یکی از مهمترین قسمتها در موتور، سرسیلندر میباشد. این قطعه که میتوان گفت بزرگترین قطعه موتور بعد از بلوک موتور است از اجزای مختلف تشکیل شده. سوپاپها، اجزای آنها، میلاسبک، میل بادامک، اتاق احتراق و … همگی اجزایی هستند که در یک سرسیلندر قرار دارند. اما سرسیلندر همیشه روی واشری نازک ولی بسیار مهم قرار داشته که آببندی بین این قطعه و بلوک موتور را ایجاد میکند.
واشرها در موتورهای احتراق داخلی دنیای بسیار وسیع و پهناوری دارند که در مکانهای مختلف استفادههای مختلفی از آنها میشود.
در گیربکس، در موتور در گلویی اگزوز و … همگی مکانهای استفاده از انواع مختلف واشر میباشند. ولی میتوان به جرأت گفت بزرگترین و مهمترین واشر مورد استفاده در موتور، واشر سرسیلندر است. این واشر که بین سرسیلندر و بلوک موتور قرار میگیرد، وظیفه داشته که آببندی بین این دو قطعه را ایجاد کرده و درزبندی مناسبی ایجاد کند.
اما برای عدهای این سئوال پیش میآید که چرا آببندی این ناحیه این قدر اهمیت دارد؟ مجاری آب و روغن موتور نه تنها در بلوک سیلندر، بلکه در سرسیلندر نیز جریان دارد. اما این مجاری در ناحیه سرسیلندر جدا میشود. برای جلوگیری از مخلوط شدن آب و روغن در ناحیه اتصال سرسیلندر به سیلندرها از این واشر استفاده میشود.
واشر سرسیلندر واشری است از جنس مخصوص که میتواند گرمای نسبتاً زیادی را تحمل کند. علاوه بر این مساله، درزبندی خوبی را نیز ایجاد کرده و باعث جلوگیری از قاطیشدن مایعات موتور میشود، همچنین فشار احتراق را نیز حفظ کرده و از نشت آن به بیرون جلوگیری میکند.
این واشر را میتوان یک جان فدا در موتورهای بنزینی نیز نام برد. با بالا رفتن دمای موتور به علت خرابی و معیوببودن سیستم خنککاری، دمای سرسیلندر نیز به علت تماس داشتن با موتور، افزایش مییابد. در این حالت قطعات زیادی تحت تاثیر قرار گرفته و امکان آسیب دیدن را دارند.
سوپاپهای دود که در جریان دود گرم و داغ خروجی گرفتهاند، مستعد سوختن هستند، همچنین سایر قطعات نیز میتوانند در اثر بالا رفتن دمایشان تغییر شکل داده و خراب شوند. اما در این مرحله اولین قطعهای که میسوزد و از سوختن سایر قطعات جلوگیری میکند، واشر سرسیلندر است.
این واشر در این شرایط سوخته و خاصیت خود را از دست میدهد. در نتیجه آببندی بین سیلندر و سرسیلندر از بین رفته و آب و روغن قاطی میشود. اصطلاح آب و روغن قاطیکردن از این جا ریشه میگیرد. این عیب نیز عوارض زیادی دارد.
آب رادیاتور چرب شده و ذرات روغن کاملاً در آن دیده میشود. اگر وضع به همین شکل ادامه پیدا کند آب رادیاتور کاملاً چرب شده و حالت شیری رنگ به خود میگیرد، روغن نیز دیگر توان روغنکاری و روانکاری موتور را نداشته و خاصیت خود را از دست میدهد. اینجاست که فرد باید به فکر تعویض واشر سرسیلندر بیافتد. قبل از تعویض این واشر، باید عیب خودرو نیز برطرف شود تا دوباره این مشکل پیش نیاید. بعد از بازکردن سرسیلندر باید این واشر تعویض شود.
حال ممکن است به علت جداگانهای سرسیلندر باز شده باشد، ولی این واشر در اثر حرارت و فشار خاصیت خود را از دست داده و باید تعویض شود.
این واشر باید روی سطحی کاملاً صاف و تمیز نیز قرار بگیرد. به همین دلیل اکثر تعمیرکاران سطح سیلندر را با سنگ مخصوصی تمیز کرده و کاملاً صاف و صیقلی میکنند. سطح سرسیلندر نیز جدا از این قاعده نیست و درست به همین روش تمیز میشود.
جنس این واشر از مهمترین خصوصیات آن است به گونهای که باید بتواند گرما و حرارت و فشار را نیز به خوبی تحمل کند و تغییر حالت ندهد.
اکثر تعمیرکاران سطح واشر را آغشته به چسب مخصوصی میکنند که این چسب در بهتر شدن عمل آببندی و دفع حرارت موتور، تاثیر بسزایی دارد.
اگر بخواهیم نگاهی کلی به این واشر بیاندازیم میتوان گفت بزرگترین واشر مورد استفاده در موتور است که نقش اساسی و مهمی را بر عهده دارد. از آسیب دیدن سایر قطعات جلوگیری کرده و میتواند در قدرت مفید موتور تاثیر بسزایی بگذارد. واشر سرسیلندر هر خودرویی به صورت استاندارد در بازار یافت میشود و میتوان آن را به راحتی تهیه کرد. امیدوارم تا هیچ موقع نیاز به تعویض این واشر پیدا نکنید. اگر هم زمانی نیاز پیدا کردید سریعاً اقدام به انجام این کار کنید.