تفاوت گیربکس اتوماتیک با گیربکس عادی چیست ؟
وقتی صحبت از اتومبیل میشود، خودرو های دارای گیربکس اتوماتیک، یک انتخاب عالی و بی دردسر برای رانندگان محسوب میشوند.
به گزارش مجله خودرو کارستان :جعبه دندههای خودروهای اتوماتیک از لحاظ طراحی و عملکرد بسیار متفاوت هستند. ما در شیراز گیربکس، بهترین خدمات مرتبط به خودروهای دارای گیربکس اتوماتیک را به شما ارائه میدهیم.
تفاوت گیربکس اتوماتیک با گیربکس عادی
فهرست مطالب
دو تفاوت مهم بین خودرو هایی که دارای گیربکس اتوماتیک هستند و خودرو هایی که گیربکسشان اتوماتیک نیست، وجود دارد.
- اول اینکه، در خودروهایی که دارای دنده اتوماتیک هستند؛ پدال کلاج وجود ندارد.
- و دوم، در خودروهای دارای گیربکس اتوماتیک، تعویض دنده به صورت دستی صورت نمیگیرد.
در گیربکسهای اتوماتیک، کافیست راننده دنده را در حالت حرکت قرار دهد، تا خودرو به صورت اتوماتیک حرکت کند. عمل تعویض دنده در این نوع خودروها به صورت اتوماتیک انجام میشود.
همانطور که گفته شد، عملکرد دندههای اتوماتیک با دندههایی که به صورت دستی و به وسیله انسان صورت میگیرند، کاملا متفاوت است. با وجود اینکه هر دو این دندهها یک نتیجه را حاصل میکنند؛ اما بد نیست شما با نحوه عملکرد هر کدام از آنها آشنا شوید.
چرخ دنده سیاره ای
گیربکس اتوماتیک – چرخ دنده سیاره ای
گیربکسهای اتوماتیک به وسیله سیستم چرخ دنده سیارهای عمل میکنند. چرخ دندههای سیارهای شامل دو بخش ورودی و خروجی هستند:
- خروجی از حامل چرخ دندههای سیارهای گرفته میشود.
- دو ورودی هم به دنده خورشیدی و دنده رینگی متصل میشوند.
این چرخ دندهها به صفحه حامل چسپیدهاند و با بخش داخلی (چرخ دندههای داخلی یا رینگی) تماس دارند. به دلیل وجود حالت خاص از چیدمان چرخ دندهها، این مجموعه به شدت سفت است.
شافت خروجی به چرخ دندۀ داخلی (رینگی) متصل است و سبب میشود که صفحۀ حامل در حالت سکون باقی بماند. چرخ دندۀ سیارهای سمت راست پایینتر از چرخ دندۀ سیارهای سمت چپ قرار میگیرد.
چرخ دندۀ سمت راست با چرخ دندۀ داخلی درگیر نمیشود و تنها با چرخ دندۀ سیارهای دیگر درگیر است. چرخ دندۀ سیارهای سمت چپ با چرخ دندۀ داخلی درگیر است. چرخ دندههای سیارهای کوچکتر تنها با چرخ دندۀ خورشیدی کوچک درگیرند و چرخ دندههای سیارهای بزرگ با چرخ دندۀ خورشیدی بزرگتر و سایر سیارههای کوچکتر درگیر میشوند.
گیربکس اتوماتیک – ورودی و خروجی
در گیربکسهای اتوماتیک ارتباطی به صورت مستقیم بین شفت ورودی و شفت خروجی وجود ندارد. بجای آن، یک شفت میانی بین این دو شفت قرار میگیرد.
پَک کلاج در میان شفت ورودی و میانی قرار دارد. اجزای این پَک به صورت فشرده کنار هم قرار میگیرند. در دنده یک، پَک کلاج فشرده شده و شفت ورودی و میانی به یکدیگر متصل میشوند. اگر پَک کلاج دوم فشرده شود؛ باعث متصل شدن دنده رینگی در محفظه نگهدارنده قفل میشود و در نتیجه دنده رینگی ثابت میشود.
گیربکس اتوماتیک – شفت میانی
- یک جفت تسمۀ مهار که اجزای چرخ دندۀ سیارهای را قفل میکند.
- یک سیستم هیدرولیک که کلاچ و تسمه مهارها را کنترل میکند.
- یک پمپ روغن بزرگ برای به حرکت درآوردن روغن درون سیستم انتقال قدرت
اجزای اصلی چرخ دنده سیارهای:
- چرخ دندۀ خورشیدی
- چرخ دندههای سیارهای و صفحۀ حامل آنها
- چرخ دندۀ داخی (رینگی)
چرخ دنده سیارهای مرکب
در یک جعبه دنده خودکار استاندارد به طور معمول دو مجموعۀ چرخ دندۀ سیارهای قرار داده شده است که به طور کلی به آن، چرخ دندۀ سیارهای مرکب میگویند. نحوۀ عملکرد چرخ دنده سیارهای مرکب درست شبیه چرخ دندۀ سیارهای ساده است و تنها تفاوت در مقدار چرخ دندههای آن است.
چرخ دندۀ سیارهای مرکب متشکل از یک چرخ دندۀ داخلی ( رینگی ) که همیشه به عنوان خروجی عمل میکند، دو چرخ دندۀ خورشیدی و دو سری چرخ دندههای سیارهای است.
نسبت دنده در چرخ دندۀ سیارهای:
چرخ دندۀ رینگی یک مجموعۀ سیارهای 72 دندانهای دارد و چرخ دندۀ خورشیدی آن نیز دارای 30 دندانه است. قفل کردن همزمان هریک از چرخ دندهها باعث تولید نسبت 1:1 میشود.
توجه داشته باشید که اولین نسبت دنده در جدول بالا یک نسبت کاهنده است، به این معنی که سرعت خروجی از سرعت ورودی کمتر است. نسبت دوم یک نسبت افزاینده است به این معنی که سرعت خروجی از سرعت ورودی بیشتر است. آخرین نسبت هم یک نسبت کاهنده در خلاف جهت چرخش شافت ورودی است.
نسبت دنده
در سیستمهای مکانیکی از چرخ دندهها برای تغییر سرعت یا جهت دوران شافتها استفاده میشود. برای این منظور حداقل دو چرخ دنده که دندانههایشان با یکدیگر درگیرند روی شافتهای ورودی و خروجی نصب میشوند.
دندههای گیربکس اتوماتیک
دنده یک:
در دنده یک، چرخ دندۀ خورشیدی کوچکتر توسط توربین موجود در مبدل گشتاور به صورت ساعتگرد میچرخد. صفحۀ حامل سعی میکند به صورت پاد ساعتگرد بچرخد، اما توسط کلاچ یک طرفه ( که تنها اجازۀ چرخش به صورت ساعتگرد را میدهد )، در حالت سکون باقی میماند و چرخ دندۀ داخلی ( رینگی ) خروجی را منتقل میکند.
چرخ دندۀ کوچک 30 دندانه و چرخ دندۀ داخلی 72 دندانه دارد. بنابراین نسبت دنده برابر است با:
با این حساب جهت خروجی مخالف جهت ورودی است، اما در حقیقت جهت چرخش خروجی با جهت چرخش ورودی یکسان است و دلیل آن در استفاده از چرخ دندۀ سیارهای مرکب نهفته است.
چرخ دندههای سیارهای اول با چرخ دندههای سیارهای دوم درگیر هستند که سری دوم چرخ دندۀ داخلی را میچرخاند این ترکیب سبب معکوس شدن جهت حرکت میشود.
همچنین میتوانید ببینید که این امر میتواند سبب گردش چرخ دندۀ خورشیدی بزرگتر شود، اما به این دلیل که کلاچ قرار گرفته در این بخش آزاد است، چرخ دندۀ خورشیدی بزرگتر میتواند آزادانه در خلاف جهت چرخش توربین بچرخد.
دنده دو:
برای دستیابی به نسبت دنده دو مجموعۀ چرخ دندۀ سیارهای توسط یک صفحۀ حامل معمولی به یکدیگر متصل میشوند. اولین مرحله از حامل، از چرخ دندۀ خورشیدی بزرگتر به عنوان چرخ دندۀ داخلی استفاده میکنند. بنابراین مرحلۀ اول شامل چرخ دندۀ خورشیدی (چرخ دندۀ خورشیدی کوچکتر)، صفحۀ حامل و چرخ دندۀ داخلی (چرخ دندۀ خورشیدی بزرگتر) خواهد بود.
فرمول محاسبۀ نسبت دنده دو به صورت زیر است:
این نتیجه به این معناست که صفحۀ حامل به ازای هر دور چرخش چرخ دندۀ خورشیدی کوچک 2.2 دور میزند. در مرحله دوم صفحۀ حامل به عنوان محرک برای مجموعۀ چرخ دندۀ سیارهای دوم عمل میکند. چرخ دندۀ خورشیدی بزرگتر که در حالت سکون نگه داشته میشود، به عنوان چرخ دندۀ خورشیدی و چرخ دندۀ داخلی به عنوان چرخ دندۀ متحرک عمل میکند.
در این مرحله خواهیم داشت:
دنده سه:
بیشتر جعبه دندههای خودکار در دندۀ سوم نسبت دندۀ 1:1 تولید میکنند، همانطور که قبلتر اشاره شد، برای بدست آوردن نسبت 1:1 کافی است دو چرخ دنده از سه چرخ دندۀ سیستم سیارهای را به یکدیگر قفل کنیم. در جعبه دندههای خودکار تنها کافی است کلاچ هایی که چرخ دندههای خورشیدی را به توربین قفل میکنند را درگیر کنیم.
اگر هر دو چرخ دندۀ خورشیدی به یک سمت بچرخند، چرخ دندههای سیارهای قفل میشوند چرا که آنها تنها میتوانند در خلاف جهت یکدیگر بچرخند. این کار باعث میشود چرخ دندۀ داخلی به چرخ دندههای سیارهای قفل شود و کل مجموعه با هم شروع به چرخش کنند و نسبت 1:1 تولید شود.
آخرین دنده (Overdrive)
اوردرایو به این معنی است که سرعت چرخش شافت خروجی از سرعت چرخش شافت ورودی بیشتر است. در این سیستم انتقال قدرت، رسیدن به اوردرایو دستیابی به دو هدف به صورت همزمان است. بعضی از خودروها برای افزایش بازدهی مکانیزمی دارند که مبدل گشتاور را قفل میکند و تمام قدرت خروجی موتور به صورت مستقیم به جعبه دنده منتقل میشود.
در گیربکس اتوماتیک، هنگامی که اوردرایو درگیر میشود، یک شافت که به پوستۀ مبدل گشتاور متصل است ( و پوستۀ به فلایویل موتور پیچ میشود ) توسط کلاچ به صفحۀ حامل متصل میشود.
چرخ دندۀ خورشیدی کوچک هرز میچرخد و چرخ دندۀ خورشیدی بزرگ توسط تسمۀ مهار در حالت سکون نگهداشته میشود. در این حالت صفحۀ حامل محرک، چرخ دندۀ خورشیدی ثابت و چرخ دندۀ داخلی متحرک است. بنابراین در این حالت نسبت دنده برابر است با:
در نتیجه به ازای هر دو سوم چرخش موتور، شافت خروجی یک دور میزند. اگر موتور 2000 دور در دقیقه کار کند، سرعت شافت خروجی در این حالت برابر 3000 دور در دقیقه است که این سبب میشود خودرو بتواند با سرعت در آزادراهها حرکت کند و دور موتور نیز خوب باقی بماند.
دنده عقب
عملکرد دنده عقب بسیار شبیه عملکرد دنده اول است و تنها تفاوتش این است که در دنده عقب به جای آن که چرخ دندۀ خورشیدی بزرگتر به حرکت در آید، چرخ دندۀ خورشیدی کوچکتر به صورت هرزگرد در خلاف جهت میچرخد.
صفحۀ حامل توسط تسمۀ مهار به پوسته ثابت میشود. نسبت دنده در دنده عقب اندکی کمتر از نسبت دنده در دندۀ یک است.
وظیفۀ جعبۀ دنده خودکار
- اگر خودرو در دندۀ اوردرایو قرار بگیرد، سیستم انتقال قدرت به طور خودکار براساس سرعت خودرو و میزان فشرده شدن پدال گاز دنده را انتخاب میکند.
- با فشردن ناگهانی پدال گاز تا انتها، جعبه دنده به طور خودکاریک مرحله دنده معکوس انجام میدهد.
- اگر جعبه دنده را در دنده دو قرار دهیم، تعویض به دندۀ بالاتر یا پایینتر انجام نخواهد شد مگر آن که به صورت دستی دنده را حرکت دهید.
تسمههای مهار در گیربکس اتوماتیک
تسمههای مهار در گیربکس اتوماتیک
در جعبه دندۀ تصویر بالا دو تسمۀ مهار وجود دارد. در یک جعبه دنده، تسمههای مهار در حقیقت بندهایی فولادی هستند که دور محفظۀ چرخ دندهها قرار گرفته و به پوسته متصلاند. این تسمهها توسط سیلندرهای هیدرولیکی موجود در جعبه دنده فعال شده و عمل میکنند.
نحوه عملکرد گیربکس دنده دستی
گیربکسهای دنده دستی مانند گیربکسهای اتوماتیک، از چرخ دندهها برای تغییر دنده استفاده نمیکنند. گیربکسهای دنده دستی به وسیله یک کمربند به یکدیگر متصل شدهاند، که با جا به جایی دنده توسط راننده تغییر میکنند. در گیربکسهای دنده دستی یک قرقره به موتور، و قرقرهای دیگر به گیربکس متصل میشود و کمربند، نیرو را بین آنها منتقل میکند.
انتقال از گیربکس دستی به اتوماتیک
قبل از اینکه شروع کنی
قابل توجهترین تفاوت بین خودرو دستی و اتوماتیک میزان درگیری راننده برای حرکت خودرو است. همانطور که اکثر مردم این موضوع را میدانند، اتومبیلهای دستی دارای سه پدال، کلاچ، ترمز و گاز هستند و راننده مجبور است برای حرکت و سرعت خودرو دندهها را تعویض کند. سرعت خودرو به حالت دندهای که در آن قرار داریم بستگی دارد. ما با جا به جایی دستی این دندهها، سرعت خودرو را تعیین میکنیم.
یک گیربکس اتوماتیک خودش دنده را برای شما عوض میکند. به این ترتیب فقط دو پدال ترمز و گاز دارد. همچنین در این حالت مانند دندههای دستی، یک میله دنده وجود دارد. اما به جای چرخ دنده دارای تنظیمات Drive ،Reverse ، Neutral و Park است. حرکت بین این تنظیمات نیازی به گرفتن کلاچ ندارد و این پروسه به صورت اتوماتیک طی میشود.
تنظیم پا روی پدال
شاید استفاده از پای چپ برای ترمزگیری و پای راست برای شتاب گرفتن منطقی به نظر برسد. با این حال، این کار توصیه نمیشود مگر اینکه سازگاری روی ماشین خود داشته باشید و یا اختلالی وجود داشته باشد که مجبور باشید این کار را انجام دهید. ما توصیه میکنیم فقط با استفاده از یک پا برای حرکت بین پدالها عادت کنید، به این خاطر که فشار دادن همزمان هر دو به پایین میتواند خطرناک باشد و به خودرو آسیب وارد کند.
همچنین لازم به یادآوری است که وقتی پای خود را از روی پدال ترمز بردارید، اتومبیلهای دارای جعبه دنده اتوماتیک به جلو حرکت میکنند یا اصطلاحأ “خزش” میکنند.
وقت گذاشتن برای یادگیری
خودروهای اتوماتیک عالی هستند. رانندگی با این نوع خودروها راحت تر و بدون دردسر است. همچنین میتواند برای افرادی که دارای معلولیت هستند عالی باشد، زیرا نیازی به استفاده از پدال کلاچ پایه دار ندارند. نکته اصلی انتقال از گیربکس دستی به اتوماتیک، زمان گذاشتن و صبور بودن برای عادت به نحوه کار با آن است. ممکن است نیاز به برخی از تمرینات باشد که یاد بگیرید چگونه از عملکرد “خزش” استفاده کنید.
گیربکس اتوماتیک هشت سرعته
گیربکس اتوماتیک هشت سرعته توسط شرکت ZF تولید شد. هدف شرکت ZF از تولید گیربکس اتوماتیک هشت سرعته، تمرکز بر روی افزایش سرعت نبود، بلکه بیشتر تمرکز خود را بر روی کاهش مصرف سوخت قرار داده است.
گیربکس اتوماتیک هشت سرعته 8 HP، نمونه ای از گیربکس هشت سرعته است که سبکتر طراحی شده و استانداردهای بروزی را شامل میشود، از جمله:
- انعطاف پذیری
- کارایی و صرفه جویی اقتصادی
این یک نمونه عالی از چگونگی ایجاد قدرت نوآوری در طراحی کلاسیک محسوب میشود.
توانایی این گیربکس بسیار وسیع است که حتی جایگزین واحدهای دو کلاچه هم شده است. تغییرات رضایت بخش در گیربکس اتوماتیک هشت سرعته به علت عوامل کیفیت موتورهای الکتریکی آن است.
این گیربکس اتوماتیک شامل چهار مجموعه چرخ دنده های سیارهای، سه کلاچ و چند دیسک و دو ترمز است که به گیربکس اتوماتیک این امکان را میدهد تا درجه کارایی خود را افزایش دهد.
سرویس ساعتی گیربکس
سرویس ساعتی گیربکس
ساعتی گیربکس یا valve body یکی از اجزای اصلی گیربکس اتوماتیک است. این قطعه دارای پیچ و خمهایی است که از دریچهها، راههای عبور و سلونوئیدها تشکیل شده و مایعات انتقال را به جایی که برای تعویض دنده لازم است هدایت میکند. همه سیستمهای انتقال اتوماتیک، دارای دریچههایی هستند که به عنوان “مغز” گیربکس عمل میکند.
از انواع مختلف ساعتی گیربکس، میتوان به “سیستم الکترونیکی ECT” (انتقال الکترونیکی کنترل شده) و “بدنه شیر هیدرولیکی” اشاره کرد.
گیربکس CVT
گیربکس cvt
CVT مخفف Continuously Variable Transmission یا انتقال مداوم متغیر است. این نوع از گیربکس، نوعی گیربکس تک سرعته اتوماتیک به حساب میآید.
جعبه دندههای با نوع CVT در خودروهای مختلفی مورد استفاده قرار میگیرد. اندازه جمع و جور، سادگی در ساخت و مقرون به صرفه بودن گیربکس CVT، باعث شده آن را بیشتر در خودروهای کوچک به کار ببرند.
گیربکس CVT چگونه کار می کند؟
یک گیربکس CVT طراحی به نسبت سادهای دارد. این نوع گیربکس، از دو قرقره مخروطی شکل و یک کمربند V شکل که در محور آنها قرار میگیرد، تشکیل شده. کمربند V شکل، آن دو قرقره را به یکدیگر متصل میکند. از بین این دو قرقره یکی به موتور و دیگری به چرخها متصل میشود.
با فشردن پدال گاز، موتور دور میگیرد و مخروطی اول با توجه به میزان نیرویی که وارد شده شروع به حرکت میکند. مخروط دوم به شکلی تنظیم میشود تا کمربند محرک، فشار را حفظ کند، و این همان چیزی است که میزان شتاب گیری خودرو را تعیین میکند.
وقتی که دو مخروط به طور مستقل از هم حرکت میکنند، به این معنی است که هیچ نسبت دنده مشخصی وجود ندارد. با این تفاصیل، جعبه دنده CVT در واقع یک واحد تک سرعته با نسبت دنده بی نهایت است.
بین گیربکس CVT و گیربکس اتوماتیک AM کدام یک بهتر است؟
از مزایای گیریکس CVT توانایی تغییر مداوم نسبت دنده آن است. این بدان معنی است که موتور هرچه سرعت آن را افزایش دهد، همیشه در اوج کارایی خود عمل می کند. CVT ها معمولاً مصرف سوخت بهتری دارند، به ویژه هنگام رانندگی در شهر.
برخی از کارشناسان بر این باوراند که بیشتر اتومبیلهای مجهز به گیربکس CVT سواری نرمتری نسبت به خودروی مشابه با اتوماتیک معمولی ارائه میدهند. معنی آن این است که در مواقعی که اتومبیل به نیروی اضافی نیاز دارد هیچ تغییر ناگهانی در کاهش نیرو رخ نمیدهد و درگیری دنده ها که بیشتر در خودروهای دارای گیربکس اتوماتیک معمولی حس میشود را احساس نمیکنید.
CVT نسبت به گیربکسهای اتوماتیک سنتی سبکتر است و این در کنار عملکرد نرمتر به بهبود بازده سوخت خودروهایی که مجهز به گیربکس CVT هستند کمک میکند.
یکی دیگر از مزایای گیربکس های CVT این است که به دلیل کمبود دنده، یافتن و حفظ نسبت گشتاور ایده آل برای خودروهای CVT نیز آسان تر است.
تعمیر گیربکس اتوماتیک
گیربکس اتوماتیک یک سیستم حیاتی در وسیله نقلیه شماست. این گیربکس برای اطمینان از عملکرد طولانی مدت، نیاز به مراقبت و توجه مناسب از جانب شما دارد. بنابراین، تعمیر گیربکس اتوماتیک در مواردی که گیربکس دچار مشکل شده باشد، بسیار با اهمیت است.
گیربکسهای اتوماتیک مدرن پر از سنسور هستند تا کامپیوترها بتوانند به راحتی و با دقت زیاد مواردی را کنترل کنند. مواردی مانند دمای مایع، سطح مایع و فشار کلی درون سیستم انتقال.
بسیاری از مردم به این موضوع توجهی نمیکنند که تعویض یک گیربکس اتوماتیک میتواند هزینهای حتی بیشتر از تعویض موتور خودرو داشته باشد. به همین دلیل اگر میخواهید از یک تعمیر اساسی و پر هزینه پیشگیری کنید، به علائم و مشکلاتی که در مقاله تعمیر گیربکس اتوماتیک به آنها اشاره میکنیم، توجه کنید.
گیربکس پژو
خودرو پژو از ایمنی بسیار بالایی برخوردار است. به عنوان مثال مدل 308 آنها دارای سیستمی است که به LDWS معروف است. این سیستم در صورت خطر به راننده هشدار میدهد. گیربکس پژو به دلیل داشتن قدرت و قابل اطمینان بودن خود، به سرعت توانست شهرت خوبی را کسب کند.
پژو یک شرکت خودروسازی فرانسوی است. امروزه شرکت پژو از زیر مجموعههای گروه استلانتیس محسوب میشود. همچنین به عنوان بزرگترین شرکت خودروسازی فرانسه و دومین خودروساز بزرگ اروپا نیز شناخته میشود.
گیربکس پژو از نوع Al4 است. این گیربکس از سیستم مبدل گشتاور به همراه کنترل الکتریکی استفاده میکند. گیربکس پژو یک گیربکس عرضی پنج دندهای است که در آن چهار دنده برای حرکت به سمت جلو و یک دنده جهت حرکت به سمت عقب تعیین شده است.
گیربکس 206
پژو 206 یکی از خودروهای محبوب دو دهه اخیر در ایران است. گیربکس 206 از نوع تیپ ترونیک بوده و با مشارکت شرکت رنو فرانسه ساخته شده، طراحی و تولید پژو 206 مطابق با استانداردهای روز دنیا است و شتاب بالا، قابلیتهای دینامیکی خوب، سازگاری با محیط زیست و مصرف سوخت پایین از ویژگیهای گیربکس 206 است.
همان طور که میدانید گیربکس پژو 206، مهمترین قسمت موتور این خودرو است. همچنین سرعت و نیروی تولید شده موتور این خودرو توسط گیربکس کنترل میشود. برای اطلاعات بیشتر در مورد مشخصات گیربکس 206، تفاوت انواع گیربکسهای 206 و مشکلات گیربکس 206 مطلب مرتبط با گیربکس 206 را در سایت ببینید.
گیربکس پژو پارس
پژو پارس را میتوان یکی از محصولات خوب شرکت ایران خودرو به حساب آورد. موتور اولیۀ پژو پارس موتور L3 بود که یک موتور سطح پایین به حساب میآمد. در ادامه این شرکت به سراغ تولید موتور محبوب TU5 رفت که قابلیت پشتیبانی از گیربکس اتومات AL4 را نیز دارد.
گیربکس پارس، همان گیربکس اتوماتیک AL4 است. پژو پارس اتوماتیک دارای یک موتور 1.6 لیتری 4 سیلندر است که به TU5 مجهز شده. این موتور توان تولید قدرتی با 105 اسب بخار و 142 نیوتن متر گشتاور دارد.
منبع:shirazgearboxal4.com