ریتاردر (Retarder) چیست؟

نحوه کاهش سرعت با ریتار چگونه می باشد

آیا می دانید ریتاردر چیست؟ حتما برای شما هم پیش آمده که با اتوبوس های بین شهری به جایی سفر کنید و یا در ردیف اول اتوبوس نشسته باشید. فقط کافی است کمی کنجکاو باشید تا به عکس العمل راننده هنگام رانندگی توجه کنید. زمانی که راننده می خواهد از روی مانع عبور کند، قبل از اینکه به مانع برسد، دسته هایی که در ستون فرمان طراحی شده است را میکشد. سپس بعد از انجام این کار صدایی مانند زوزه را می شنود. در این صورت سرعت اتوبوس به مرور زمان کم میشود به این ترمز کمکی به اصطلاح ریتاردر گفته می شود.

ایمنی کامیون ها با ریتاردرها

ایمنی در کامیون ها بیش از هر چیزی اهمیت دارد. نکته قابل توجه این است که ریتاردر ها انواع مختلفی دارند. همه ما می دانیم که انواع ماشین سنگین ها علاوه بر جرم بیشتر جنبهش بیشتری هم دارند. ترمز های متداول در خودروهای سنگین به کار برده می شود که از جمله آن‌ها می‌توان به ترمز موتور، ترمز اگزوز و ترمز ریتاردر هیدرولیکی اشاره کرد.

البته باید بدانید که ترمز موتور و ترمز اگزوز هم به نوعی ریتاردر به حساب می آیند. ریتاردر ها در لوکوموتیو‌ها هم مورد استفاده قرار می گیرند. کاربرد اصلی آن ها برای حفظ و کم کردن سرعت خودرو است و باید بدانید که برای متوقف کردن کامل خودرو از آنها استفاده نمی شود.

کار ریتاردر چیست؟

می خواهیم بدانیم که ریتاردر چگونه کار می کند؟ ریتاردر از دو توربین به نامهای روتور و استاتور تشکیل شده است. روغن این دستگاه خاصیت لزجی دارد و باعث می شود که انرژی دورانی موجود در موتور کاهش پیدا کند. در فاصله ای که بین پره ها و دیواره محفظه ها وجود دارد، پره های استاتور و روتور قرار گرفته است. در صورتی که نیاز به ترمز گیری باشد با توجه به درخواست راننده پمپ روغن داخل محفظه قرار می گیرد.

افزایش سرعت ذرات روغن و کاهش شتاب به آن به داخل استاتور زمانی ایجاد می شود که نیرویی در آن جریان پیدا کند. در آخر باعث افزایش نیروی ترمز در میل گاردان و چرخ های محرک می شود. نکته قابل توجه این است که رابطه مستقیمی بین میزان روغنی که داخل محفظه پمپ وارد می‌شود با میزان شتاب منفی در ریتاردر وجود دارد.

انواع ریتاردر های مختلف

نوع دیگری از ریتاردر ها به نام الکترومگنتیک یا القایی وجود دارد که به ندرت مورد استفاده قرار می گیرند. معمولا این نوع ریتاردر ها در اتوبوس های قدیمی کاربرد دارند. از جمله مزایای این ریتاردر ها می توان به خاصیت انعطاف پذیری آنها در محل نصب اشاره کرد. ریتاردر ها به شفت چرخان متصل می شود و البته استاتور هم متصل به شاسی خودرو می شود. به این شیوه هیچ گونه فضای تماسی بین استاتور و روتور وجود ندارد.

در زمان راه اندازی ریتاردر از طریق راننده، جریان الکتریکی از باتری به سیم پیچ استاتور هدایت می شود در نهایت میدان مغناطیسی در اطراف روتور به وجود می آید. این نوع میدان مغناطیسی یک نوع جریان گردابی در روتور و میدان مغناطیسی در جهت متفاوت در اطراف استاتور به وجود می آورد. این نوع تفاوت بین جهت میدان های مغناطیسی باعث می شود تا در نهایت سرعت چرخش روتور و سرعت خودرو به طور قابل توجهی کاهش پیدا کند.

پره هایی که در روتور وجود دارند باعث خنک کردن سیم پیچ ها با حرکت می شوند. جالب است بدانید که این ریتاردر ها سر و صدای کمتری ایجاد می کنند. اما نیاز به انرژی الکتریکی بیشتری دارند و به این شیوه حرارت و گرما تولیدمی شود. این موضوع را می‌توان از معایب این نوع ریتاردر ها به حساب آورد.

به طور کلی باید بدانید که ریتاردر ها دارای چیدمان و توان های متفاوتی هستند. برخی از آنها را بر روی گیربکس نصب می کنند و برخی دیگر نصب گیربکس به طور جداگانه انجام می شود. قرارگیری ریتاردر ها در خودرو ها در برخی موارد در پشت گیربکس و در برخی از خودروها در انتهای گیربکس و در برخی دیگر در ابتدای میل گاردان است.

در تقسیم بندی دیگری برای ریتاردر ها نام های offline و inline وجود دارد که در نوع inline ریتاردر ها به میل گاردن اتصال پیدا کرده اند و در نوع ofline ریتاردر ها در کنار گاردان و گیربکس قرار دارند.

آشنایی با برندهای ریتاردرها

ریتاردر ها هم از برند های مختلفی ساخته می شوند که از بهترین نوع آن ها در اروپا می‌توان به voith و zf اشاره کرد. این نوع ریتاردر ها معمولاً معروفیت زیادی به علت گیربکس هایشان دارند. فویت یکی دیگر از انواع بسیار قدرتمند ریتاردر های ساخته شده است که ۹۵۰ اسب بخار قدرت دارد، در نتیجه توانایی کنترل سنگین ترین خودرو های باربری را دارد.

اگر از این سیستم در کنار ابزار دیگر مانند ترمز موتور استفاده شود، قدرت را افزایش خواهد داد و البته مشکل عملکرد ریتاردر خودروهای با سرعت پایین و قدرت کم ترمز موتور در سرعت های بسیار بالا هم برطرف خواهد شد.

بررسی مزایای ریتاردرهای هیدرولیکی

1. معمولا ریتاردر ها ساختمان کوچکی دارند و از حجم و وزن سبکی هم بهره مند شده اند.
2. با استفاده از این نوع ترمز ها در هنگام رانندگی میتوان خود را به راحتی کنترل کرد.
3. اگر ریتاردر ها را بر روی خودرو نصب کنید به نوعی ایمنی خودروی شما حفظ می‌شود و اگر شما بخواهید که با سرعت بیشتری حرکت کنید، بازهم خودروی شما ایمنی بیشتری نسبت به دیگر خودروها دارد.
4. ریتاردر ها می توانند عمر پد و کفشک های ترمز را تا حدود ۸ برابر افزایش دهند.
5. اگر می خواهید که هزینه های کلی خودروی شما کاهش پیدا کند، حتماً از نصب ریتاردر بر روی خودرو خود بهره مند شوید.

برخی از سوالات متداول

آیا ریتاردر ها باعث ایمنی بیشتر خودروها می شوند؟

بله، ریتاردر ها در هنگام سرعت های بالا در کامیون ها باعث حفظ ایمنی می شوند.

آیا با نصب ریتاردر ها هزینه های خودرو کاهش پیدا میکند؟

بله، شما می توانید با نصب ریتاردر ها هزینه های کلی خودرو خود را کاهش دهید.

آیا ریتاردر ها در اروپا هم مورد استفاده قرار می گیرند؟

بله، از بهترین نوع آن ها در اروپا می توان به voith و zf اشاره کرد.