شرایط بحرانی در رانندگی چیست؟
رانندگی حرفه‌ای، چیزی بیش از حرکات مارپیچ در خیابان و سبقت‌های جنون‌آمیز بین سایر خودروها است. حرفه‌ای‌بودن، به معنی ایجاد خطر برای دیگران نیست. حتی قهرمانان مسابقات رانندگی نیز، توانایی‌های خود را در خیابان به نمایش نمی‌گذارند. مربیان رانندگی، حرفه‌ای‌بودن را نحوه کنترل خودرو حین بروز شرایط بحرانی تعریف می‌کنند؛ شرایطی که اغلب افراد در مواجهه با آن، دچار تصمیم‌گیری نامناسب می‌شوند.
اجازه بدهید «شرایط بحرانی» در رانندگی را بیشتر توضیح بدهیم؛ بر اساس استانداردهای جهانی، اگر خودرویی با سرعت فقط ۶۰ کیلومتر در ساعت در حال رانندگی باشد، درصورتی‌که جاده سالم و خشک باشد، وقتی راننده اقدام به ترمزگیری کند، ۲۰ متر مسافت تا توقف کامل نیاز دارد. این میزان با همین سرعت در آسفالت خیس ۳۵ متر، در مسیر برقی ۷۰ متر و به طرزی باورنکردنی در مسیر پوشیده از یخ، بیش از ۱۴۰ متر است. حالا اگر سرعت را ۹۰ کیلومتر در ساعت در نظر بگیریم و شرایط ترمزگیری را روی سطوح یخ‌زده ببریم، حدود ۳۲۰ متر تا توقف کامل خودرو مسافت نیاز است.
تمامی این‌ها، در حالتی است که سیستم ترمز و لاستیک خودرو سالم باشند. این شرایط بحرانی زمانی وخیم می‌شوند که لاستیک نیز سوراخ شود. در این اوضاع، دیگر هیچ استاندارد جهانی وجود ندارد. حالا درست در فضایی هستیم که رانندگی حرفه‌ای معنا می‌دهد.
هنگام پنچری چه اتفاقی می‌افتد؟
هوای درون لاستیک‌ها، با فشاری حدود ۳۰ تا ۳۳ واحد psi فشرده شده است. برای درک این حجم از فشردگی هوا، کافی است سوزن روی Valve لاستیک یا همان شیر ورود و خروج هوا را برای مدتی کوتاه رو به پایین نگه دارید تا صدا و میزان باد خروجی را احساس کنید. این در حالی است که لاستیک در دمای معمولی قرار دارد و خودرو نیز در حالت ساکن است. وقتی لاستیک‌ها در حال چرخش باشند، به دلیل جنبش و اصطکاک مولکولی، هوای درون لاستیک منبسط می‌شود. بنابراین، با سوراخ‌شدن یا ترکیدن ناگهانی لاستیک، ناگهان حجم بیشتری از هوای درون آن از دست می‌رود. این اتفاق بیشتر و پیش از هرچیز، روی هندلینگ و فرمان‌پذیری خودرو تأثیر می‌گذارد.
اگر این اتفاق برای شما رخ داده باشد، شاهد بوده‌اید که خودرو چگونه دیوانه‌وار و بدون هیچ‌گونه کنترلی به یک سمت کشیده می‌شود یا با حرکات مواج، فرمان را از دست شما خارج می‌کند. با این‌که تردیدی نیست، پنچرشدن لاستیک در زمان رانندگی آن هم با سرعت بالا چقدر ترسناک است؛ ولی در ادامه، شما را با تکنیک‌هایی آشنایی می‌کنیم که احتمالاً کمک‌کننده است.
مثل همیشه خودتان را کنترل کنید.
همواره در همه آموزش‌های مربوط به شرایط بحرانی، اولین چیزی که گفته می‌شود، حفظ خونسردی است. این فقط یک جمله کلیشه‌ای نیست. درواقع، اگر شما نتوانید به صورت نسبی روی روان خود تسلط داشته باشید، نمی‌توانید مراحل بعدی را به‌درستی انجام دهید. سعی کنید به خودتان بقبولانید که از پس این اتفاق برمی‌آیید. این را که مطمئن باشید حتماً تصادف خواهید کرد یا خودرو واژگون خواهد شد، از ذهنتان پاک کنید.
محکم باشید
تکان‌های شدید در سرتاسر بدنه خودرو، در این شرایط کاملاً طبیعی است. منحرف‌شدن از مسیر اصلی، اولین اتفاق فیزیکی برای خودروی پرسرعتی است که لاستیک آن سوراخ می‌شود. سعی کنید سر جای خود محکم باشید تا نیروهای جانبی شما را به اطراف پرتاب نکنند. برای این کار، فرمان را محکم و با دو دست بگیرید.
حرکات تند ممنوع.
با توجه به قوانین رانندگی ، مسیر سبقت از سمت چپ خودروها است. بنابراین، سمت راست اغلب فضایی مطمئن‌تر و با سرعت پایین‌تر آن هم در چنین شرایطی است؛ اما از طرفی دیگر، اگر لاستیک پنچرشده در سمت راست خودروی شما قرار داشته باشد، شاید انجام این کار کمی سخت‌تر و طولانی‌تر باشد. یادتان باشد خروج سریع باد لاستیک، بالانس و پایداری خودرو را از بین می‌برد؛ بنابراین، سعی کنید از فرمان‌دادن ناگهانی جلوگیری کنید. چرخش فرمان باید بسیار محدود و کنترل‌شده باشد.
گاز را رها نکنید.
ترمزکردن در چنین شرایطی، احتمالاً یک رفتار طبیعی از سوی رانندگان خواهد بود. با این حال، یادتان باشد ترمزکردن روی چرخی که لاستیک آن چسبندگی لازم را ندارد، به معنی جهت‌دادن به تمام نیروی اینرسی به سمت همان چرخ است؛ اما آن چیزی که مهم است، نحوه گازدادن است.
در شرایط عادی رانندگی، وقتی با سرعت بالا حرکت می‌کنید، اگر ناگهان پا را از روی پدال گاز بردارید، دور موتور ناگهان افت می‌کند. همین اتفاق اگر برای خودروی با لاستیک پنچر رخ دهد، گویی ترمز کرده‌اید. سعی کنید دنده را به حالت سنگین‌تر ببرید؛ ولی گازدادن ملایم را ادامه دهید.
رسیدن به نقطه امن
وقتی احساس کردید سرعت شما به اندازه‌ای پایین آمده است که می‌توانید با کنترل بیشتری به چپ و راست حرکت کنید، خودرو را به فضایی مطمئن بکشانید. ریسک نکنید و با ترمز دستی خودرو را متوقف کنید.