تصادف بدون گواهینامه چه مجازاتی دارد؟

دارا بودن گواهینامه اولین شرط برای رانندگی است و طبق قانون کسی که بدون داشتن گواهینامه پشت فرمان خودرو بنشیند و رانندگی کند، کاری غیر قانونی انجام داده است. حال به بررسی عواقب تصادف بدون گواهینامه رانندگی می پردازیم.

گاهی اوقات این سوال مطرح میشود که اگر بدون داشتن گواهینامه با فردی تصادف کنیم، آیا مرتکب جرمی بیشتر شده‌ایم یا خیر، که در پاسخ به این سوال باید گفت اگر بدون داشتن گواهینامه منجر به تصادف شویم مقصر نیستیم، زیرا حادثه را طبق قوانین راهنمایی و رانندگی، کارشناسان تعیین می‌کنند.

اگر طبق قوانین مقصر نبودیم و علت وقوع تصادف، طرف مقابل بود، تنها جرم ما رانندگی بدون گواهینامه است.

اما همان طور که گفته شد رانندگی بدون گواهینامه مجازات دارد و بر اساس قانون مجازات رانندگی بدون گواهینامه برای بار اول به حبس تعزیری تا دو ماه یا جزای نقدی تا صدهزار تومان یا هردو مجازات است و در صورت ارتکاب مجدد شخص به ۲ تا ۶ ماه حبس محکوم خواهد شد.

مطابق ماده ۷۲۳ قانون تعزیرات اسلامی: “هر کس بدون گواهینامه رانندگی رسمی اقدام به رانندگی و یا تصدی وسایل موتوری که مستلزم داشتن گواهینامه مخصوص است، بنماید و همچنین هرکس که به موجب حکم دادگاه از رانندگی وسایل نقلیه موتوری ممنوع باشد به رانندگی وسائل مزبور مبادرت ورزد، برای بار اول به حبس تعزیری تا دو ماه یا جزای نقدی تا یک میلیون ریال و یا هر دو مجازات و در صورت ارتکاب مجدد به دو ماه تا شش ماه حبس محکوم خواهد شد.”

همچنین مطابق بند ج ماده ۱۰ قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی در صورتی‌ که راننده بدون داشتن گواهینامه مبادرت به رانندگی نماید، وسیله نقلیه متوقف و راننده به مرجع قضائی معرفی می‌گردد.

مجازات جرم راندن خودرو بدون گواهینامه رانندگی مطابق بند ۱ ماده ۳ قانون وصول برخی از درآمدهای دولت به جزای نقدی تبدیل می شود.

عدم تمدید گواهینامه رانندگی به معنی نداشتن گواهینامه نیست و با پرداخت جریمه مربوط به آن، گواهینامه تمدید می شود.

اگر تصادف بدون گواهینامه رخ دهد و فرد مقصر حادثه شود و یا به عبارت دیگر بی احتیاطی یا بی مبالاتی یا عدم رعایت نظامات دولتی یا عدم مهارت وی علت تصادفی باشد که منجر به صدمات بدنی شود، دادگاه مکلف است مجازات وی را تشدید کند و می‌تواند وی را برای مدت یک تا پنج سال از حق رانندگی محروم کند.

مطابق ماده ۲ قانون بیمه شخص ثالث : ” تمام مالکان وسایل نقلیه موضوع این قانون اعم از اینکه اشخاص حقیقی یا حقوقی باشند مکلفند وسایل نقلیه خود را در قبال خسارت بدنی و مالی که در اثر حوادث وسایل نقلیه مذکور به اشخاص ثالث وارد می شود حداقل به مقدار مندرج در ماده ۸ این قانون نزد شرکت بیمه ای که مجوز فعالیت در این رشته را از بیمه مرکزی داشته باشد، بیمه کنند.

تبصره ۱ ـ دارنده از نظر این قانون اعم از مالک و یا متصرف وسیله نقلیه است و هر کدام که بیمه نامه موضوع این ماده را تحصیل کند تکلیف از دیگری ساقط می شود.

تبصره ۲ ـ مسؤولیت دارنده وسیله نقلیه در تحصیل بیمه نامه موضوع این قانون مانع از مسئولیت شخصی که حادثه منسوب به فعل یا ترک فعل او است نمی باشد. در هر حال خسارت واردشده از محل بیمه نامه وسیله نقلیه مسبب حادثه پرداخت می گردد.“

همچنین لازم به ذکر است که به منظور حمایت از زیان دیدگان حوادث ناشی از وسایل نقلیه، خسارت های بدنی وارد به اشخاص ثالث که به علت فقدان یا انقضای بیمه نامه، بطلان قرارداد بیمه، شناخته نشدن وسیله نقلیه مسبب حادثه…. توسط صندوق مستقلی به نام “صندوق تأمین خسارت های بدنی” جبران می شود.

در صورت وقوع حادثه و ایجاد خسارت بدنی یا مالی برای شخص ثالث در صورتیکه وسیله نقلیه مسبب حادثه، دارای بیمه نامه موضوع این قانون باشد، جبران خسارت های واردشده در حدود مقررات این قانون بر عهده بیمه گر است. در صورت نیاز به طرح دعوی در خصوص مطالبه خسارت، زیان دیده یا قائم مقام وی دعوی را علیه بیمه گر و مسبب حادثه طرح می کند. این حکم، نافی مسئولیت های کیفری راننده مسبب حادثه نیست.

در صورتی که خودرو، فاقد بیمه نامه موضوع این قانون بوده و وسیله نقلیه با اذن مالک در اختیار راننده مسبب حادثه قرار گرفته باشد، در صورتی که مالک، شخص حقوقی باشد، به جزای نقدی معادل بیست درصد( ۲۰%) و در صورتی که مالک شخص حقیقی باشد به جزای نقدی معادل ده درصد( ۱۰%) مجموع خسارات بدنی واردشده محکوم می شود. مبلغ مذکور به حساب درآمدهای اختصاصی صندوق نزد خزانه داری کل کشور واریز می شود و با پیش بینی در بودجه های سالانه، صددرصد( ۱۰۰%) آن به صندوق اختصاص می یابد.

مطابق ماده ۱۵ قانون بیمه شخص ثالث مصوب ۱۳۹۵: ” در موارد زیر بیمه گر مکلف است بدون هیچ شرط و اخذ تضمین، خسارت زیان دیده را پرداخت کند و پس از آن می تواند به قائم مقامی زیان دیده از طریق مراجع قانونی برای بازیافت تمام یا بخشی از وجوه پرداخت شده به شخصی که موجب خسارت شده است مراجعه کند:

الف ـ اثبات عمد مسبب در ایجاد حادثه نزد مراجع قضائی

ب ـ رانندگی در حالت مستی یا استعمال مواد مخدر یا روانگردان مؤثر در وقوع حادثه که به تأیید نیروی انتظامی یا پزشکی قانونی یا دادگاه رسیده باشد.

پ ـ در صورتی که راننده مسبب، فاقد گواهینامه رانندگی باشد یا گواهینامه او متناسب با نوع وسیله نقلیه نباشد.

ت ـ در صورتی که راننده مسبب، وسیله نقلیه را سرقت کرده یا از مسروقه بودن آن، آگاه باشد.

در نهایت آنکه در صورت وقوع حادثه، به شرح فوق خسارات جبران خواهد شد و سایر مسئولیت های کیفری راننده ی متخلف به قوت خود باقی خواهد بود.

منبع : رای مثبت