روغن کمک فنر چیست ؟
روغن کمک فنر
روغن هایی که در کمک فنر به کار می روند، روغنهای معدنی رقیق هستند.
شکل۱: تغییر نیروی میرایی با مسافت کارکرد خودرو، با رسم کاهش میرایی به صورت درصدی از مقادیر جدید در سرعتهای یکسان، می توان به نمودار بالا دست یافت. منحنی A که در شکل می بینید، کاهش میرایی را بر حسب مسافت کارکرد خودرو نشان می دهد. این منحنی در اغلب خودروها صدق می کند، و این کاهش میرایی بر اثر خرابی مقاطع گلویی و شیرهایی که زیر پیش تنیدگی فنر قرار دارند، ایجاد می شود. در سرعت کم که تنها روزنه های ثابت روغن فعال هستند. با افزایش مسافت کارکرد، تغییر میرایی می تواند مسیری افزاینده داشته باشد، (منحنی B). هنگامی که روزنه های ثابت عبور جریان بر اثر برخورد صفحات شیر بسته شوند، حالت یاد شده رخ می دهد.
بهبود برخی از ویژگیهای این روغن، بسته به ساختار و درجه پالایش، مواد افزودنی خاصی به روغن خام می افزایند. مهمترین آنها عبارتند از:
۱-پلیمرهایی که در برابر تنش برشی مقاوم هستند و گرانروی را بهبود می بخشند، برای بهبود رفتار گرانروی- دمای روغن به کار می روند.
۲-بوتیل آمینولیت یا دی الکول دیترفسفات روی (ZDDP) که برای بهبود مقاومت در برابر سایش، افزایش مقاومت به اکسیداسیون و در نتیجه افزایش طول عمر مفید روغن استفاده می شوند.
البته باید گفت که هیچ استاندارد عمومی برای روغن کمک فنر وجود ندارد. خودروسازان شرایطی را برای رفتار مطلوب کمک فنر خواستارند. این شرایط بسته به نوع، ساختار شیرها و اجزاء و مواد تشکیل دهنده قطعات لغزشی در پیستون و راهنما متفاوت هستند، برای دستیابی به این خواسته ها سازندگان کمک فنر جلسات و مذاکراتی را با تولیدکنندگان روغن برگزار می کنند و شرایط ویژه کارکرد و مشخصات فنی را با مشخصات روغن تطبیق می دهند.
مباحثی که در این زمینه مهم هستند، عبارتند از:
- رفتار روغن در دماهای مختلف: برای جلوگیری از سخت شدن کمک فنر در دمای کم و قابلیت لغزش قطعات متحرک از یک سو و محدوده ساختن میزان تبخیر روغن در دمای زیاد، گرانروی ر وغن باید زیاد باشد.
- خواص اصطکاکی: برای رسیدن به اهداف و خواسته هایی چون خوش سواری، باید طراحی کمک فنر به گونه ای باشد که نیروی اصطکاک در سطوح لغزشی کمک فنر تا جایی که می شود اندک باشد. کیفیت روغن استفاده شده در کمک فنر، اندازۀ ضریب اصطکاک را تعیین می کند.
- سروصدای کارکرد و کمک فنر: برای آن که سروصدای کارکرد کمک فنر (صدای جریان روغن) اندک باشد. نیاز به سازگاری روغن کمک فنر با شیرهای عبور روغن است.
- طول عمر مفید کمک فنر: خرابی و نارسایی کمک فنر اغلب به علت نشت روغن است، سازگاری روغن هیدرولیک با اجزاء آب بندی، در افزایش عمر مفید کمک فنر، مؤثر است.
شکل ۲: نتایج آزمایش روغن کمک فنر در تولید انبوه، در جدول بالا درصد وزنی برخی عناصر مهم و تغییرات گرانروی آن پس از طی مسافت پنجاه هزار کیلومتر (روغن کارکرده) را می بینید. این نتایج نشان می دهند که نیروی میرایی با افزایش طول عمر خودرو، بویژه در دمای پایین افزایش می یابد.
شکل ۳: رفتار و مشخصات گرانروی برخی از روغن های کارکرده کمک فنر و سازه کمک فنر آزمایشهای بالا در آزمایشگاه کارخانه فیشتل و ساکس انجام گرفته است. اندازه گرانروی (کشش سینماتیکی روغن) بر حسب سانتی استوکس اندازه گیری شده اند. البته برای بیان اندازه گرانروی می توان از واحد انگلر نیز استفاده کرد.