ترکیبات و خواص فیزیکی گاز CNG چیست ؟
آنچه می خواهید در مورد CNG بدانید
گاز طبیعی متراکم یا (Compressed Natural Gas) CNG سوختی با مزیت های اقتصادی فراوان و جایگزین خوبی برای بنزین و حتی گازوییل است.
فرق گاز طبیعی با CNG
CNG همان گاز طبیعی است كه ما روزانه آن را در خانه، محل كار خود و یا كارخانجات با فشار پایین استفاده میكنیم. بدیهی است ذخیرهسازی گاز در چنین فشاری به واسطه حجم زیاد مورد نیاز به صرفه نیست. از طرفی به خاطر تراكم آن در صورت استفاده در خودرو، زمانهای تجدید سوختگیری فوقالعاده كوتاه خواهد شد. در صورتی كه گاز طبیعی ( NG) تا فشار حدود ۳۶۰۰ PS تراكم شود، ما CNG خواهیم داشت.
تفاوت LPG و CNG
بخش عمده ترکیبات شیمیایی CNG را گاز متان تشکیل می دهد، در صورتی که گاز LPG مخلوطی از پروپان، بوتان و اندکی ترکیبات دیگر است. CNG از متراکم کردن گاز طبیعی به دست می آید، اما LPG محصول تقطیر و پالایش نفت خام در پالایشگاه ها است.
متان حتی تحت فشارهای بالا نیز به صورت گاز باقی می ماند، بنابراین CNG با وجود فشار psi 3600 هنوز حالت گاز دارد. البته گاز طبیعی را می توان در تأسیسات خاصی و با پایین آوردن دما تا حد۱۶۰ درجه سانتیگراد تبدیل به مایع کرد که آن را LNG می نامیم.
از آنجا که ظرفیت تولید LPG در پالایشگاهها محدود است، بهتر آن است که آن را به عنوان سوخت برای مصارف خانگی در مناطقی که هنوز فاقد لولهکشی گاز طبیعی هستند، استفاده کنیم، چرا که ذخیره سازی و حمل و نقل آن آسان است.
گاز بهتر است یا بنزین؟
گاز طبیعی سوختی با احتراق پاک، تمیز و بهینه است که سبب افزایش عمر موتور و کاهش تعمیرات آن می شود. شمع ها در موتورهای بنزینی تا۳۲ هزار کیلومتر دوام دارند ولی در موتورهای گازسوز این عدد به۱۲۰ هزار کیلومتر افزایش می یابد. این سوخت قابلیت انتقال و مکش از مخزن را ندارد و به این ترتیب احتمال سرقت سوخت به صفر می رسد. در قسمت های بعد معایب CNG در مقایسه با بنزین را هم خواهید دید.
صرفه اقتصادي : قيمت CNG با توجه به ميزان انرژي که توليد مي کند تقريبا يک سوم قيمت بنزين است. همين امر سبب مي شود سرمايه گذاري براي توليد کيت CNG ظرف مدت کوتاهي جبران گردد.
دوستي با محيط زيست : استفاده از CNG سبب کاهش آلاينده ها مي گردد. ميزان انتشار منواکسيد کربن حدود 90-70% ، هيدروکربن ها در حدود 60-40% و دي اکسيد کربن که يکي از عوامل گرم شدن زمين است نيز حدود 10% کاهش مي يابد.
انعطاف و سهولت استفاده : استفاده از CNG به عنوان سوخت جايگزين مستلزم تغييرات عمده در موتور ماشين ها نمي باشد و وسايل نقليه با استفاده از يک سوئيچ مي توانند از CNG و بنزين همزمان استفاده کنند.
غيرسمي بودن: گاز طبيعي از سرب و سولفور تهي مي باشد. استفاده از آن سبب کاهش چشمگير مواد مضر منتشره موتورها مي گردد. وقتي گاز طبيعي به طور کامل مي سوزد بخار آب و CO2 توليد مي کند که در واقع اجزا گازي هستند که ما هنگام تنفس از بدن خود خارج مي کنيم.
ترکيبات و خواص فيزيکي CNG عبارتند از :
متان |
88% |
اتان |
5% |
پروپان |
1% |
دياکسيد کربن |
5% |
ساير |
1% |
CNG از کی در ایران شروع به کارکرد؟
در ايران سابقه استفاده از گاز طبيعي فشرده در خودروها به سال 1354 برميگردد که با تبديل 1200 دستگاه تاکسي در شيراز آغاز و در سال 1362 با تبديل 1200 دستگاه ديگر تاکسي در مشهد ادامه يافت. در همان سالها در شهرهاي مزبور جايگاههايي نيز براي عرضه گاز طبيعي احداث شد. با تاسيس سازمان بهينهسازي مصرف سوخت کشور در سال 1379 در مجموعه وزارت نفت، مطالعات مقدماتي طرح گازسوز كردن خودروها در اين سازمان انجام و طرح مزبور با انعقاد قراردادهايي با خودروسازان و بخش خصوصي براي توليد و تبديل خودروهاي گازسوز از يک طرف و همچنين ايجاد زيرساختهاي لازم و احداث جايگاههاي CNG از طرف ديگر، وارد مرحله اجرایي شد.
هند شبکه اي در حدود 6000 کيلومتر خطوط لوله براي جابجائي گاز طبيعي دارد. در سال 1992 براي استفاده از CNG به عنوان سوخت خودروها شرکت GAIL(INDIA) و انستيتو نفت هند پروژه اي مشترک را جهت تحقيق و بررسي پيرامون ساخت جايگاه هاي سوخت CNG در سه شهر هند شروع نمودند.
استاندارد طراحي و ايمني اين جايگاه ها بر اساس استانداردهاي نيوزلند بوده است.
تقريبا 1400 دستگاه وسيله نقليه که شامل 7 اتوبوس در دهلي مي شد ، در فاز اوليه اين پروژه CNG سوز گرديدند. تعداد وسايل نقليه اي که در مومبئي و بارودا تبديل گرديدند به ترتيب 1500 و 100 دستگاه بوده است.
استفاده از سوخت CNG موجب بوجود آمدن فعاليت هاي اقتصادي موفقي در مومبئي و دهلي گرديد. اکنون حدود 90.000 خودرو در دهلي و 125.000 خودرو در مومبئي از CNG استفاده مي کنند.طرح استفاده از CNG علاوه بر اين دو شهر در مراحل بعد در سه شهر ديگر بارودا ، سورات و انکلشوار به اجرا در آمد.
این طرح باز هم گسترش یافت و موجب کاهش آلودگی هوا در شهرهای آلوده هند شد.
کارستان