نویز در خودرو چیست ؟صداگیری اتاق خودرو ،موتور خودرو
نویز در خودرو چیست ؟نصب ارتعاش گیر در خودرو ،از بین بردن صداهای داخل خودرو ،مواد تشکل دهنده نویز ،نصب نویز در خودرو ،مواد میراکننده صوت
امروزه استفاده از موادآکوستیکی در سرتاسر خودرو که به عنوان مانع صوت، میراکننده و یا جاذب صوت به کار رفته اند و ظهورمواد جدید و سبک که رفتارآکوستیکی مناسبی دارند،وضعیت آکوستیکی خودرو را تا حد خوبی بهبود بخشیده است.از سال ۱۹۸۰ تا ۲۰۰۰ سطح نویز کلی خودرو در سرعت ۹۰ Km/h از ۷۲ dB به ۶۶ dB رسیده است. که با احتساب مقیاس لگاریتمی کاهش ۳۰ درصدی را نشان می دهد. تفاوت ساکت ترین و پر سر و صدا ترین خودرو، بیست سال پیش ۴dB بوده است. در حالیکه این تفاوت امروزه به ۲dB رسیده است ،البته در کنار آن دقت مشتری در تشخیص کیفیت بهتر خودرو از نظر نویز و صدا نیز افزایش یافته است.
مواد اکوستیکی خودرو Automotive Acoustic Materials
۱- مواد مانع صدا:(Sound barrier materials)
این مواد دامنه امواج صوتی که در جهت مشخصی منتشر می شوند راکاهش می دهند. در خودرو مواد مانع معمو لا بر روی صفحات فلزی بدنه که خود نیز مانع اولیه صوتی میباشند )نظیر ( Floor, Dashpanel نصب میگردند و صدای انتقال یافته ناشی از منابع نویزکاهش می یابد
. قسمتی از انرژی موج صدا توسط مواد مانع جذب و قسمتی نیز برگشت داده می شود و بدین ترتیب انرژی و یا به عبارتی دامنه موج صوتی عبوری به مقدار قابل توجهی کاهش می یابد. میزان فاکتور افت انتقال یا (TL) ماده مانع عمدتا تابع جرم آن است در فرکانسهای پائین مقدار TL توسط جرم و سختی ماده محاسبه میشود. در فرکانسهای بالا سختی ماده، میرایی و جرم آن تعیین کننده TLمی باشند. ماده مانع باید ضخامتی بزرگتر از طول موج صدا داشته باشد تا بتواند بر آن مؤثر شود.هنگامی که ماده مانع به قسمتی از بدنه خودرو اضافه می شود) که خود آن جزء نیز مانند یک مانع عمل میکند(یک دیواره مانع مظاعف بدست می آید. امروزه استفاده از این نوع مانع در خودرو بسیار مورد توجه قرار گرفته است.در سیستم دیواره مانع مظاعف از یک فاصله هوایی یا ماده جداکننده برای عایق کردن دو دیواره مانع از یکدیگر بکار برده می شود. مواد مانع در خودرو عمدتًا شامل پنلهای فلزی و موادی موسوم به Loaded plastics نظیر موارد زیر می شود :
Ethylene vinyl acetate، Vinyl ، Thermoplastic olefin (TPO)، Loaded asphaltic mastic، Loaded rubber
مواد مانع باید سنگین و نامتخلخل بوده تا کارآیی لازم را داشته باشند .مواد مانع باید در مکان هایی استفاده شوند که منبع نویز قابل توجه ای باشد بتواند حداقل dB ٣ کاهش صدا ایجاد کند. باید توجه داشت که مانع ها در کنترل و کاهش نویز ناشی از ارتعاش بدنه( Structure borne)مؤثر نمی باشد.
۲– مواد جاذب صدا: (Sound absorption materials)
مواد جاذب صدا انرژی صوتی موج صدا را هنگامیکه به این مواد برخورد می کند کاهش میدهد. ازاین مواد برای کنترل صدای یک محیط بسته از طریق کاهش دامنه امواج صوتی برگشتی از دیوارهااستفاده می گردد. کارآیی مواد جاذب چندین برابر می شود هرگاه این مواد بر روی سطوح بازگشت دهنده کامل صوتی استفاده گردند چرا که در این صورت موج صوتی چندین مرتبه از ماده جاذب عبور کرده و در نتیجه میزان جذب صدا به مقدار قابل توجهی اتفاق می افتد. برای آنکه یک ماده دارای ضریب جذب صوتی بالا باشد لازم است که متخلخل, دارای الیاف ویا دارای ساختار سلولی (Cellular) باشد. بنابراین مواد جاذب صوتی خود مواد مانع خوبی نمی باشند. جرم مواد جاذب صوتی نقشی در عملکرد آنها ندارد. مقدار ضریب جذب صدا تابع فرکانس صدا می باشد و راندمان مواد جاذب با افزایش فرکانس زیاد می شود. به عنوان یک قانون عمومی، ضخامت ماده باید یک چهارم طول موج صدا مورد نظر باشد و این امر اهمیت ضخامت ماده را مشخص می کند. در شکل فوق کاربرد مواد جاذب صوت نظیر،Cotton fiber ،Polyurethane foam ، Polyster fiber Fiber glass و Juteدر خودرو نشان داده شده است.
۳ – مواد میراکننده صوت:(Sound damping materials)
در خودرو مواد میراکننده معمو لا بر روی پنلهای فلزی قرار داده می شوند که این پنلها ارتعاشات زیادی دارند. این مواد میراکننده صرفًا در کنترل ارتعاشات در فرکانسهای تشدید مؤثر می باشند.وجود مواد میراکننده از نظر افزایش TL پنل فلزی مؤثر است. راندمان میرایی موجود در سیستم با محاسبه Loss factor برای بدنه فلزی خودرو حدود سیستم تعیین می گردد. مقدار Loss factor ٠٠١/ ٠ می باشد که تا مقدار ٢٢/ ٠ با وجود مواد میراکننده مؤثر افزایش می یابد. مواد میراکننده در واقع دمپرهای ویسکوالاستیک می باشند که وقتی تحت تغییر فرم ناشی از ارتعاش قرارمی گیرند، انرژی تغییر فرم را به گرما تبدیل می کنند. عملکرد این نوع میراکنندهها به سختی و درنتیجه به درجه حرارت آنها بستگی دارد.نوع دیگر, میراکننده ها اصطکاکی است. حرکت نسبی بین صفحه فلزی ارتعاشی و مواداضافه شده باعث اصطکاک شده که باعث کاهش انرژی ارتعاشی می گردد. افزایش نیروی اعمال شده بر سطح با افزایش میرایی همراه خواهد بود و لذا میتوان یک لایه جرم را به ماده اضافه نمودکه باعث کاهش فرکانسهای طبیعی هم می شود