن تبخیر گشته ، در اثر ازدیاد حجم گاز بنزین ، راه عبور سوخت مسدود می شود . در چنین حالتی ، وقتی دریچه گاز بسته شد موتور خاموش شده ، دیگر با گاز دادن روشن نمی شود .

آزمایش گرفتگی لوله های بنزین :
برای آزمایش گرفتگی لوله بنزین ، آن را از ورودی پمپ بنزین درآورده ، پس از برداشتن در باک از انتهای لوله در آن می دمند . برای دمیدن در لوله ، از باد کمپرسور و یا تلمبه دستی استفاده می کنند و یا با دهان در آن می دمند .
اگر با این روش ، لوله بنزین باز شود نشانه وجود مواد شناور در باک است و هر چه سریعتر باید آن را تمییز کنند . و چنانچه لوله بسختی باز شود ، نشانه وجود رسوب با قطعات درشت تر است .

موتور در حالت آرام کار نمی کند :
اگر سیستم جرقه زنی عیب نداشته باشد و موتور در دور آرام نامیزان کار کند و یا خاموش شود ، نشانه وجود عیب ، در سیستم سوخت رسانی می باشد . و به روش زیر عمل کنید :
1. مدار دور آرام کاربراتور را کنترل و آن را مجددا تنظیم کنید .
2. فلوت کردن کاربراتور را بررسی نمایید . فلوت کردن در اثر تنظیم نبودن شناور و یا فعالیت مدار استارتر می باشد . ( استارتر مدار راه اندازی یا ساسات می باشد ) .
3. در مدار خلا یی موتور ، هوا نشت می کند . برای آزمایش لوله خلایی متصل به مانیفولد ، لوله بوستر ترمز ، لوله برف پاک کن خلایی ، واشرها نیفولد ، واشر کاربراتور و … را بازدید نمایید .
4. عیب مکانیکی موتور ، فیلرگیری سوپاپها ، کمپرس سیلندرها و … را بررسی و برطرف نمایید .

روش تنظیم دور آرام کاربراتور :
1. موتور را روشن نمایید و با پیچ تنظیم دور ، دریچه گاز را آنقدر باز کنید تا موتور بخوبی کار کند .
2. مدار ساسات را در حالت گرم بودن ، غیر فعال نمایید .
3. پیچ تنظیم سوخت دور آرام را کاملا ببندید تا دور موتور کاهش یابد . اگر با کم کردن سوخت به وسیله پیچ تنظیم سوخت دور آرام ، دور موتور افزایش یابد ، نشانه غنی بودن سوخت می باشد و اگر دور موتور افت کند ف نشانه ضعیف بودن سوخت است .
4. حال اگر دور موتور زیادتر از حد عادی است ، با پیچ تنظیم دور ف دریچه گاز را کمی ببندید تا دور موتور به اندازه دور توصیه شده ، برسد .
5. اگر نتوان با پیچ تنظیم سوخت دور آرام ، سوخت را تنظیم کرد ، باید کاربراتور را باز نموده ، مدار دور آرام و سایر مدارات را شستشو داد و ژیگلور دور آرام را از نظر گرفتگی ، تمیز نمود .
6. برای آزمایش دقیق سوخت کاربراتور نیاز به دستگاه سوخت سنج می باشد . با این دستگاه پس از گرم شدن موتور ، لوله جمع کننده دود را در لوله اگزوز قرار داده ، دستگاه را روشن می کنند . پمپ مکنده دستگاه ، دودها را به قسمت آنالیزور ( تجزیه کننده) انتقال داده ، پس از سنجش درصدco سوخت ، عقربه دستگاه نسبت اختلاط سوخت را نشان می دهد .

فلوت کردن کاربراتور

کاربراتور به دلایل زیر فلوت می کند :

– هر گاه شناور کاربراتور تنظیم نباشد ، سطح سوخت در ارتفاع بالاتری قرار گرفته ، مصرف آن افزایش می یابد .
– اگر شناور سوراخ شود بنزین در آن نفوذ کرده ، شناور در پیاله بنزین غوطه ور می گردد ؛ لذا سطح بنزین در پیاله بالا می آید .
– هر گاه ذرات ناخالص در بنزین در نشیمنگاه سوپاپ سوزنی شناور رسوب کند ، مانع از بسته شدن مدار شناور گردیده ، سوخت فلوت می کند .
– اگر پمپ بنزین فشار خیلی زیادی تولید کند ، به طوری که نیروی رانش شناور نتواند سوپاپ را ببندد ، سطح سوخت در پیاله افزایش یافته ، بنزین فلوت می کند .
– اگر مدار ساسات تنظیم نباشد ، سوخت اضافی به مدار ارسال می نماید و در نتیجه ایجاد فلوت می کند .

علامت فلوت کردن کاربراتور ، نشت نمودن سوخت از دور درپوش کاربراتور ، محور دریچه گاز ، خیس نمودن شمعها و روشن نشدن موتور است .

برای برطرف شدن فلوت کاربراتور ، به ترتیب زیر عمل کنید :

1. ابتدا مدار ساسات را کنترل نمایید . به این منظور باز شدن کامل دریچه ساسات را در گرمای نرمال موتور مورد بازدید قرار دهید . اگر ساسات از نوع اضافه کننده سوخت است ( استارتر ) نشتی آن را در مدار کنترل کنید .
2. سپس ضربه ملایمی به نزدیکی محل سوپاپ شناور بزنید تا اگر ذراتی در جایگاه آن قرار گرفته است ، بر طرف شود و سوپاپ سوزنی بتواند به وظیفه خود عمل نماید .
3. اگر عمل فلوت کردن کاربراتور ، برطرف نشود باید آن را باز کرده ، علل دیگر را در آن بررسی نماید .

نشتی گاز در مانیفولد هوا :
هوا از کناره های واشر مانیفولد ، به داخل نفوذ کرده ، سوخت را رقیق می کند و لذا در دور آرام که خلا مانیفولد زیاد است ، موتور نامیزان کار می کند .
1. اگر محل مشخصی از نشتی گاز دیده شود با سفت کردن مهره های نیفولد ، فلانچ کاربراتور و یا پیچهای بدنه کاربراتور آن را اصلاح می کند .
2. اگر با سفت کردن پیچها ، هنوز نشتی وجود دارد ، نشانه خراب واشرها می باشد .
3. ممکن است از کناره لوله خلایی بوستر نشتی به وجود آید .
4. برای برطرف شدن اثر نشتی مانیفولد هوا ، در حالت اضطراری ، بهتر است با پیچ تنظیم دریچه گاز دور موتور را به کمترین مقدار ممکن برسانند تا آنکه در اولین فرصت بتوان واشرهای معیوب را تعویض نمود .

عیب مکانیکی موتور :

اگر آزمایشهای فوق ، در مورد برطرف کردن معایب دور آرام به نتیجه نرسد ، عیب احتمالی در اشکالات مکانیکی موتور است . به این منظور ، مواد زیر را بررسی کنید :
1- چسبندگی سوپاپها را آزمایش کنید .اگر چسبندگی در سوپاپها وجود داشته باشد صدای بلند وضربه داری از موتور به گوش میرسد .
2- ممکن است یکی از سیلند رها کار نکند، عیب احتمالی در شمع ،رینگها،سوراخ شدن پیستون و یا ترکیدن سوپاپها باشد (سوختن سوپاپ). می توان هر مورد را با آزمایش مربوط ته دست آورد.

افت قدرت موتور:

وقتی قدرت موتور،در صورت میزان بودن سیستم جرقه ، کاهش داشته باشد عیب احتمالی در سیستم سوخت رسانی و یا سیستم اگزوز می باشد. لذا موارد زیر را برسی کنید.
– مخلوط سوخت و هوای کار براتور، در حالت شتاب گیری کم است،آن را میزان کنید .
– سوخت موتور نامیزان است واحتما لا حالت فولوت کردن وجود دارد.
– پمپ بنزین، سوخت کافی ارسال نمی کند.
– قفل گازی در مدار به وجود می آید .
– خفه کن اگزوز گرفتگی دارد .
یخ زدگی در کاربراتور وجود دارد .

رقیق بودن سوخت در حالت شتاب گیری :

اگر به علت رقیق بودن سوخت ، موتور افت قدرت داشته باشد ، معمولا در کاربراتور عطسه بوجود می آید . صدای عطسه در موقع باز شدن ناگهانی دریچه گاز بیشتر است . در چنین حالتی به ترتیب زیر عمل کنید:
– موتور را خاموش کرده ، هواکش کاربراتور را بردارید . دریچه ساسات را کاملا باز نمایید .
– از لوله کاربراتور به داخل نگاه کنید و همزمان چند بار دریچه گاز را بشدت باز کنید تا مدار شتاب دهنده ، فعالیت کند . توجه نمایید که پمپ کردن زیاد مدار شتاب دهنده ، باعث فلوت کردن کاربراتور می شود .
– موتور را روشن کنید و مجددا به آن گاز بدهید . اگر عمل عطسه کاربراتور تکرار شود ، نشانه پمپ نکردن کافی پمپ شتاب دهنده است .
– لازم است کورس پیستون پمپ شتاب دهنده را افزایش دهند تا سوخت بیشتری ارسال شود . یا ممکن است ژیگلور مدار شتاب دهنده گرفتگی داشته باشد و نیز ممکن است سوپاپهای مدار پمپ شتاب دهنده ، معیوب باشند .
– مسدود شدن جزیی ژیگلور اصلی را ، وقتی تشخیص می دهیم که در دور آرام ، موتور بخوبی کار می کند ولی در حالت تمام بار ، شتاب گیری ضعیف شود و قدرت افت میکند .

– پمپهای شتاب دهنده ، به دو صورت ساخته می شوند :

قابل تنظیم باشد باید دانست که در هوای سرد و در ارتفاعات نزدیک سطح دریا ، باید کورس پیستون را طوری تنظیم کرد تا سوخت زیادتری تزریق کند و برعکس در هوای گرم و ارتفاعات بالا نیاز به سوخت کمتری می باشد .
درشکل زیر کورس پیستون پمپ شتاب دهنده را با تعویض موقعیت اهرم پیستون ، تغییر می دهند . در روی اهرم متصل به دریچه گاز ، سه سوراخ وجود دارد که هر یک ، کورس معینی را برای پیستون پمپ فراهم می کند .

اثر غنی بودن سوخت در افت قدرت موتور :

اگر قدرت موتور به علت زیاد بودن سوخت ، کاهش یابد ، حالت خفگی در موتور به وجود آمده است. اثر مشخص آن ، ایجاد صدای مخصوص و خروج دود سیاه از اگزوز است . در این حالت لازم است کاربراتور را مورد تعمیر قرار داد .

اثر خرابی پمپ بنزین در افت قدرت موتور :
هرگاه پمپ بنزین ، سوخت ضعیفی ارسال نماید موتور در حالت شتاب گیری با کمبود سوخت مواجه می شود . پس لازم است فشار پمپ و شدت جریان سوخت را اندازه بگیرید .

اثر قفل گازی در افت قدرت موتور :
ایجاد قفل گازی در مدار ، از جریان سوخت کافی جلوگیری می نماید و موتور را با کمبود سوخت روبرو می کند . در صورت به وجود آمدن قفل گازی ، معایب مدار را با عایق بندی صحیح حرارتی و جلوگیری از انتقال گرمای بدنه موتور به پمپ بنزین و کاربراتور ، برطرف نمایید .

اثر گرفتگی خفه کن در افت قدرت موتور :
لوله اگزوز در اثر کج شدگی و یا دوده گرفتگی ، وظیفه خود را بخوبی انجام نمی دهد . برای آزمایش ، دور موتور را بالا برده و به طور ناگهانی دریچه گاز را رها کنید ، هرگاه صدای خش خش از لوله اگزوز شنیده شود ، نشانه گرفتگی آن است .

یخ زدن کاربراتور :

یخ زدن کاربراتور ، یکی از مسایلی است که در شرایطی از قبیل کاهش دمای محیط و افزایش رطوبت هوا اتفاق می افتد . مثلا وقتی درجه حرارت هوا بین تا و رطوبت هوا بین 65 تا 100 درصد است ، یخ زدگی در کاربراتور ایجاد می شود .
در چنین شرایطی به محض روشن کردن موتور ، دریچه گاز یخ می زند که این حالت معمولا پیش از رسیدن به درجه حرارت عادی اتفاق می افتد .
در بعضی از کاربراتورها ، مداری دودهای گرم اگزوز را به حوالی مجرای دور آرام هدایت نموده ، اطراف آن را گرم نگه می دارد تا از یخ زدگی جلوگیری کند .

کارستان