آشنایی با دریچه گاز و وظیفه آن در خودرو و نحوه تمیز کردن استپر موتو + تصاویر

کمک به تنظیم نسبت سوخت وهوای دور آرام وتثبیت دورهای ناپایدار موتور

تنظیم دور آرام درزمان گرفتن باراضافی از موتور(کولر-پمپ هیدرولیک و…)

جلوگیری از بسته شدن سریع مسیر هوا به هنگام تعویض دنده یا زمانی که پا را از روی پدال گاز ناگهان برمیداریم.

نکته

گاهی اوقات وجود معایبی در موتور، عوارضی همچون برگشت دود به محفظه منیفولد هوا(Back Fire) وبالطبع دریچه هوا دارد که باعث ایجاد دوده درمحل آببندی نوک شیرموتوری شده ونمیگذارد قطعه درمحل خود آببند شود. در مواردی این گرد وغبار یا دوده وارد موتور الکتریکی شیرموتوری شده وباعث گریپاژ کردن آن میشود. بنابرین میبایست به محض مشاهده علائمی همچون موارد ذیل به تعمیرکار مراجعه ونسبت به بررسی ورفع عیب قطعه بپردازیم:

سرعت دور درجای خودرو، کم است وگویی ساسات خوب کار نمیکند.

وقتی موتور گرم میشود دوربالا میرود وحتی ممکن است به ۲۰۰۰ دور در دقیقه هم برسد.

نوسان دور موتور درحالت درجا کارکردن که معمولا با لرزش همراه است.

خاموش شدن خودرو به خصوص هنگام رها کردن ناگهانی پدال گاز

کاهش دور موتور به میزان قابل توجه به هنگام روشن شدن کولردردور آرام

گاز خوردن بی دلیل خودرو پس از روشن کردن موتور

گاز خوردن بی دلیل خودرو پس از روشن کردن موتور

نکته

معمولا به هنگام خرابی این قطعه چراغ چک خودرو روشن میشود.

نحوه نگهداری وتمیز نمودن شیرموتوری :

در صورت سقوط شیرموتوری و برخورد آن با زمین و یا هرگونه ضربه فیزیکی دیگر بر روی محورآن، استفاده از آن شیرموتوری به هیچ عنوان مجاز نمی باشد.
لازم بذکر است محل آببندی نوک شیرموتوری دربدنه دریچه هوا را (نشیمنگاه ) که آلوده به دوده شده باشد، میتوان با مواد خاص شستشو، تمیزوخشک نمود.

شستشوی شیرموتوری با بنزین یا هر نوع حلال یا ماده شستشوی دیگر مجاز نمی باشد، زیرا ماده روانکاری شفت شیرموتوری در اثر شستشو با حلال از بین رفته و یا اینکه دوده یا ذرات دیگر به داخل روتور شیرموتوری نفوذ کرده و در فاصله کوتاهی شیرموتوری از کار خواهد افتاد.

ابتدا ذکر این نکته بسیارمهم است که این قطعه قابلیت تعمیر نداشته ومحور این قطعه به هیچوجه نباید تحت فشار، کشش ویا چرخش قرار گیرد، زیرا این کار باعث بروز صدمات جدی ودائمی به قطعه خواهد شد وبرای تمیز نمودن آن صرفا میتوان آن را با روش ذیل انجام داد:
در صورتی که دوده بیش از حد بر روی نوک شیرموتوری و نشیمنگاه آن در بدنه دریچه هوا جمع شده باشد، توسط یک پارچه تمیز بدون پرز بطوری که هیچگونه نیروی چرخشی و فشاری به محور شیرموتوری اعمال نگردد ، آن را تمیز می کنیم.

پتانسیومتر(سنسور موقعیت صفحه گاز):

همانطوریکه در قسمت بالا توضیح داده شد این قطعه در واقع یک مقاومت متغیر است که با باز شدن صفحه گاز مقاومتش تغییر می کند. این سنسور موقعیت، چرخش صفحه گازدردریچه هوا را از طریق تبدیل تغییر مقاومت الکتریکی به ولتاژ به ECU اطلاع میدهد تا ECU بتواند با توجه به شرایط لحظه ای موتورفرمانهای لازم را برای عملگرها صادر نماید.
پتانسیومتر هم همچون شیرموتوری قطعه ای است که قابل تعمیر نبوده وهنگام نصب روی بدنه ومحور دریچه گاز درکارخانه، میبایست بلحاظ عدم نشتی وبازه عملکرد ولتاژی تست گردد، زیرا هرگونه اشکال درارسال ولتاژ به ECU موجب اخلال درکارکرد موتور میشود.

علائم خرابی پتانسیومتر:

شناخته شده ترین علامت سنسور TPS معیوب یا سنسوری که تنظیم نباشد، تاخیر یا عدم شتابگیری یکنواخت (به اصطلاح دل دل زدن) است. در این حالت مخلوط هوا و سوخت رقیق می شود زیرا ECU سیگنال درستی دریافت نمی کند که به آن بگوید هنگام باز شدن صفحه گاز، بنزین را زیاد کند. در چنین شرایطی (خرابی سنسور موقعیت) سنسور اکسیژن سرانجام اطلاعات لازم را برای ECU می فرستد اما چون این ارسال به اندازه کافی سریع نیست، نمی تواند جلوی شتابگیری غیر یکنواخت را بگیرد. معمولا سنسورهای TPS بیشترین فرسودگی را در حالت باز بودن صفحه گاز پس دور آیدل تجربه می کنند زیرا دراکثر شرایط رانندگی موقعیت صفحه گاز در حالت فوق است. سنسور معیوب ممکن است موجب رد کردن یا نشان ندادن اطلاعات هنگام باز شدن صفحه گاز شود. این امر موجب قطع ارسال اطلاعات به ECU به صورت لحظه ای می شود که چنانچه ذکر شد، باعث عدم غنی سازی به موقع مخلوط هوا و سوخت و تاخیر در شتابگیری می شود.

اگر سنسور TPS شل باشد، ممکن است سیگنال غلط بفرستد و ECU را در باز شدن و بسته شدن صفحه گاز به اشتباه بیاندازد. نتیجه آن نوسان موتور در دور درجا و تاخیر در دور گرفتن موتور است.

اگر سنسور TPS اتصالی کند، کامپیوتر در تمام مدت معادل سیگنال حالت تخت گاز یا Wide Open Throttle) WOT) را دریافت می کند. در این شرایط مخلوط هوا و سوخت غنی شده و کد خطایی ثبت می شود که به منزله بالا بودن بیش از حد ولتاژ سیگنال است.
اگر سنسور TPS به حالت مدار باز دچار شود، ECU تحلیل می کند که صفحه گاز همیشه بسته است. در این حالت مخلوط هوا و سوخت به شدت رقیق شده و یک کد خطا ثبت می شود که پایین بودن بیش از حد ولتاژ سیگنال را نشان می دهد.

نحوه نگهداری یا تعمیر پتانسیومتر:

همانطوریکه در بالا توضیح داده شد این قطعه قابل تعمیرنبوده و درصورت وجود علائم اشکال درعملکرد فقط میبایست توسط تعمیرکار متخصص بررسی ورفع عیب گردد.

این نوع دریچه هوا همانطوریکه در ابتدا نیز بیان شد، نسل جدید دریچه هوا میباشد، بنابرین بلحاظ دقت درکارآیی بالاتر وبلحاظ تعمیراتی درسطح پائینتری قرار دارد. در خودروهایی که دریچه گاز الکترونیکی دارند، از یک موتور جریان مستقیم کوچک که اطلاعاتش را از سنسورهای موقعیت روی پدال گاز می گیرد، برای چرخاندن صفحه گازدریچه هوا استفاده می شود. وقتی پدال گاز فشرده شود، مقاومت الکترونیکی پتانسیومتر داخل سنسورهای پدال تغییر می کند. واحد کنترل متوجه این تغییر در موقعیت شده و بر اساس آن به موتور جریان مستقیم دریچه گاز، فرمان باز شدن صفحه گاز را صادر می کند. یک جفت سنسور موقعیت روی برد الکترونیکی دریچه هوا متوجه تغییر موقعیت صفحه گاز شده و در واکنش به آن سیگنال هایی به واحد کنترل می فرستند تا اینکه واحد کنترل، موقعیت دقیق صفحه گاز را بداند و همه چیز به درستی کار کند.
دریچه هوای الکترونیکی به دلیل امکان کنترل دقیق‌تر میزان هوای ورودی به موتور، نسبت به دریچه هوای مکانیکی برتری دارد. همچنین با استفاده از این مکانیزم، امکان استفاده از قابلیت‌های کنترل و فناوری‌های پیشرفته مدیریت موتور و خودرو ممکن می‌گردد و در نتیجه راندمان و کارایی موتور بیشتر خواهد بود. از دیگر مزایای استفاده از این نوع دریچه هوا، تنظیم و برنامه‌ریزی کنترل تغییر دریچه گاز بر اساس نیاز مشتری و استراتژی تعریف‌شده برای موتور می‌باشد؛ بنابراین می‌توان از یک نوع دریچه هوا برای موتورهای مختلف با استراتژی‌های گوناگون استفاده کرد. اما مهم‌ترین برتری دریچه هوای الکترونیکی نسبت به نوع مکانیکی، کاهش مصرف سوخت و آلایندگی است. در طول چرخه کاری موتور یکی از مواردی که بیشترین مصرف سوخت و تولید آلاینده‌ها در خودرو در آن صورت می‌گیرد، زمانی است که راننده به طور ناگهانی بر پدال گاز فشار می‌آورد.نمونه ای ازیک دریچه هوای الکترونیکی: