عوامل و علائم فرسوده‌شدن دسته موتور و نحوه تست
علائم خرابی دسته موتور و راهنمای گام‌به‌گام تعویض آن
همان‌طور که می‌دانید موتور خودرو جزو بخش‌های متحرک آن است و بنابراین هنگام کار کردن از جای خود حرکت می‌کند. علاوه بر آن، موتور و گیربکس به یکدیگر متصل هستند و هر حرکت گیربکس موتور را تکان می‌دهد.
بنابراین باید قطعه‌ای وجود داشته باشد تا موتور را در جای خود ثابت نگه دارد؛ وگرنه تکان‌ها و لرزش زیادی در داخل خودرو احساس خواهید کرد. این قطعه مهم همان دسته موتور است که در این مقاله با کارکرد، علائم خرابی دسته موتور و نحوه تعویض آن آشنا خواهید شد.
دسته موتور چیست؟
فهرست مطالب
دسته موتور (engine mount) همان‌طور که از نامش مشخص است، قطعه‌ای است که موتور را محکم در جای خود نگه می‌دارد و از حرکت ناخواسته آن جلوگیری به عمل می‌آورد. در بیشتر خودروها سه یا چهار دسته موتور وجود دارد که یکی از آنها گیربکس را نگه می‌دارد و مابقی آنها برای نگه‌داشتن موتور هستند.
حتما بخوانید: دسته موتور چیست
یکی از دسته موتورها به بدنه یا قاب ماشین و دیگری به خود موتور پیچ شده است. وظیفه این دسته‌ها ثابت‌نگه‌داشتن موتور در جای خود و نیز کاهش لرزش و ارتعاش در داخل خودرو است.
علائم خرابی دسته موتور
علائم خرابی دسته موتور عبارت‌اند از:
۱. لرزش شدید
یکی از رایج‌ترین علائم خرابی دسته موتور لرزش غیرعادی ماشین در هنگام رانندگی است. اگر بعد از روشن‌کردن ماشین متوجه لرزش زیاد یا صدای بلند غیرعادی شدید، به‌احتمال زیاد دسته موتور مشکل پیدا کرده است و ممکن است لازم باشد آن را تعویض کنید.
اگر دسته موتور آسیب ببیند، نمی‌تواند جلوی لرزش خودرو را بگیرد. هرچه لرزش‌ها بیشتر می‌شوند صدای بلندتری از موتور به گوش می‌رسد و اگر ادامه پیدا کند به موتور آسیب می‌رساند.
۲. تکان یا حرکت موتور
وقتی دسته موتور کاملا فرسوده شده یا شکسته و زمان تعویض آن است، اغلب هنگام تعویض دنده با تکان شدید خود را نشان می‌دهد. معمولا زمانی که شتاب می‌گیرید، می‌پیچید یا با سرعت ترمز می‌کنید این تکان را بیشتر احساس می‌کنید.
۳. صدای ضربه یا کوبش
یکی از نشانه‌های رایج خرابی دسته موتور صدای ضربه یا کوبش است که از داخل محفظه موتور شنیده می‌شود. این صدا به‌دلیل حرکت بیش‌ازحد معمول موتور یا تماس‌پیداکردن آن با سایر قطعات است.
۴. پوسیدگی قابل‌مشاهده
دسته موتور مانند هر قطعه دیگری عمر مشخصی دارد و بعد از مدتی فرسوده می‌شود یا به دلایل مختلف آسیب می‌بیند. هرگونه خوردگی، ترک یا تاب‌خوردگی در این قسمت نشانه آن است که به‌زودی دسته موتور باید تعویض شود.
قسمت‌های لاستیکی دسته موتور ممکن است ترک خورده باشد یا پوسته‌پوسته شده باشد. در چنین شرایطی بهتر است هرچه‌زودتر دسته موتور را تعویض کنید.
حتما بخوانید: راه‌های جلوگیری از پوسیدگی ماشین و روش ترمیم آن
علل فرسوده‌شدن یا آسیب‌دیدن دسته موتور
دلایل زیادی وجود دارد که چرا دسته موتور زودتر از حد معمول مشکل پیدا می‌کند. برخی از آنها عبارت‌اند از:
۱. نصب نادرست آن
دسته موتور باید به‌درستی در جای خود نصب شود تا به‌خوبی کار کند و دوام بیشتری داشته باشد. اگر دسته موتور درست نصب نشود در معرض سایش و برخورد با قطعات دیگر قرار می‌گیرد و عمر آن کوتاه می‌شود. به همین دلیل اگر این کار را به مکانیک بسپارید بهتر است.
۲. فرسودگی دسته موتور
یکی از دلایل رایج خرابی دسته موتور این است که مدت زیادی از عمر آن گذشته و کهنه شده است. دسته موتور معمولا بخش‌های لاستیکی دارد که به‌مرور زمان ساییده شده و خاصیت ارتجاعی خود را از دست می‌دهد.
هرچه این قطعه کهنه‌تر می‌شود، فشار بیشتری به آن وارد می‌شود و بنابراین تعداد ترک‌های کوچک در آن افزایش می‌یابند که باعث نشت مایع درون آن خواهد شد.
۳. رانندگی نامناسب
برخی افراد متأسفانه بسیار بد رانندگی می‌کنند و خودشان باعث آسیب‌رساندن به خودرو می‌شوند. استفاده نادرست از کلاچ یا فشار آوردن به دنده‌ها می‌تواند به‌راحتی به دسته موتور آسیب بزند.
۴. تصادف سنگین
گاهی اوقات تصادف سنگین ممکن است باعث آسیب‌دیدگی یا جابه‌جاشدن دسته موتور شود.
۵. نشت روغن موتور
نشت روغن موتور روی دسته موتور می‌تواند باعث نرم‌شدن و آسیب‌دیدگی لاستیک آن شود.
تست سلامت دسته موتور
برای این کار یک چراغ قوه نیاز دارید. ابتدا وقتی ماشین روشن است ترمز دستی را بکشید و اجازه بدهید موتور کار کند. دسته موتور را در همان حال بررسی کنید. اگر حرکت می‌کند یا لرزش زیادی دارد، مشکل پیدا کرده است.
در مرحله بعد ماشین را خاموش کنید و بگذارید خنک شود. سپس دسته موتور را بررسی کنید که ترک یا شکستگی دارد یا نه. لاستیک آن را بررسی کنید که ترک یا ساییدگی نداشته باشد.
حالا پیچ و مهره‌ها را بررسی کنید. مطمئن شوید که شل نشده باشند.
نحوه تعویض دسته موتور
معمولا تعمیر دسته موتور به‌ندرت امکان‌پذیر است و باید تعویض شود. می‌توانید خودتان این کار را انجام دهید اما اگر سررشته‌ای از کارهای مکانیکی ندارید، بهتر است تعویض دسته موتور را به مکانیک بسپارید. بااین‌حال اگر از پس این کار برمی‌آیید، مراحل زیر را دنبال کنید:
مرحله اول: جداکردن دسته موتور
برای این کار لوازم زیر را نیاز دارید:
- یک تکه چوب ۲×۴
- مجموعه سوکت و آچار در اندازه‌ها و طول‌های مختلف
- آچار بکس
- پیچ‌گوشتی سرتخت بلند
- دستکش لاستیکی یا نیتریل
- اسپری روان‌کننده
- جک
ابتدا خودرو را با جک به اندازه کافی بالا بیاورید تا به دسته موتور دسترسی داشته باشید.
چوب ۲×۴ را زیر محفظه روغن، بین جک و محفظه قرار دهید تا از موتور پشتیبانی به عمل آورد.
موتور را به اندازه کافی بالا بیاورید تا دسته موتور را به‌خوبی ببینید.
حالا روان‌کننده را روی دسته موتور اسپری کنید. آن را روی تمام پیچ و مهره‌هایی که پایه موتور را به موتور و بدنه ماشین متصل می‌کنند بمالید.
بگذارید چند دقیقه بماند تا خیس بخورد.
حالا با سوکت و آچار با اندازه مناسب، پیچ و مهره‌ها را باز کنید و دسته موتور را بردارید. اگر خیلی محکم هستند، برای شل‌کردن آنها از آچار بکس استفاده کنید.
مرحله دوم: نصب دسته موتور جدید
برای این کار آچار ترک نیاز دارید. ابتدا دسته موتور جدید را با قبلی مقایسه کنید تا جای درست سوراخ پیچ و مهره‌ها را پیدا کنید. دسته موتور را در نقاط مخصوص خودش قرار دهید و اطمینان حاصل کنید که هر نقطه درست سرجای خود قرار گرفته است. حالا پیچ و مهره‌های آن را ببندید.
چوب را از زیر خودرو خارج کنید و جک را پایین بیاورید. جک را بردارید و موتور را روشن کنید.
بررسی کنید که آیا لرزش دارد یا خیر. اگر درست کار می‌کند کار تمام است.
آیا باید همه دسته موتورها را با هم تعویض کنیم؟
شاید این سؤال برایتان پیش بیاید که آیا باید تمام دسته‌ها را همزمان تعویض کنیم؟ خیر، لزوما نیازی نیست. بااین‌حال ازآنجاکه معمولا از ابتدا همه آنها هم‌سن هستند، اغلب بهتر است با هم تعویض شوند. اگر ارتباطی به سن ندارد و یکی از آنها به یکی از دلایلی که گفتیم آسیب دیده است، فقط زمانی می‌توانید همان یک دسته را تعویض کنید که خیلی زود متوجه شوید و در اسرع وقت نسبت‌به تعویض آن اقدام کنید.
در غیر این صورت ازآنجاکه آسیب‌دیدگی یکی از دسته‌موتورها فشار بیشتری به بقیه آنها وارد می‌کند و روند سایش آنها را تسریع می‌کند، مجبور می‌شوید همه را با هم تعویض کنید.
جمع‌بندی
دسته موتور یکی از قطعات مهم در خودرو است که موتور خودرو را در جای خود ثابت و محکم نگه می‌دارد و از تکان‌های شدید موتور و خودرو جلوگیری می‌کند. به‌دلایل زیادی این قطعه ممکن است آسیب ببیند.
اگر به آن بی‌توجهی کنید، ممکن است به سایر قطعات موتور آسیب برساند و خسارت‌های بیشتری بار بیاورد. بنابراین اگر متوجه نشانه‌هایی مانند لرزش غیرعادی، تکان‌های شدید یا صدای ضربه شدید، دسته موتور را بررسی کنید و در صورت آسیب‌دیدگی احتمالی آن را تعویض کنید.