معرفی اجزاء و نحوه عملکرد گیربکس اتوماتیک تیپ ترونیک AL4+تصاویر

معرفی اجزاء و نحوه عملکرد گیربکس اتوماتیک تیپ ترونیک AL4

قسمت دوم مقاله

کانورتور

کانورتور جای کلاچ را گرفته و وظیفه آن افزایش تدریجی گشتاور در اغاز حرکت است .کانورتور از طریق ارتباط هیدرولیک حرکت موتور را به کیربکس منتقل می کند .

شرکت خودروسازی پژو به منظور ارتقاء کیفی مدل های اتوماتیک اقدام به عرضه گیربکس جدیدی نموده است که با مشارکت شرکت رنوطراحی شده است .گیربکس عرضه AL4 دارای ۴دنده جدا می باشد وبرای جایگزینی گیربکس ۴HP20 در نظرگرفته شده است .دراین گیربکس تعویض دنده وقفل شدن کنورتوربه صورت الکتروهیدرولیک توسط واحد کنترل الکترونیکی انجام می گیرد .

عملکرد کانورتر :

عملکرد آن بر اساس هیدرودینامیک مایعات می باشد کانورتور با روغن تحت فشار پمپ گیربکس پر شده است و شامل این قسمتها میباشد :

– پمپ که به وسیله موتور به حرکت در می آید .

– توربین که در مقابل پمپ قرارگرفته است .

– یک راکتور ( واکنشگر. استاتور ) که به یک طرف آ‌زادانه می چرخد.

هنگام اغاز حرکت پمپ باعث حرکت دورانی در روغن می شود و روغن تحت اثر نیروی گریز از مرکز واردتوربین می شود که هنوز ساکن است در این حالت جریان روغن برگشتی از توربین بر خلاف چرخش پمپ است و نیروئی عکس نیروی پمپ و موتور اعمال می کند .

-برای جلوگیری از این موضوع استاتور که به یک طرف ازادانه میچرخد جریان روغن را هدایت می کند (مسیر برگشت روغن از توربین را می شکند ) در اغاز حرکت پمپ روغن را به درون شیارها ( پره ها ) توربین می فرستد استاتوربه دلیل اینکه نیروی وارده از روغن برگشتی بر پره های ان خلاف حرکتش میباشد ثابت می ماند و جریان روغن را شکسته و در جهت حرکت پمپ هدایت می کند این مرحله مرحله تبدیل نامیده می شود.

-توربین شتاب می گیرد و جهت جریان روغن عوض میشود وقتی سرعت توربین به سرعت پمپ برسد نیروی وارده به استاتور کم شده و مسیر روغن نیز مستقیم میشود در نتیجه استاتور هم به همراه پمپ به حرکت در امده تا مانع جریان روغن نشود این مرحله مرحله جفت شدن نامیده می شود.

.با این حال هنوز بین پمپ و توربین لغزندگی وجود دارد و انتقال نیرو به صورت کامل و صد درصد نمی باشد به همین دلیل در کانورتر ازسیستمی استفاده کرده اند که پس از بالا رفتن دور وبه منظور پائین آوردن مصرف سوخت توربین را با بدنه کانورتر یک پارچه کرده تا انتقال قدرت و سرعت به صد در صد برسد که به این عمل مرحله قفل شدن یا لاک آف LOAK OFF گویند.

پمپ روغن:

پمپ روغن پشت کانورتر قرار گرفته است و مدار هیدرولیک را تغذیه می کند . این پمپ چرخشی حرکت خود را از طریق پروانه کانورتر می گیرد. روغن از توری که در کف گیربکس قرار دارد کشیده میشودوبه یک تعویض کننده آب روغن(رادیات روغن) فرستاده شده خنک می شود.سپس به قسمتهای دیگرمیرود.

شیر ترموستاتیک:

مدار به یک شیر ترموستاتیک مجهز شده است که در هوای سرد که روغن سرد بوده وفشار ان زیاد است جریان اضافی روغن رااز مدار خارج می کند.

مکانیزم : AL4

قلب گیربکسAL4 مکانیزم ان است .این مکانیزم شامل دو زنجیره چرخدنده است که به شکل سیاره ای حرکت میکنند وبا هم درگیر هستند(دائمی ) .دو عدد کلاچ برای انتخاب یک یا چند عضو از زنجیره بکار میرود.کلاچها از نوع چند صفحه ای بوده که به وسیله یک پیستون هیدرولیک و فنربرگشت کار می کنند .

سه عدد ترمز برای متوقف کردن اجزاء مختلف زنجیره به کار میرود که دو عدد آن از نوع باندی و یک عدد از نوع صفحه ای می باشد که دیسکها خارجی ان در پوسته سمت ان ثابت شده وسمت دیگران توسط یک پیستون هیدرولیک که از واحد هیدرولیک فرمان می گیرد حرکت کرده ونوار را جمع می کند در نتیجه باعث ایستادن عضو در بر گیرنده اش می شود از انجا که روش به کار رفته در این سیستم باعث کاهش چشمگیر گشتاور مخالف می شود باعث کاهش چشمگیر سوخت و افزایش سرعت و قدرت می شود .

واحد هیدرولیک :
واحد هیدرولیک توزیع روغن را در کلاچ ها و ترمزهای مختلف بر عهدهدارد واحد هیدرولیک اصلی دارایتعدادی شیر است که برای بازوبسته کردن مسیرهای عبور روغن به کار می روند .

شیرهای کشوئی را میتوان به طرق مختلف فعال نمود :

• – به صورت دستی توسط اهرم انتخاب دنده
• – به صورت هیدرولیک به منظور کنترل سیستم
• – به صورت الکترو هیدرولیک وبا شیرهای مغناطیسی

واحد هیدرولیک دارای هشت شیر کشوئیمی باشد که به وسیله ECU کنترلمیشوند واحد هیدرولیک فرعی نیز دارای سه شیر کشوئی است به برای قفل کردنکانورتور به کار می روند .

– دنده پارک:
دنده پارک روی شافت چرخ دنده کاهنده نصب شده است با قفلکردن سیستم انتقال قدرت به صورت مکانیکی از حرکت خودرو جلوگیری می کند .این عمل توسط قطعه ای انجام می پذیرد که مستقیما به اهرم تعویض دنده متصل است.

عملکرد:
در گیربکسAL4 تعویض دنده به وسیله یک واحد الکترونیک انجام می گیردECU به منظور کنترل شیرهای موتوریزه و رگلاتورهای واحد هیدرولیک کامپیوتر از سنسورهای مختلف پیام هائی می گیرد .
-پتانسیومتر دریچه گاز که موقعیت دریچه گاز را اعلام می کند( وضعیت شتاب دهنده )

۲-سنسور سرعت موتور

۳-سنسور سرعت توربین که سرعت ورودی گیربکس را نشان می دهد

۴-سنسور سرعت خودرو که در مقابل دنده پارک نصب شده است

۵-سنسور دمای روغن
۶-کنتاکتور چند منظوره که وضعیت اهرم انتخاب دنده را اعلام می کند

۷-کلید ترمز که زمان استفاده از ترمز را اعلام می کند

دو پیام اصلی برای تعویض دنده به کار می رود :

– سرعت خودرو
– وضعیت دریچه گاز Ecuیک شیر الکتریکی به کارمیاندازد که فشاری بین صفر تا سهبار ایجاد می کند این شیر یک رگلاتوررا کنترل می کند کهفشاری بین صفر تا۲۱ بارتولیدمی کند. اصطلاحا فشار خط گویند .

این فشار مرتبا توسط یک سنسور کنترل می شود. از طریق شیرهای کشوئی که به وسیله شیرهای الکتریکی فعال می شوند این فشار به کلاچ ها و ترمزها فرستاده می شود .
به منظور اینکه کارکرد خودروهمگام تعویض دنده نرم و یکنواخت باشد از یک دمپر استفاده شده است تا از افزایش تدریجی فشار روغن اطمینان حاصل شود .

عملکرد قفل کانورتور:

عملکرد قفل کانورتور نیز توس ECU کنترل می شودECU یک شیر الکتریکی دیگر را که فشاری بین صفر تا سه بار را ایجاد می کند به کار میا ندازدقفل شدن کانورتور به وسیله دو شیر از شیرهای واحد هیدرولیک فرعی کنترل می شود علاوه بر این در زمان شروع حرکت خودرویک لگلاتور فشاررا در کلاج مربوط به دنده یک کنترول میکند این عمل باعث میشود آغاز حرکت به نرمی صورت گیرد .

وضعیت رانندگی رامیتوان توس سه کلید انتخاب نمود که در کنسول مرکزی قرار دارد :

۱) وضعیت اسپرت:
پرسرعترین حالت را اعمال می کند و بدون در نظر گرفتن مصرف سوخت از کارکرد موتور به بهترین نحو استفاده می کند .
۲-وضعیت زمستانی:
هنگام حرکت بر روی سطوح لغزنده استفاده از وضعیت زمستانی باعث کاهش گشتاور در چرخ های متحرک می شود اگر اهرم انتخاب دنده را در حالت D قرار دهیم خودرو در دنده دو حرکت می کند استفاده از دنده یکاستفاده از دنده یک با قرار دادن اهرم انتخاب دنده در حالت دو و فشار دادن کلید یک میسر می شود روغن گیربکس AL4دائمی است و تنها در هر ۶۰۰۰۰ کیلومتر باید مقدار ان را بازدبد نمود .روغن توصیه شده همان روغن گیربکس۴HP20 است بازدید سطح روغن از طریق پیچ میانی دریچه تخلیه صورت می گیرد دریچه افزایش روغن در نزدیکی کابل انتخاب دنده قرار گرفته است .
منابع :خودروها مهندس محسن هجی پور
کلوب مهندسی مکانیک