لانچ کنترل چیست و چگونه کار می‌کند؟
اگر به دنیای خودرو علاقه‌مند باشید احتمالا اصطلاح ” لانچ کنترل ” به گوشتان خورده است؛ به‌ویژه زمانی که حرف از ماشین‌های اسپرت یا مسابقه زده می‌شود، عبارت لانچ کنترل در فرآیندهای شتابگیری بیشتر شنیده می‌شود؛ زیرا این سیستم می‌تواند کمک زیادی به ارتقای عملکرد فنی خودروها خصوصا انواع مسابقه‌ای داشته باشد. در این مقاله نگاهی به این سامانه مهیج انداخته‌ایم و می‌خواهیم بدانیم لانچ کنترل چیست و چگونه کار می‌کند؟
تاریخچه لانچ کنترل
سیستم کنترل شروع حرکت
در ابتدای مقاله به بررسی تاریخچه لانچ کنترل یا همان سیستم کنترل شروع حرکت می‌پردازیم. در سال ۱۹۸۵ شرکت رنو از یک دیسکت جهت ثبت اطلاعات فنی خودروهای مسابقه‌ای خود استفاده می‌کرد و مهندسان می‌توانستند هنگام توقف خودرو، اطلاعات آن را استخراج کرده و نسبت به ارائه تنظیمات بهتر اقدام کنند. بعدا این اطلاعات از طریق امواج رادیویی بین مهندسان و خودرو ردوبدل شد؛ پس از آن با گسترش استفاده از قطعات الکترونیکی، مهندسان قادر بودند کار تنظیمات را حتی زمانی که خودرو در پیست حرکت می‌کند نیز از راه دور انجام دهند.
مدتی بعد و با تسریع پیشرفت تکنولوژی در ساخت پردازشگرهای موتور و ایسیوها، به‌تدریج این عمل به حالت خودکار درآمد و تنظیمات پیش‌فرض جدیدی به نام لانچ کنترل به خودروهای مسابقه اضافه شد. البته فدراسیون جهانی برای مدتی استفاده از این سیستم را به دلیل کاهش مهارت راننده‌ها ممنوع کرد، اما در سال ۲۰۰۱ و در گرندپری اسپانیا مجددا استفاده از لانچ کنترل و سیستم کنترل کشش و همچنین گیربکس‌های تمام اتوماتیک آزاد اعلام شد. البته مدتی پس از آن دوباره این سامانه‌ها به دلیل افزایش هزینه‌های تیم‌های فرمول یک ممنوع اعلام شدند.
لانچ کنترل چیست؟
مسابقات اتومبیل‌رانی را تصور کنید که در آن‌ها نفرات برتر تنها با اختلاف چند صدم ثانیه از خط پایان عبور می‌کنند و عموما سرنوشت رانندگان و تیم‌های بسیار پرهزینه شرکت‌کننده در این رقابت‌ها، به‌واسطه همین صدم‌های ثانیه تعیین می‌شود.
حالا اگر رانندگان در خط شروع حرکت به‌ویژه به دلیل قدرت بالای موتور این‌گونه خودروها، بخشی از زمان را به دلیل هرزگردی چرخ‌ها و یا عدم توانایی کافی در به خدمت گرفتن حداکثر قدرت و گشتاور موتور از دست بدهند، درنتیجه این اتفاق ممکن است سرنوشت کل تیم و هزینه هنگفتی که صرف آن شده به کلی تغییر کند و فرجامی نامطلوب برای رقابت‌کنندگان مسابقات اتومبیل‌رانی رقم بخورد.
با گسترش استفاده از قطعات الکترونیکی در خودروها، به‌تدریج مهندسان تصمیم گرفتند تا یک حالت رانندگی هوشمند ویژه خط استارت یا شروع حرکت خودروهای مسابقه‌ای طراحی کنند تا میزان شتاب و چابکی آن‌ها در شروع رقابت به بهترین حالت ممکن برسد؛ چراکه اکثر رانندگان با توجه به استرس و خطاهای انسانی و یا دیگر عوامل نمی‌توانستند این عمل را در هنگام شروع مسابقه به صورت احسن انجام دهند.
این‌طور بود که رفته‌رفته سیستم لانچ کنترل در خودروهای مسابقه‌ای و اسپرت به کار گرفته شد؛ با استفاده از سامانه لانچ کنترل یا کنترل شروع حرکت، بهترین راندمان توان از موتور و گیربکس دریافت می‌شود و بالاترین نیروی ممکن به نحوی به سر چرخ‌ها می‌رسد که میزان هرزگردی آن‌ها به حداقل رسیده و خودرو در لحظه لانچ (شروع حرکت) با توان و چسبندگی بالا به طی مسیر بپردازد. درواقع لانچ کنترل طراحی شده تا نهایت توان و کشش موتور به صورت هوشمند و با نظارت سامانه‌های کامپیوتری، به چرخ‌ها انتقال یابد و شتاب خودرو در لحظات ابتدایی تا حد امکان سریع شود.
سیستم کنترل شروع حرکت ماشین چگونه کار می‌کند؟
لانچ کنترل چگونه کار می‌کند؟
با فعال کردن دکمه لانچ کنترل، پردازشگر مرکزی موتور یا ایسیو در تعامل با سایر تجهیزات الکترونیکی و انواع سنسورهای به کار گرفته شده در موتور و جعبه دنده، این بخش‌ها را طوری سامان می‌دهد که پیش از شروع حرکت، دور موتور در محدوده بیشترین گشتاور و قدرت قرار بگیرد و حتی با فشردن پدال گاز هم از میزان مجاز فراتر نرود. بدین ترتیب ریسک خرابی موتور و داغ شدن بیش‌ازحد گیربکس نیز به حداقل می‌رسد. همچنین این سیستم با اعمال کنترل بر دریچه گاز، سیستم‌های ترمز ABS ، سیستم کنترل لغزش و… نحوه چرخش تایرها را طوری تنظیم می‌کند که میزان هرزگردی آن‌ها به حداقل برسد و درنتیجه اتومبیل پس از حرکت کردن با کمترین هرزگردی مواجه شده و بیشترین کشش را در اختیار راننده قرار دهد.
این سیستم علاوه بر کنترل نحوه چرخش تایرها، مدیریت ویژه‌ای نیز بر میزان باز شدن دریچه گاز و تنظیمات دنده‌ها دارد تا پیشرانه در کمال صحت و سلامت، بیشترین راندمان را حین لانچ از حالت درجا به راننده ارائه دهد. بدون وجود این سیستم احتمال خرابی و داغ شدن بیش‌ازحد موتور و گیربکس خودرو وجود خواهد داشت.
کنترل شوع حرکت خودرو چیست؟
در انتهای مقاله باید بگوییم که در حال حاضر سیستم‌های لانچ کنترل توسط سازندگان خودروهای خیابانی توسعه داده شده و بسیاری از خودروهای سوپر اسپرت نسبتا گران‌قیمت از این سیستم به منظور به حداکثر رساندن هیجان رانندگی و همچنین به رخ کشیدن توانایی‌های محصولات خود در برابر رقبا استفاده می‌کنند تا کاربران شخصی بتوانند هیجان بیشتری را با اتومبیل‌های خود در شتابگیری اولیه تجربه کنند؛ همچنین انواع محصولات فراری، لامبورگینی، بی ام و سری M و… امروزه به سیستم لانچ کنترل مجهز هستند.