آشنایی با سیستم جرقه زنی خودرو و نشانه های خرابی آن

سیم کشی موتور.نقطه کنترل

سیستم جرقه زنی موتور از قسمتهای زیر تشکیل شده است:

شمع: قطعه ای است که در یک سر آن دو الکترود تعبیه شده و در محفظه احتراق قرار دارد و با دریافت جریان برق از کوئل جرقه می زند.

وایر شمع (در صورت وجود): جریان برق ولتاژ بالای کوئل، از طریق سیم هایی با عایق قوی به شمع منتقل می شود که وایر (Wire) نام دارند.

در برخی موتورها وایر وجود ندارد و کوئل مستقیما بالای شمعها قرار دارد و برق را به آنها منتقل می کند. در این موتورها ارتباط بین کوئل و شمعها عایق بندی شده است تا برق به بدنه خودرو منتقل نشود.

کوئل: برق ۱۲ ولت را به حدود ۷۰۰۰ ولت تبدیل می کند تا جرقه در مخلوط متراکم شده محفظه احتراق، بتواند بین دو الکترود شمع ایجاد شود و در زمانبندی خاصی آن را از طریق وایر به شمع هدایت می کند.

سیم کشی کوئل: سیمهای هستند که تغذیه برق کوئل و فرمانهای ECU را به آن منتقل می کنند.

طرز کار سیستم جرقه زنی موتور

به محض استارت خوردن خودرو و چرخش میل لنگ، فرآیند مکش هوا و تزریق سوخت (به ترتیبی که در مقاله طرز کار موتور آمده) آغاز می شود.

در هر یک از سیلندرها، مرحله ای وجود دارد که که در آن مخلوط بنزین و هوا متراکم شده و آماده انفجار است دراین لحظه، با جرقه شمع که ولتاژ بالایی دارد، انفجار صورت می گیرد.

تشخیص اینکه در چه زمانی، و در کدام سیلندر، موقع مناسبی برای جرقه زدن است، از طریق سنسور موقعیت میل لنگ به ECU مخابره می شود.

ECU با دریافت اطلاعات از سنسور موقعیت میل لنگ، جریان برق را (از طریق سیم کشی کوئل) به کوئل القاء می کند و جرقه در زمان مناسب در هر یک از سیلندرها زده می شود.

علائم خرابی سیستم جرقه زنی موتوردر صورت خرابی سیستم جرقه زنی، موتور معمولا تک کار می کند، ریپ می زند، شدیدا می لرزد و یا صدای “پت پت” از اگزوز می دهد.

در صورتیکه سیستم جرقه زنی موتور درست کار نکند به ترتیب زیر عمل می کنیم:

۱٫ اگر موتور ریپ بزند، در حالت روشن، یکی یکی وایر را از سر شمعها جدا کرده و تا فاصله ۱ یا ۲ سانتی متری نگاه می داریم، در صورت سالم بودن هر کدام از وایرها، و خروجی برق مربوطه از کوئل، باید صدای جرقه از آن وایر شنیده شود.

اگر برای یک یا چند وایر صدای جرقه شنیده نشد، سر دیگر آنها را از سمت کوئل جدا می کنیم و در فاصله ۱ یا ۲ سانتی متری قرار می دهیم. در اینصورت:

الف) اگر صدای جرقه شنیده شود، وایر خراب است و باید تعویض شود. در صورتیکه عایق وایر مشکل داشته باشد، اصطلاحا سیستم دچار برق دزدی می شود، و یا جریان برق منتقل نمی شود.

وایر شمع معمولا هر ۶۰ هزار کیلومتر و شمع ها بین ۲۰ تا ۶۰ هزار کیلومتر باید تعویض شوند.

ب) اگر صدای جرقه شنیده نشود، کوئل خراب است و در این خروجی برق نمی دهد.

در صورتیکه یکی از خروجی های کوئل برق درستی را هدایت نکند، با احتمال زیاد می توان گفت که مشکل از کوئل بوده و باید تعویض شود.

اگر کوئل (مانند موتور پژو ۲۰۶) وایر نداشت، بجای این تست ها، می توانید کوئل را با یک نمونه سالم تعویض کنید و ببینید که مشکل حل شده یا خیر؟

۲٫ اگر همه وایرها صدای جرقه داشتند، شمعها را تعویض کنید و بررسی کنید که آیا مشکل حل شده یا خیر؟

۳٫ مواردی وجود دارد که موتور در حالت درجا خوب کار می کند ولی در حال حرکت و پر کردن گاز، خصوصا در دنده سنگین، ریپ لحظه ای می زند و درست می شود. در این حالت با احتمال بیشتر وایر شمع، سپس شمع و با احتمال کمتر می توان گفت که کوئل مشکل دارد.

علت خرابی در سیستم جرقه زنی موتور

کارکرد بالای موتور و استهلاک طبیعی قطعات برقی و جرقه زنی.

نامرغوب بودن قطعات و آب خوردن قطعات در حین موتور شویی می تواند منجر به خرابی در سیستم جرقه زنی موتور شود.

دیر روشن شدن  ماشین در صبح برای خودروهای پژو (۲۰۶ تیپ ۲،۳،۵،۶، SD، ۴۰۵ پارس) سمند، تندر ۹۰ (ال۹۰) و پراید:

برای تشخیص علت سخت روشن شدن خودرو حالتهای مختلف زیر را که با نشانه های متفاوتی همراه هستند در نظر می گیریم:

۱- اگر موتور، با استارت زیاد روشن شده و سپس، دود سفید از اگزوز خارج می شود و موتور لرزش دارد، احتمالاً علت آن ورود آب به فضای احتراق است که خرابی واشر سرسیلندر دلیل آن است. یکی دیگر از نشانه های آن ورود روغن به آب رادیاتور است.

۲-  اگر موتور پس از استارت زدن زیاد روشن شده و سپس دود سیاه از اگزوز خارج می شود، علت زیاد بودن نسبت بنزین به هوا در فضای سیلندر است، دلیل آن می تواند یا خرابی سنسور دمای موتور و یا نشتی بنزین از انژکتورها باشد.

۳-  اگر موتور دیر روشن شده و سپس دود آبی از اگزوز خارج شود، علت نشتی روغن به محفظه احتراق است و دلیل آن خرابی کاسه نمد سوپاپها می باشد.

۴-  اگر موتور دیر روشن شده و هیچ دودی از اگزوز خارج نمی شود، دلیل آن می تواند نسبت کم بنزین به هوا در محفظه احتراق، خطای سنسور دمای موتور، ضعیف بودن جرقه شمع، خرابی شمع یا کوئل، پایین بودن تراکم موتور به دلیل سفتی فیلر سوپاپها و یا نامرغوب بودن سوخت باشد.