صدای ناخوشایند سوپاپ به چه دلیل می تواند باشد؟
نقش اجزاء سوپاپ
سوپاپ‌های متداول امروزی معمولا از نوع سوپاپ قارچی شکل یا پایه‌دار هستند. این سوپاپها از یک ساقه مشابه ساقه قارچ و بخش کفی سوپاپ که به قسمت بالایی قارچ شباهت دارد بهره می‌برند. بخش کفی در محفظه احتراق قرار گرفته و بیشترین فشار و درجه حرارت را متحمل می‌شود. به همین دلیل هم باید از منظر متالوژی باید جنسی مقاوم در برابر حرارت و فرسودگی داشته باشد.
محل قرارگیری سوپاپ در سرسیلندر و یا خود سیلندر از یک لبه به نام نشیمنگاه یا سیت (Seat) بهره می‌برد. نشیمنگاه سوپاپ دارای یک لبه مورب است. این لبه که با نام وجه سوپاپ نیز شناخته می‌شود شیب خاصی در طراحی و ساخت دارد. بر حسب نوع موتور خودرو از سوپاپ‌های دارای زاویه نشیمنگاه خاص استفاده می‌شود.
روی ساقه سوپاپ معمولا دو فنر قوی قرار دارد که به وسیله یک نگهدارنده و دو عدد خار به انتهای سوپاپ محکم شده‌اند. نقش فنر سوپاپ در حقیقت این است که وجه سوپاپ روی نشیمنگاه آن محکم نگهداشته شود. بر این اساس فنر سوپاپ از هر گونه نشتی در زمان‌های تراکم جلوگیری می‌کند.
این را نیز باید اضافه کنیم که زاویه رایج برای وجه و نشیمنگاه سوپاپ ۴۵ درجه است، اما برای سوپاپ‌های هوا گاهی از زاویه ۳۰ درجه نیز استفاده می‌شود.
بخش های اصلی سرسیلندر:
۱ – سوپاپ ها (فنر، سیت، کاسه نمد و گاید سوپاپها) و انگشتی سوپاپ
۲ – میل سوپاپ
صدای ناخوشایند سوپاپ
در بسیاری از مواقع با گاز دادن به موتور خودرو و میل به افزایش شتاب و دورگیری، صدای سوپاپ ها به صورت جیر جیر از داخل محفظه موتور شنیده می شود که معمولا با کم کردن فشار بر پدال گاز، این صدا کمتر و یا قطع می شود. بروز این صدا به خودی خود نا خوشایند نیست و ضمن اینکه می تواند آسیب هایی به بخش بالای سرسیلندر خصوصا میل سوپاپ و سوپاپ ها وارد کرده و بادمک ها را مورد سایش قرار دهد.
اما دلیل پیدایش این صدا چیست؟
این صدا معمولا در زمانی که خودرو در حال دنده مردن رفتن است یا در زمانی که سرعت و گاز دادن خودرو با هم متناسب نیست، به گوش می رسد. وقتی که پدال گاز را فشار می دهیم، حجم هوای ورودی به موتور را افزایش می دهیم و در نتیجه میزان سوخت نیز متناسب با این افزایش حجم هوا، بالا رود. احتراق در سیلندرها زیاد شده و انفجار قوی تر می شود. اما از طرفی دور موتور به خاطر قرار داشتن خودرو در شرایط نامناسب با گاز دادن که می تواند دلایل مختلفی از جمله دنده نامناسب باشد، نمی تواند به درستی بالا رود.پس انفجار قوی است و نیروی زیادی به سر پیستون ها وارد می شود ولی از طرفی موتور قادر به پیش بردن خودرو نبوده و این فشار به کل مجموعه موتور وارد خواهد شد که این حالت را می توان به این صورت فرض کرد که انفجارهای قوی درون سیلندرها رخ می دهد ولی از طرفی میل لنگ از یک طرف در جایی درگیر باشد و نتواند انرژی گرمایی آزاد شده را به خوبی به چرخ ها منتقل کند. در نتیجه صدای خاصی از سوپاپ ها که ضعیف ترین بخش سرسیلندر است، شنیده می شود که خبر از وضعیت نامتوازن نسبت حجم احتراق به شتاب گیری خودرو دارد. در اینگونه مواقع باید تا حد امکان از افزایش دادن گاز خودداری کرد و به جای آن برای شتاب گیری بهتر ، دنده را کمی سنگین تر کنیم.