بررسی علل انواع دود خروجی از اگزوز ماشین
دود اگزوز ماشین یکی از دلایل بسیار مهم در ایجاد آلودگی هوا است. علاوه بر این، بروز چنین پدیده ای نشان از وجود نقص در سیستم احتراق خودرو نیز دارد. به همین منظور برای شناسایی مشکلات خودرو می توان رنگ دود خارج شده از اگزوز ماشین را بررسی نموده و از طریق آن نوع نقص به وجود آمده را شناسایی کرد. برای آشنایی با انواع دود خروجی از اگزوز خودرو در این مقاله از رادار با ما همراه شوید.
بررسی علل انواع دود خروجی از اگزوز ماشین
فهرست مطالب
دود خروجی از اگزوز ماشین می تواند در رنگ های سفید، آبی (خاکستری) و یا سیاه نمایان شود. هر یک از این رنگ ها نشان از وجود مشکلی خاص در خودرو است که به کمک آن ها می توان قطعه نقص دار را شناسایی نمود. در ادامه انواع دود اگزوز را معرفی کرده و علل بروز آن را بررسی خواهیم نمود.
| رنگ دود اگزوز | نقص پیش آمده | علت احتمالی |
|---|---|---|
| دود سفید رنگ | وجود آب در اتاقک احتراق | سوختن واشر سرسیلندر خرابی سرسیلندر خرابی بلوک موتور |
| دود سیاه رنگ | احتراق ناقص سوخت در سیلندرها | کثیفی یا گرفتگی فیلتر هوا نقص در رگلاتور بنزین خرابی انژکتورها |
| دود آبی رنگ | نشت روغن موتور در سیلندر ها | خرابی کاسه نمد ساق سوپاپ خرابی رینگ پیستون |
۱- خروج دود سفید رنگ از اگزوز ماشین نشانه چیست؟
خروج دود سفید رنگ از اگزوز ماشین همیشه و در همه حال مشکل خطرناکی نیست. در واقع اگر خودرو شما در اول صبح و یا روزهای سرد سال، ابتدای روشن شدن کمی دود سفید خارج سازد، جای نگرانی نیست. این دود سفید رنگ در واقع بخار آبی است که بر اثر اختلاف دمای محیط و موتور ایجاد می شود. در این حالت به اصطلاح می گویند موتور دچار آب سوزی شده که مشکل به شمار نمی آید. اما در صورتی که دود اگزوز پس از روشن شدن خودرو و گرم شدن موتور، به رنگ سفید در آید، احتمال وجود خرابی در سرسیلندر و واشر آن یا بلوک موتور وجود دارد.
مهمترین علت دود سفید ماشین
اگر مطمئن هستید که علت دود ماشین سفید به هوای سرد و اختلاف دمای آن با موتور خودرو برنمی گردد، بهتر است در ادامه این مطلب با ما همراه شوید تا دیگر دلایل این پدیده را با هم بررسی کنیم.
– سوختن واشر سرسیلندر:
واشر سرسیلندر قطعه ای است که میان بلوک خودرو و سرسیلندر ماشین قرار دارد. وظیفه اصلی آن کنترل عملکرد مایعات مختلف درون خودرو می باشد. اگر این قطعه دچار خرابی یا سوراخ شود، شاهد نشت مایعات به درون محفظه احتراق و سرسیلندر خواهیم بود. سوختن مایعات نشت یافته به همراه بنزین درون محفظه احتراق سبب ایجاد دود سفید اگزوز می شود. در این شرایط به اصطلاح می گویند، خودرو واشر زده است. البته این اتفاق می تواند منجر به خرابی سر سیلندر هم شده و هزینه های زیادی روی دست مالک ماشین بگذارد.
– خرابی سرسیلندر:
سرسیلندر ماشین یکی از قطعات حیاتی آن است که در مرکز فرآیند احتراق قرار می گیرد. خراب شدن این قطعه اعم از ترک خوردن و یا تاب برداشتن آن، می تواند پدیده دود اگزوز سفید رنگ را ایجاد کند. لازم به ذکر است که تعمیر سرسیلندر کاری سخت و زمان بر است که می تواند هزینه های زیادی در پی داشته باشد.
– خرابی بلوک موتور:
گاهی مشاهده دود اگزوز سفید به معنای ایجاد خرابی در بلوک موتور است. این قطعه معمولا از آهن، چدن یا آلومینیوم ساخته شده و مقاومت بالایی دارد. وظیفه آن نگهداری سیلندرها در کنار یک دیگر بوده و تمام فرآیند احتراق درون آن رخ می دهد. خراب شدن بلوک موتور اتفاقی نسبتا نادر است. با این حال اگر این قطعه دچار مشکل شود، تنها راه حل سفارش یک بلوک موتور جدید است و امکان تعمیر آن وجود ندارد.
راه‌کار رفع دود سفید اگزوز
برای رفع مشکل دود سفید اگزوز در قدم اول باید علت بروز مشکل را شناسایی نمود. بررسی و ارزیابی دود خارج شده از اگزوز تا حد زیادی به شناسایی عامل اصلی مشکل کمک می‌کند. به طور مثال استشمام بویی نسبتا شیرین و سفید از اگزوز به معنای سوختن ماده خنک‌کننده در موتور است. این پدیده که به آن دود شیرین می‌گویند، در اثر نشتی سیستم خنک‌کننده رخ می‌دهد. بنابراین ابتدا باید سطح مایع خنک‌کننده را بررسی کنید. اگر مقدار این مایع به مرور کمتر می‌شود، لازم است به سراغ آزمایش فشار بروید. این آزمایش مشخص می‌کند آیا سیستم خنک کننده قادر به تحمل فشار بالا هست یا نه؟ در صورتی که نتیجه آزمایش نشان از عدم تحمل سیستم خنک‌کننده ماشین داشته باشد، احتمال خرابی مربوط به واشر سرسیلندر می‌باشد. با تعویض این قطعه مشکل برطرف خواهد شد.
اما در صورتی که بوی دود سفید اگزوز شبیه به بوی سوختگی باشد، مشکل از سوختن مایع هیدرولیک گیربکس است. اگر با بررسی سطح روغن گیربکس شاهد کاهش آن هستید، بهتر ابتدا کمی روغن به آن اضافه نمایید. سپس لوله مکنده از گیربکس به موتور را بررسی کرده و اگر شاهد خرابی آن بودید، اقدام به تعویض سوپاپ وکیوم مدولار در گیربکس نمایید.
چرا دود اگزوز سفید رنگ به همراه آب خارج می شود؟
پدیده خارج شدن دود سفید و آب از اگزوز معمولا در روزهای سرد سال و هنگام استارت زدن ماشین پیش می آید. علت اصلی آن آب سوزی در سیستم احتراق خودرو است. در واقع در فصل های سرد سال، زمانی که ماشین را استارت می زنید، دمای موتور به صورت ناگهانی افزایش می یابد. این اختلاف دما میان موتور خودرو و محیط اطراف، سبب چگالش آب شده و به همراه دود سفید رنگی از اگزوز ماشین خارج خواهد شد. در واقع این دود صبحگاهی ماشین همان بخارات آب است که از طریق اگزوز به سمت بیرون هدایت می شود. این دود اگزوز اول صبح غلظت کمی داشته و پس از مدت کوتاهی از بین خواهد رفت.
دود سفید غلیظ از اگزوز ناشی از چیست؟
اگر شاهد خروج دود سفید غلیظ از اگزوز ماشین هستید، ممکن است اتفاقات زیر در موتور رخ داده باشد:
- خرابی انژکتور، مسدود شدن، گیر کردن و یا نشتی بنزین از آن موجب تزریق سوخت زیاد به داخل موتور می‌شود. نتیجه این اتفاق دود سفید غلیظ از گزوز است که برخی اوقات به خاکستری نیز می‌زند.
- برهم خوردن زمان‌بندی پمپ انژکتور در خودروهای دیزل نیز از دلایل خروج دود سفید غلیظ از اگزوز است.
- نشت آب یا مایع خنک کننده به داخل محفظه احتراق نیز باعث تولید دود سفید غلیظ شده که از اگزوز خارج می‌شود.
۲- خروج دود سیاه از ماشین نشانه چیست؟
مشاهده خروج دود سیاه رنگ از اگزوز ماشین می تواند یک اتفاق عادی بوده و یا حاکی از احتراق ناقص و عدم تناسب ترکیب سوخت با هوا باشد. به طور کلی اگر دود اگزوز سیاه رنگ هنگام استارت زدن ایجاد شده و پس از مدت کوتاهی از بین برود، جای نگرانی وجود ندارد. اما در صورتی که با گرم شدن موتور، این دود همچنان ادامه یابد، احتمال بروز مشکل در سیستم جرقه زنی، انژکتورها، سنسور اکسیژن، کثیف شدن فیلتر هوا و … وجود دارد. البته در خودروهای کاربراتوری نیز خراب شدن ساسات ماشین، می تواند دلیل خروج دود سیاه رنگ از اگزوز باشد.
مهمترین علت دود سیاه ماشین
از جمله مهمترین دلایل خروج دود سیاه از اگزوز ماشین می توان به موارد زیر اشاره نمود:
– کثیفی یا گرفتگی فیلتر هوا:
فیلتر هوا موظف است از ورود ذرات ریز و آلودگی به درون موتور جلوگیری نماید. اگر این عمل به درستی انجام نشود، هوا به اندازه کافی وارد سیلندرها نشده و احتراق خوبی رخ نمی دهد. از این رو کثیف شدن یا گرفتگی فیلتر هوا می تواند موجب پدیده دود اگزوز سیاه رنگ شود. برای حل این مسئله باید فیلتر را تعویض نمود.
– نقص در رگلاتور بنزین:
رگلاتور بنزین موظف است میزان فشار سوخت نسبت به هوای ورودی را تحت کنترل داشته باشد. اگر رگلاتور دچار نقص شود، نسبت هوا و بنزین در محفظه احتراق دچار به هم ریختگی می شود. در این حالت ممکن است، میزان سوخت کم و میزان هوا زیاد باشد که به آن Lean می گویند. در حالت دوم ممکن است میزان سوخت زیاد و میزان هوا کم باشد که آن را Rich می نامند. هنگام بروز حالت Rich، دود ماشین سیاه رنگ از اگزوز خارج خواهد شد. برای رفع این ایراد می توان رگلاتور سوخت را تعویض کرد. اینجاست که می‌توان علت دود سیاه و مصرف زیاد بنزین در خودرو را بهم مرتبط دانست.
– خرابی انژکتورها:
وظیفه اصلی انژکتورها در ماشین این است که در هر بار فرآیند احتراق، میزان مشخصی از بنزین را به درون منیفولد ورودی، اسپری کنند. اگر انژکتور دچار نقص شده یا به اصطلاح لیکینگ شود، سوخت به درستی درون محفظه سیلندر تزریق نشده و مقدار آن از حد مجاز بیشتر خواهد شد. در نتیجه شاهد دود سیاه اگزوز به همراه مصرف بالای بنزین در موتور خواهیم بود.
علت دود سیاه هنگام گاز دادن چیست؟
اگر زمانی که پدال گاز را فشرده و به عبارت گاز می‌دهید و دود سیاه از اگزوز خارج می‌شود، دو علت مختلف دارد:
- ایراد در عملکرد سیستم کاربراتور یا انژکتور دلیل بروز این مشکل است. زمانی که کاربرات یا انژکتور، بنزین زیادی را وارد موتور کنند، دود سیاه رنگی هنگام گاز دادن از اگزوز خارج می‌شود. برای حل این مشکل می‌تواند انژکتور یا کاربراتور را شستشو داد.
- خراب شدن وایرها و شمع‌های ماشین نیز در ایجاد دود اگزوز سیاه رنگ هنگام گاز دادن موثر است. زیرا جرقه‌زنی در خودرو با مشکل مواجه شده و سوخت به درستی در سیلندر احتراق پیدا نخواهد کرد.
راه‌کار رفع دود سیاه اگزوز
اگر خودروی شما قدیمی بوده و کاربراتور دارد، برای رفع دود سیاه اگزوز آن باید ساسات اتوماتیک را کنترل کنید. اما در خودروهای جدیدتر و دارای سیستم سوخت انژکتوری، کنترل فشار انژکتور هنگام سوخت‌رسانی به رفع دود سیاه کمک می‌کند. در صورت عدم حل مشکل بهتر است به بازرسی فیلتر هوا پرداخته و از عملکرد درست سنسور اکسیژن اطمینان یابید.
چرا دهانه اگزوز ماشین سیاه می شود؟
گاهی روی اگزوز ماشین شاهده دوده های سیاه رنگی هستیم که دهانه آن را پوشانده اند. سیاه شدن دهانه اگزوز در پی احتراق ناقص سوخت در موتور خودرو رخ می دهد. در واقع زمانی که سوخت به درستی درون سیلندرها نسوزد، دود سیاه رنگی از اگزوز خارج خواهد شد. حال اگر علت این اتفاق را شناسایی نکرده و در پی رفع آن نباشید، پس از مدتی به روی دهانه اگزوز، دوده های سیاه رنگ تجمع خواهند کرد.
۳- علت دود آبی ماشین از اگزوز
خروج دود آبی رنگ از اگزوز ماشین اتفاقی شایع در میان خودروها می باشد. این پدیده ممکن است پس از بروز عوامل مختلفی نظیر سر ریز روغن موتور و یا ایجاد آسیب و شکستگی در بخش سوپاپ ها، رینگ پیستون، سیلندر و سرسیلندر رخ دهد. به طور کلی می توان دود آبی اگزوز را به روغن سوزی ماشین نسبت داد. از این رو رفع آن معمولا هزینه های بالایی به دنبال خواهد داشت. چرا که هنگام رخ داد این پدیده، احتمالا برخی از قطعات داخلی ماشین آسیب دیده و نیاز به تعویض دارند. جهت پیشگیری از این مشکل بهتر است به صورت مداوم سطح روغن خودرو و میزان مصرف آن چک شود. همچنین بررسی قطعات متحرک ماشین توسط تعمیرکاران حرفه ای هم تاثیر مناسبی خواهد داشت.
مهمترین علل خروج دود آبی از اگزوز چیست؟
اگر بخواهیم دلایل موثر بر خروج دود آبی از اگزوز خودرو را بررسی کنیم، خرابی کاسه نمد ساق سوپاپ و رینگ پیستون، اصلی ترین علت ها خواهند بود. خراب شدن این قطعات منجر به نشت روغن و مایع روان کننده به درون محفظه احتراق شده و در پی آن دود آبی رنگ از اگزوز ماشین خارج می شود.
– خرابی کاسه نمد ساق سوپاپ:
اگر زمانی که پس از ۳۰ یا ۶۰ ثانیه گاز دادن، ماشین را متوقف نموده و شاهد دود آبی رنگی بودید که به سرعت از بین رفت، احتمال خرابی کاسه نمد ساق سوپاپ وجود دارد. این قطعه وظیفه تنظیم روغن کاری گاید و ساق سوپاپ ها را بر عهده دارد. حال اگر میان گاید و ساق سوپاپ خلاصی لازم وجود نداشته باشد، کاسه نمد از جای خود جدا شده و نشتی روغن به وجود می آید.
– خرابی رینگ پیستون:
در صورتی که با هر بار فشردن پدال گاز، دود ماشین به رنگ آبی در می آید، به معنای وجود خرابی در رینگ پیستون است. این مشکل به دلیل کمبود خلاصی میان پیستون و جداره سیلندر رخ می دهد. زیرا در این حالت رینگ پیستون دچار سایش شده و از جایگاه خود جدا می شود. البته خرابی رینگ پیستون نسبت به حالت قبلی کمتر پیش می آید.
علت دود آبی هنگام گاز دادن چیست؟
همان‌طور که گفتیم مشاهده دود آبی هنگام گاز دادن نشانه خرابی رینگ پیستون است. این دود معمولا با هر بار گاز دادن دیده می‌شود. اما اگر پس از مدتی گاز دادن و توقف خودرو، دود آبی را دیدید، باید به سراغ بررسی کاسه نمد ساق سوپاپ بروید.
دود اگزوز آبی بعد از تعویض روغن چه علتی دارد؟
اگر پس از تعویض روغن موتور ماشین، شاهد دود اگزوز آبی رنگ (و یا خاکستری رنگ) بودید، به احتمال زیاد، سطح روغن بیش از میزان حداکثری مجاز است. از این رو لازم است گیج روغن را بررسی نموده و اگر سطح روغن بیش از مقدار مجاز است، روغن اضافه را تخلیه نمایید. در صورتی که پس از تخلیه روغن اضافی، باز هم مشکل دود آبی اگزوز ماشین رفع نشد، احتمالاتی نظیر نامرغوب بودن و نامناسب بودن روغن مورد استفاده را باید در نظر بگیرید.
چرا پس از تعمیر موتور باز هم دود اگزوز آبی است؟
برخی از رانندگان از مشاهده دود اگزوز آبی پس از تعمیر موتور شکایت دارند. این مشکل معمولا پس از یک یا دو روز برطرف خواهد شد. دلیل آن هم وجود کمی روغن در سیلندرهاست که هنگام سوختن آن‌ها در موتور، دود آبی تولید می‌شود. این مسئله پس از تعویض واشر سرسیلندر نیز احتمال رخ دادن دارد.
با تمام این‌ها اگر دود آبی اگزوز پس از یک یا دو روز برطرف نشد، باید به تعمیرکار مراجعه نمایید. زیرا احتمال عدم تعمیر درست موتور و روغن‌سوزی در آن وجود دارد.
علت دود كردن ماشين در صبح و هنگام استارت زدن چیست؟
هنگام استارت زدن خودرو و در اول صبح، ممکن است شاهد سه نوع دود باشید که دلایل آن عبارتند از:
هنگام استارت زدن خودرو و در اول صبح، ممکن است شاهد سه نوع دود باشید که دلایل آن عبارتند از:
- علت دود سفید در زمان استارت زدن و در صبح به دلیل اختلاف دمای موتور است و محیط است. که در فصل های سرد سال ایجاد شده و در همان لحظات اولیه از بین خواهد رفت. بنابراین نشان از مشکل خاصی نبوده و جای نگرانی ندارد.
- دلیل دود سیاه در زمان استارت زدن که با گرم شدن موتور ادامه یابد، نشان از بروز خرابی در رگلاتور بنزین، انژکتورها و یا کثیفی فیلتر هوا دارد.
- علت دود آبی در زمان استارت زدن گاهی مربوط به شل بودن گیت سوپاپ بوده و معمولا پس از گرم شدن موتور برطرف می‌شود. اما اگر دود آبی رنگ اگزوز با هر بار گاز دادن و حتی پس از گرم شدن موتور ادامه یابد. نشانه خرابی رینگ پیستون بوده و باید سریعا خودرو را به تعمیرکار نشان دهید.
اقدامات پیشگیرانه برای جلوگیری از دود اگزوز
دود اگزوز یک مشکل رایج در خودروها است که می‌تواند ناشی از مشکلات مختلفی باشد. در برخی موارد، دود اگزوز می‌تواند نشانه‌ای از یک مشکل جدی باشد که نیاز به تعمیر فوری دارد. با این حال، حتی اگر مشکل دود اگزوز جدی هم نباشد، منجر به آلودگی هوا و کاهش عملکرد خودرو می‌شود. به همین منظور بهتر است با انجام برخی اقدامات پیشگیرانه ساده مانع از بروز این مشکل شویم:
۱- نگهداری منظم خودرو
نگهداری منظم خودرو و انجام سرویس‌های دوره‌ای یکی از مهمترین اقدامات پیشگیرانه برای جلوگیری از دود اگزوز است. این اقدامات شامل تعویض منظم روغن موتور، فیلتر هوا و فیلتر روغن است. همچنین باید در فواصل منظم عملکرد سیستم سوخت را بررسی کنید که شامل بررسی انژکتورهای سوخت و تنظیم‌کننده فشار سوخت است.
۲- بررسی های فنی پیشگیرانه
علاوه بر نگهداری منظم باید به طور مرتب خودرو خود را بررسی کنید تا از بروز مشکلات فنی احتمالی جلوگیری کنید. این شامل بررسی سطح روغن موتور، مایع ضد یخ و روغن ترمز است. همچنین باید در جستجوی نشتی‌ها در سیستم اگزوز و سیستم سوخت باشید. اگر علائم اولیه مشکلات دود اگزوز را مشاهده کردید، سریعاً به تعمیرکار مراجعه کنید.
۳- توجه به علائم اولیه
بسیاری از مشکلات دود اگزوز علائم هشداردهنده اولیه دارند که می‌توانید قبل از اینکه مشکل جدی شود، آن‌ها را مشاهده کنید. برخی از این علائم عبارتند از:
- کاهش عملکرد موتور
- روشن شدن چراغ چک موتور
- دود سیاه از اگزوز
- بوی دود از اگزوز
اگر هر یک از این علائم را مشاهده کردید، سریعاً به تعمیرکار مراجعه کنید تا مشکل را تشخیص داده و رفع کند.
۴- استفاده از سوخت با کیفیت بالا
استفاده از سوخت با کیفیت بالا می‌تواند به جلوگیری از مشکلات دود اگزوز کمک کند. اما سوخت با کیفیت پایین منجر به گرفتگی انژکتورهای سوخت و سایر مشکلات سیستم سوخت شده و حتی باعث خوردگی قطعات موتور شود. اگر می‌خواهید از مشکلات دود اگزوز جلوگیری کنید، همیشه از سوخت با کیفیت بالا استفاده کنید.
۵- رانندگی کم خطر و بدون ریسک
رانندگی کم خطر و بدون ریسک نیز از اقدامات پیشگیرانه از مشکلات دود اگزوز است. زیرا رانندگی با شتاب بالا و ترمزهای ناگهانی باعث افزایش فشار روی موتور شده و مشکلاتی مانند روغن‌سوزی و خرابی واشر سرسیلندر را ایجاد می‌کند. اگر می‌خواهید از مشکلات دود اگزوز جلوگیری کنید، همیشه با سرعت متوسط و به آرامی رانندگی کنید.
سخن پایانی
در این مطلب به بررسی انواع دود خروجی از اگزوز خودرو پرداخته و دلایل بروز این مشکل را بررسی نمودیم. دانستیم دیدن دود آبی از اگزوز نشانه روغن‌سوزی در موتور است و باید سریعا برای حل آن اقدام نمود. دود سیاه نیز به احتراق ناقص سوخت در سیلندرها مرتبط می‌باشد. وجود آب در موتور هم منجر به مشاهده دود سفید رنگ است. هر یک از این اتفاقات دلیل مختص به خود را داشته که با شناخت آن‌ها، بهتر می‌توان از ماشین نگهداری نمود.
آیا تا به حال شاهد دود ماشین در رنگ های سفید، آبی یا سیاه از اگزوز بوده اید؟ علت این اتفاق چه بود؟
سوالات متداول
خروج دود آبی از اگزوز نشانه چه مشکلی است؟
دود آبی اگزوز به طور کلی به سوختن روغن در موتور مربوط می‌شود. خرابی کاسه نمد ساق سوپاپ و یا رینگ پیستون دلایل بروز این مشکل هستند. در صورت مشاهده این دود باید در سریع‌ترین زمان به تعمیرکار مراجعه نمود.
علت مشاهده خروج بخار از اگزوز چیست؟
خروج بخار از اگزوز معمولا به رنگ سفید بوده و دلیل آن پدیده آب‌سوزی در موتور است. خرابی بلوک موتور، سیلندر و واشر سرسیلندر منجر به بروز مشکل دود اگزوز سفید می‌شوند. البته در برخی مواقع نیز این دود تنها در صبح‌های سرد زمستانی مشاهده می‌شود و دلیل نگران‌کننده‌ای ندارد.