معرفی اجزا و مشخصات فنی سپر خودرو + آموزش تصویری

تصادفات جاده‌ای (درون شهری و برون شهری) امری اجتناب ناپذیر در شهر‌های شلوغ و پرجمعیت است که متاسفانه درصد این تصادفات به دلیل رعایت نکردن اصول رانندگی صحیح در حال افزایش است. گذشته از این موارد عوامل دیگری مانند تاثیرات زیست محیطی مخرب مانند تابش مستقیم نور خورشید، تگرگ، باران اسیدی، اکسیداسیون و فضولات پرندگان باعث آسیب به رنگ بدنه خودرو و قطعات پلاستیکی مانند قاب آینه، سپر، قاب پلاک و جلو پنجره می‌شود که ظاهر خودرو را تحت تاثیر قرار می‌دهد. بنابراین شما مجبور به جایگزین کردن و یا تعمیر قطعه آسیب دیده هستید و دوست دارید در قبال هزینه‌ای که خواهید کرد قطعه‌ای با کیفیت و یا به اصطلاح اصلی را دریافت کنید.

یکی از این قطعات پلاستیکی سپر خودرو است که بیشترین آسیب در هنگام تصادف به آن وارد می‌شود. بنابراین سپر خودرو نقش مهمی در حافظت از خودرو را بر عهده دارد و انتخاب و خرید سپر مناسب می‌تواند به میزان قابل توجهی فشار‌های وارد شده در هنگام تصادف را دفع کند و از آسیب‌های احتمالی به بدنه جلوگیری کند.

در این مطلب سعی شده است تا با توضیح مختصری درباره سپر خودرو و اجزای آن با این قطعه مهم در خودرو بیشتر آشنا شویم.

تاریخچه:

اولین سپر در سال ۱۸۹۷ توسط یک شرکت خودروساز کشور چـِکُسْلُواکی ساخته شد. طراحی این سپر به اندازه کافی کاربردی نبود و دائما از روی خودرو می‌افتاد. سپر ساخته شده در واقع بیشتر جنبه زیبایی داشت. اما در سال ۱۹۰۱ این مخترع بریتانیایی (Frederick Simms ) بود که توانست سپری را تولید کند که قادر بود تا حدی تاثیرات ناشی از تصادف را کاهش دهد. بعد از این اختراع بود که چندیدن شرکت خودروساز تصمیم به نصب سپر در خودروهای خود کرده‌اند. اما استفاده از سپر خودرو به صورت انبوه در خودرو مدل A فورد در سال ۱۹۲۷ برمی‌گردد.

در سال ۱۹۶۸ جنرال موتورز با استفاده از تکنولوژی خاص پلاستیک‌های رنگ شده سپری برای پونتیاک جی تی او (Pontiac GTO) تولید کرد که قادر بود بدون تغییر حالت ضربه‌های ناشی از تصادفات سبک را دفع کند. در سال ۱۹۷۱ شرکت رنو از این سپر پلاستیکی در رنو ۵ استفاده کرد.

سپرهای اولیه به صورت فلزی طراحی می‌شدند که این امر باعث افزایش وزن خودرو می‌شد. همچنین پوسیدگی بالا و هزینه‌های تعمیرات آن به مراتب بیشتر از سپرهای پلاستیکی بود. یکی دیگر از مشکلاتی که سپر‌های فلزی داشتند این بود که آن ها قادر نبودند تا نیروی وارده از ضربه را به خوبی جذب کنند و در نتیجه نیرو به بدنه خودرو منتقل می‌شد.

طراحی سپر‌ خودرو:

امروزه در طراحی سپر جلو و سپر عقب برای خودروهای مدرن از ترکیب مواد پلاستیکی خاص مانند پلی کربنات،آکریلونیتریل بوتادین استایرن و پلی‌پروپیلن
استفاده می‌شود.  همچنین از پوشش‌های پلاستیکی برای تقویت قسمت‌های استیل، فلزی، آلومینیومی سپر استفاده می‌شود.

 تولید سپر خودرو پلاستیکی:

با توجه به عملکرد سپر جلو، در طراحی و ساخت آن برای هر خودرو از یک الگو خاص استفاده می‌شود. البته باید به این موضوع اشاره کرد که سپر‌های پلاستیکی در مقایسه با سپر‌های فـایبر گلاس و فلزی آبکاری شده بیشتر مورد استفاده قرار می گیرند دلیل این امر هم ارزان بودن مواد اولیه و همچنین ساده بودن فرآیند تولید آن است.

به طور کل سپر‌های پلاستیکی از تزریق مواد باکیفیت پلاستیکی در دستگاه‌های مخصوص تولید سپر ساخته می‌شوند. معمـولاً سپر جلوی خودروهای مدرن، شامل سه جزء اصـلی اسـت که به ترتیب پیشانی، جاذب و تیر سپر نامیده میشوند.

• پیشانی:

برای زیبـایی و کـاهش نیـروی دراگ اسـتفاده می‌شود، اما نمی‌تواند انرژی ضربه‌های قابل ملاحظه‌ای را تحمل کند.

• جاذب:

برای از بین بردن انرژی جنبشی وارد شده به سپر خودرو استفاده می‌شود.

• تیـر عرضی:

این جزو یکی از سازهای کلیدی سپر است که بـه جـذب انـرژی جنبشـی ناشـی از ضـربه‌هـای بـزرگ کمـک کـرده، و مقاومت خمشی را در ضربه‌های کوچک تأمین می‌کند.

رنگ آمیزی سپر خودرو:

رنگ آمیزی سپر خودرو مراحل پیچیده‌ای دارد تا بتواند شرایط و کیفیت همان سپر اصلی بر روی خودرو را داشته باشد. به طور کل مراحل رنگ آمیزی سپر خودرو شامل مراحل زیر می‌شود.

• تمیز کاری سطح پلاستیک
• فعال سازی سطح جهت بهبود چسبندگی پلاستیک
• پاشش رنگ
• کیلر

ویژگی‌های سپر خودرو رنگ شده اصلی پلاستیکی که برای خط تولید خودروساز تهیه می‌شود:

• سازگاری با رنگ بدنه خودرو (دقیقا همان رنگ اصلی)
• بررسی انواع تست‌ها و رعایت استاندارد‌های خودرو ساز بر روی مقاومت رنگ
• پایداری رنگ بر روی سپر به خاطر اضافه کردن مکمل های ویژه به رنگ و مواد اولیه
• به کار گیری مواد اولیه با کیفیت در تولید سپر که منجر به مقاوم شدن رنگ
• استفاده از دستگا‌های تزریق پلاستیک با تکنولوژی بالا

رنگ آمیزی الکترو استاتیک سپر خودرو:

امروزه در رنگ آمیزی سپر‌ خودرو از روش الکترواستاتیک استفاده می‌شود. در این روش سطح قطعات پلاستیکی و پلیمری همچون سپر خودرو با رنگی که به کمک منبع ولتاژ قوی باردار شده، رنگ آمیزی می شود.

شایان ذکر است در روش الکترواستاتیک، ذرات رنگ پاشش شده بطور کامل برروی سطح قطعه می نشیند و هیچ رنگی ضایعات و یا به هدر نمی رود.

مزایای رنگ آمیزی الکترواستاتیک سپر خودرو:

• بهبود کیفیت رنگ قطعات و کاهش برگشتی ها از جانب مشتری
• افزایش سرعت رنگ آمیزی قطعات
• کاهش هزینه ها و آلایندگی هوا
• بهبود شاخص های زیست محیطی و ارتقاء سطح سلامت افراد حاضر در کابین رنگ

با توجه به اهمیت موضوع رنگ آمیزی برای قطعات پلاستیکی مانند سپر‌ خودرو پیشنهاد می‌شود برای جایگزین کردن قطعه آسیب دیده خودرو خود به سراغ جنس غیر اصل و نامرغوب نروید. شرکت مهر خواه، شرکت کروز و مهر کام پارس جز شرکت های معتبری هستند که با وارد کردن فن آوری رنگ آمیزی پیشرفته و مطابق با استاندارهای جهانی، قطعات یدکی و مصرفی را مطابق استاندارهای کارخانه تولید، رنگ امیزی و روانه بازار کرده اند. سپر جلو، سپر عقب، قاب پلاک، جلو پنجره و غیره از جمله محصولات این شرکت‌ها می‌باشند که در خط تولید خودروهای داخلی از آنها استفاده می شود.

ویژگی‌های سپر‌های مدرن:

با توجه به پیشرفت صنعت خودروسازی بیشتر تولید کنندگان خودرو سعی در طراحی و تولید سپری دارند که بتواند ویژگی‌های زیر را داشته باشد.

• طراحی آیرودینامیک
• سبک وزن
• طراحی زیبا و کاربردی
• قدرت جذب و یا دفع ضربه وارد شده
• محافظ از عابر پیاده

اجزای مختلف سپر:

دیفیوزر سپر خودرو (Diffuser)

در زمان افزایش سرعت خودرو و در سرعت‌های بالا در قسمت زیرین خودرو فشار هوای زیادی ایجاد می شود،که این فشار باعث می‌شود که پشت خودرو یا در اصل عقب خودرو به جهت بالا اعمال فشار کند که دقیقا همینجاست که خودرو  کنترل اولیه و پایدار بودن خود را از دست می‌دهد و قسمت  پشتی و عقب خودرو  در جهت فشار هوا به سمت بالا می‌رود و باعث عدم پایداری اولیه در سرعت‌های بالا و یا سر پیچ‌های تند می‌شود.
در واقع دیفیوزر (Diffuser) یکی از اجزای آیرودینامیکی خودرو می‌باشد که در قسمت عقب خودرو و زیر سپر عقب نصب می‌شود. این قطعه به جریان هوای زیر خودرو سرعت بیشتری می‌دهد و باعث افزایش انرژی رو به پایین یا همان  Down Force بیشترمی‌شود.

تقویتی و ضربه گیر سپر خودرو:     

شاید به نوعی بتوان گفت تقویتی و ضربه گیر سپر یا به اصلاح دیاق، استخوان‌بندی و ستون سپر خودرو به شمار می‌رود. در واقع این ضربه گیر سپر است که با توجه به طراحی خاص، باعث دفع ضربه در هنگام تصادف می‌شود و از انتقال آن به بدنه خودرو جلوگیری می‌کند.
اکثر تقویتی‌ها و ضربه گیر‌های سپر از جنس (پلاستیک، فلز، فوم) می‌باشند. این قطعه مهم در زیر سپر خودرو قرار دارد و دارای ویژگی‌های زیر است:

• نگه داشتن حالت ژئومتریک سپر خودرو

• جلوگیری از منتقل شدن نیرو ناشی از تصادف به سپرخودرو

باید به این نکته توجه کرد که در صورت تصادف و بالا بودن شدت ضربه قسمت‌هایی از ضربه گیر به دلیل جذب نیروی وارد خواهد شکست تا این نیرو به بدنه منتقل نشود. این قطعه قابل تعمیر نیست و باید جایگزین شود. وجود هر گونه ترک و یا شکستگی منجر به انتقال ضربه به بدنه خودرو در تصادف بعدی خواهد شد.
پیشنهاد می‌شود قبل از جایگزین کردن تقویتی و ضربه گیر از سالم بودن براکت‌ها و متعلقات آن اطمینان حاصل پیدا کنید.

  

 توری زیر سپر خودرو:

برای ایجاد خنک کاری بهتر سیستم رادیاتور در بیشتر سپر‌ها توری زیر آن تعبیه می‌شود که باعث ورود بهتر هوا و در نتیجه خنک شدن بهتر موتور می‌شود. حالت‌های خاص توری زیر سپر بستگی به نوع طراحی شرکت سازنده خودرو دارد.

قاب پروژکتور سپر خودرو:

این قطعه در واقع نوعی نگه دارنده پروژکتور بر روی سپر است. در برخی از سپر‌ها این قاب به صورت پیش فرض بر روی سپر تعبیه شده‌اند برای مثال می‌توان از هیوندای سانتافه نام برد. در برخی دیگر از خودروها قاب پروژکتور سپر به صورت آپشن بر روی سپر موجود است و در صورت تمایل می‌توان به آن پروژکتور اضافه کرد.

مه شکن و شبرنگ سپر خودرو

چراغ‌های مه‌شکن (Fog Light) به صورت جفت بر روی سپر جلوی خودرو تعبیه گشته‌اند. این چراغ ها نیز وظیفه روشن نمودن مسیر حرکت خودرو را بر عهده دارند و باعث جلب توجه راننده مقابل در شرایط جوی نامساعد می‌شوند. این چراغ‌ها می‌تواند به صورت هالوژن، زنون و … بر روی سپر نصب شوند. همچنین برخی از این چراغ‌ها می‌توانند هوشمند، موتور دار و یا بصورت ( Day Light) باشند.

بعضی از خودروها نوعی شبرنگ بر رو سپر طراحی شده است که بیشتر جنبه تزیینی و زیبایی دارد.

درپوش سپر خودرو

درپوش سپر خودرو معمولا از جنس خود سپر خودرو است برای پوشش قسمت‌های از سپر مانند (بکسل بند، نازل‌های چراغ شوی که روی سپر قرار دارند و سنسور‌ها) مورد استفاده قرار می‌گیرند.

زه و گارد سپر

بیشتر زه و گارد‌های تعبیه شده بر روی سپر حالت تزیینی دارند. جنس این زه و گارد‌ها بیشتر از نوع پلاستیک است و رنگ آمیزی آنها به سه صورت زیر است:

• رنگ شده مطابق سپر و بدنه
• پوشش آب کروم
• استفاده از رنگ خود پلاستیک یه به اصطلاح خود رنگ (مشکی، توسی…)

بکسل بند

در بیشتر خودروها محلی به همراه درپوش بر روی سپر طراحی می‌کنند که در صورت لوزم می‌توان با جدا کردن درپوش آن از روی سپر از قلاب آن برای بکسل کردن خودرو استفاده کرد.

براکت و متعلقات سپر خودرو

به طور کل برای نصب سپر بر روی بدنه خودرو از براکت و متعلقات آن به منظور چفت شدن سپر با بدنه استفاده می‌شود. جنس براکت و متعلقات سپر از پلاستیک و یا فلز بسته به نوع طراحی سپر می‌باشد.

در واقع این براکت‌ها به نوعی نقش نگه دارنده سپر بر روی بدنه را بر عهده دارند.

انواع براکت و متعلقات سپر:

• براکت مستطیل شکل
• براکت نگه دارنده
• براکت تقویت کننده

بنابراین در صورت شل شدن و یا لق زدن سپر خودرو احتمال اینکه براکت‌های آن مشکل پیدا کرده باشد زیاد است. پس بهتر است با توجه به سال و نوع خودرو براکت و متعلقات سپر تعویض شود. در صورت نیاز به تعویض بهتر است از براکت و متعلقات اصلی استفاده شود تا سپر بدون هیچ مشکلی بر روی قسمت مورد نظر نصب شود.

اسپویلر سپر خودرو:

بیشتر اسپویلر‌ها بر روی درب صندوق عقب تعبیه می‌شوند و وظیفه اصلی اسپویلر‌ کنترل هوای اطراف اتومبیل، خصوصا عقب آن است. اسپویلر می‌تواند نیروی تولید شده در حرکت که باعث می‌شود اتومبیل از مسیر خود خارج شود، خنثی کند. در حقیقت اسپویلر سپر خودرو از ایجاد هوای ناموزون در اطراف و یا عقب اتومبیل جلوگیری کرده و سبب می‌شود تا اتومبیل در سرعت‌های بالا هم در وضعیتی پایدار قرار بگیرد. گونه‌ای از اسپویلر‌ها هستند که در زیر سپر خودرو نصب می‌شوند و در نتیجه موجب کنترل هوای وارد شده به زیر خودرو می‌شوند.

سنسور:

امروز از سنسور‌های پیشرفته در سپر جلو و سپر عقب خودرو استفاده می‌شود تا از برخورد خودرو با اجسام خارجی به خصوص در هنگام پارک کردن جلوگیری شود.

همچنین در بیشتر خودروهای مدرن از سنسور سرعت سنج (کروز کنترل) بر روی سپر جلو استفاده می‌شود.

تعمیر و ترمیم سپر خودرو :

ترمیم سپر اتومبیل‌ها، با توجه به نوع و شدت ضربه وارد شده و همینطور جنس سپر اتومبیل متفاوت است. در اتومبیل‌هایی که سپر آن‌ها از آلیاژ‌های فلزی ساخته شده است فرآیند ترمیم سخت تری دارند. ا

سپر اتومبیل‌هایی که از جنس کامپوزیت پلاستیک هستند، معمولا از دو الی سه لایه فایبرگلاس ساخته می‌شوند. با توجه به تردی فایبرگلاس، سپر اتومبیل مقاومت بیشتری در برابر ضربات ملایم نشان می‌دهد و در صورتی که سپر اتومبیل دچار خراش شده باشد. می‌توان با استفاده از پولیش خش بر پلاستیک قسمت‌های آسیب دیده را ترمیم کرد.

همچنین در صورت آسیب قسمت‌های فلزی سپر که با آب کروم پوشش داده شده ان می‌توانید از پولیش مخصوص فلزات برای ترمیم خط و خش استفاده کنید.

نتیجه گیری

در مجموع و با توجه به مطالب گفته شده در بالا می توان گفت برای تامین قطعات یدکی پلاستیکی مانند سپر برای خودروهای ساخت داخل می توانید با اطمینان کامل از شرکت های مهر خواه، کروز، مهر کام پارس و آریا پلاست قطعه مورد نظر را تامین کنید. شرکت‌های ذکر شده با داشتن آخرین تکنولوژی در تولید سپر و البته رنگ آمیزی با کیفیت به طور خاص برای خط تولید خودرساز مورد استفاده قرار می‌گیرند.

در اینجا ذکر این نکته بسیار حائز اهمیت است که سپر‌های اصلی (genuine) خودروهای وارداتی (تویوتا، هیوندای، کیا…) به صورت خام و بدون رنگ وارد می‌شوند و باید بعد از خرید سپر بر اساس کد رنگ قطعه مورد نظر رنگ آمیزی شود.

منبع :نیلاکا

گردآوری کارستان