آشنایی با انواع فیلتر بنزین موتورسیکلت و نحوه تعویض آن -۲
صافی‌های نارنجی
که میتوانند ذرات به بزرگی نهایت ۳ میکرون را پالایش کنند و طول عمر آنها نهایت ۶ ماه یا ۸۰۰۰ کیلومتر است از مناسبترین و بهترین صافی های مورد استفاده هم در موتورسیکلت ها و هم خودروها هستند همچنین از این صافی کاغذی هم برای فیلتر روغن در موتورسیکلت یا خودروها هم استفاده میشود و پالایش بنزین را به بهترین شکل انجام میدهند و بیشتر برای موتورسیکلت های با حجم حداقل ۲۰۰ سی سی به بالا تولید شده اند. این فیلترها که خود در دو نوع همراه با آهن ربا و فاقد آهنربا عرضه میشوند. میزان کارایی و پالایش این فیلتر به حد قابل قبولی دقیق است که برای وسایل نقلیه که مجهز به سیستم سوخت EFI یا همان انژکتور هستند مورد استفاده نیز میگردد. قیمت یک عدد از این فیلترها با دلار ۲۳ هزار تومان نهایت ۵۰۰۰ تومان است. (اما شاهد هستم که برخی فروشندگان آن را تا ۱۵ هزار تومان هم میفروشند)
صافی‌های سبز
که از بهترین اما گران قیمت ترین صافی ها هستند و قادر به پالایش ذرات تا ۱.۵ میکرون با دقت بسیار بالایی را دارند اما از طول عمری کوتاه به واسطه جذب بالای ذرات را برخوردارند و برای متوط طول عمر ۳ ماه یا نهایت ۴۰۰۰ کیلومتر طراحی شده اند و بیشترین استفاده از آنها برای موتورسیکلت‌های دو سیلندر به بالا با حداقل حجم ۴۵۰cc با سیستم سوخت رسانی EFI کاربرد دارند. البته قیمت آنها بالا و چندان صرفه اقتصادی ندارند اما بر برابر ارزش پولی موتورسیکلت‌هایی که برای آنها تولید شده است مبلغ این صافی ها ناچیز است و قیمت هر یک عدد از این فیلترها با دلار ۲۳ هزار تومان نهایت ۱۲ هزار تومان می‌باشد اما فروشندگان یا سایت های اینترنتی مطرحی که نام آشنا هستند مدلهای تقلبی آنها را تا ۳۰ هزار تومان به فروش می رسانند.
علت وجود آهنربا در فیلتر بنزین موتورسیکلت:
در درون فیلترهای بنزین معمولا در بخش ورودی بنزین به درون محفظه فیلتر و بر روی بخش صافی یک صفحه فلزی که به صافی متصل است یک عدد آهنربا کوچک قرار میدهند. علت قرارگیری این آهنربا درون فیلتر به دو منظور است. اولین دلیل آن که شاید به ذهن هر فردی برسد جذب ذرات زنگ ضدگی (جذب براده‌های فلزی [کوچک‌تر از ۸ میکرون]) درون باک به خود است که برای پاکسازی بنزین می باشد. دومین دلیل که در اصل میتوان گفت علت اصلی وجود آهنربا درون فیلتر می باشد به جهت همسوسازی ذرات سرب و سایر ذرات تشکیل دهنده بنزین (جهت دار کردن یونهای هیدروکربن در ریل سوخت)، در میدان مغناطیسی است که به واسطه آن باعث میشود تا بنزین ترکیب شده با اکسیژن هوا که به سوخت معروف است در محفظه سیلندر با جرقه شمع با سرعت و بهتر واکنش و یک انفجار قویتری را در محفظه سیلندر ایجاد نماید و در نتیجه آن پیشران قویتر و بهینه تر بگردد.
شاید برای شما اسن سوال در ذهن پیش آمده که خوب پس اگر اینگونه اسست یک آهن ربای بسیار قوی را در درون باک یا جایی دیگر قرار میدهیم تا سوخت بهتر بسوزد. اما اینچنین نیست و میدان مغناطیسی باید در یک شرایط و در یک راستای مشخص با قدرتی معین بر ذرات بنزین اعمال گردد و بیشتر و کمتر بودن این میدان نه تنها بی اثر بلکه میتواند موجب بر عکس شدن ماجرا و کاهش قدرت انفجار در سیلندر بگردد. زیرا میدان قوی تر باعث ترکیب ریز مولکولی ذرات سرب و سایر ذرات شده و منجر به کاهش اکتان سوخت میشود. سرب به هیچ عنوان به آهن ربا نمی چسبد بلکه تنها تحت تاثیر میدان مغناطیسی به واسطه ذرات فلزی درون بنزین هم سو میگردد.
صافی‌های ضد سرب موتورسیکلت:
فهرست مطالب
این صافی‌ها که از ذرات فلزی خاصی تشکیل شده اند علاوه برپایش ذرات درون بنزین اقدام به پاکسازی ذرات سرب از درون بنزین نیز میکنند اما تمامی ذرات سرب را جذب نمیکنند بلکه تنها حدود ۸۰% سرب را جذب و ذرات سربی که نهایت تا ۲ میکرون هستند را جذب میکنند. علت این امر این است که هرچه درون بنزین ذرات سرب ریزتری وجود داشته باشد، بنزین ترکیب شده با اکسیژن بهتر و خالص تر سوخته میشود و درنتیجه دود خروجی دارای سرب کمتر و اثرات زیست محیطی کمتری دارد و هم باعث افزایش نیروی حاصل از انفجار سوخت خواهد شد. این فیلترها معمولا بیشتر بر روی خودروهایی که در کشورهایی که استاندارد سوخت آنها زیر Euro 3 است استفاده میگردد. البته این فیلترها گران قیمت هستند و هر کدام از آنها حداکثر حدودا ۲۰ هزار تومان و متوسط عمر آنها ۶ ماه یا هر ۶۰۰۰ کیلومتر است. معمولا این فیلترها بر روی موتورسیکلت های تک سیلنر زیر ۴۰۰ سی سی بیشترین استفاده را دارند.
انواع جنس محفظه فیلترهای بنزین موتورسیکلت:
فیلترهای بنزین به دلیل اینکه بتوانند اقتصادی باشند دارای محفظه هایی با جنس های مختلف با توجه به محل نصب و موقعیت جغرافیایی مورد استفاده از آنها تهیه و تولید میگردند. معموله جنس محفظه فیلترهای موتورسیکلت بر پایه پلاستیک اما بر دو نوع سخت(شیشه‌ای) و منعطف (پلاستک معمولی) می باشد (البته در خودروها بر سه نوع فلزی، پلیمر، پلاستیک)
فیلترهای سخت (شیشه‌ای):
فیلترهای شیشه ای به این جهت تولید میگرددند که در دماهای بالا و نزدیک به خود سیلندر و در مناطق جغرافیایی گرم مورد استفاده قرار می‌گیرند. این فیلترها دارای محفظه ای سخت و بسیار براق هستند که همانند شیشه شفاف و روشن می باشند و همانند شیشه بسیار شکننده هم هستند اما از توان حرارتی بالایی در برابر گرما برخوردارند و معمولا در موتورسیکلت های با حجم ۲۵۰ سی سی به بالا همانند تریلها استفاده میشوند که حرارت انجین بسیار بالا بوده و باعث میشود تا فیلتر نرم و ذوب گردد. در مقابل این فیلترها در دمای پایین به سرعت تحت تاثیر سرما ترک خورده و بنزین از درون آنها نشت پیدا می نماید. همچنین برای مقابله با دماهای بالایی محفظه این فیلترها را شیشه ای میساند. علت اینکه از فلز بجای آنها استفاده نمیشود بحث اقتصادی بودن و هذینه تولید آنها است زیرا قالب ریزی پلاستیک راحتر از فلز است.
فیلترهای منعطف:
این فیلترها که از نوع پلاستیک نرم هستند و بسیار هذینه تولید پایینی دارند و در کل اقتصادی هستند به دلیل استفاده در مناطق جغرافیایی سرد ساخته شده اند تا تحت تاثیر سرما به راحتی دچار شکستگی و نشت بنزین نشوند اما این فیلترها در صورت نزدیک بودن به انجین در نتیجه گرما تغییر شکل داده و ذوب می شوند.
شیوه صحیح اتصال فیلتر بعد از باک بنزین:
برای اتصال فیلتر مابین شیر تخلیه متصل به باک و کاربراتور یا انژکتور موتورسیکلت میبایستی به نکاتی توجه نمود:
ابتدا باید پیش از آغاز کار از سرد بودن انجین اطمینان حاصل کنید و ضمن به دست داشتن دستکش، کپسول اطفا حریق را نیز به همراه داشته باشید. اکیدا توصیه می شود از تعویض فیلتر در فضای بسته ای چون پارکینگ های سرپوشیده منازل خودداری کنید.
با باز کردن بست ها ممکن است مقدار قابل توجهی بنزین موجود در خط سوخت رسانی و خود فیلتر بیرون بریزد از این رو مراقب باشید تا با بدنتان تماس پیدا نکند. با برداشتن صافی قدیمی حالا می توانید صافی مشابه آن را در محل قرار دهید. توجه داشته باشید که صافی های بنزین معمولا جهت دار هستند یعنی تنها در جهتی مشخصی بسته می شوند از این رو از نصب آن ها بصورت سر و ته خودداری کنید.
همچنین باید بدانید طول شیلنک متصل به دو سر فیلتر نباید مجموعه به بیش از ۲۰ سانتیمتر برسد و نهایت به طور استاندارد به هر سمت فیلتر تنها باید یک شیلنگ با طول ۸ سانتیمتر باشد. همچنین طول فیلتر نبایستی بیش از ۴ سانتیمتر باشد. هرچه میزان مجموع طول انتقال بنزین از باک تا کاربراتور یا انژکتور کوتاهتر گردد باعث میشود موتور به حالت ریپ زدن وارد نشود.
دوم باید توجه داشته باشد که به تمامی قسمت های خروجی و ورودی از باک به فیلتر و از فیلتر به انژکتور یا کاربراتور می بایستی از بست های طمینان استفاده نمائید تا تحت تاثیر نیروی وزن وارده بنزین از درون باک، نشتی در مسیر به وجود نیاید. در موتورسیکلت های انژکتوری که دارای پمپ بنزین هستند این موضوع بسیار مهم است زیا فشار بنزین وارده بر فیلتر و شیلنگ و احتمال نشت بنزین بسیار بالا است.
سوم به فلشی که جهت جریان بنزین را بر روی محفظه فیلتر نشان میدهد توجه نماید و باید فیلتر را دقیقا در راستای فلش که انتهای فش سمت چپ و ابتدای فلش (سر پیکان) به سمت راست است در مسیر و مابین شیلنگ ها قرار بگیرد. با باز کردن فیلتر بنزین کمی هوا وارد مدار سوخت رسانی می شود. این هوا پس از استارت خوردن در مسیر حرکت کرده و با رسیدن به کاربراتور یا انژکتور ممکن است موجب ریپ خوردن مقطعی یا حتی خواموش شدن موتور شود. جای نگرانی نیست چرا که با خروج این حجم کم از هوا موتور به وضعیت استاندارد خود بازخواهد گشت.
نکته مهم:
دو نوع شیلنگ بنزین برای موتورسیکلت ها در بازار ارائه میشود. یکی خاکستری و دیگری مشکی. رنگ خاکستری برای فبلترهای دائمی و رنگ مشکی برای فیلترهای موقت استفاده میشود. فرق آنها در فرم آنهاست. فیلتر خاکستری بعد از عبور بنزین در آن پس از ۱۰ روز خشک و حالت خود را ثابت میکند و کاملا سخت می گردد و دیگر منعطف نیست اما شیلنگ مشکی بر عکس آن است و کاملا منعطف باقی می ماند.
نشانه‌های فرا رسیدن زمان تعویض
کثیف بودن فیلتر بنزین در ابتدا تاثیر خود را روی موتور می‌گذارد و توان پیشرانه را به طور محسوسی کاهش میدهد. یکی دیگر از علائم عدم کارکرد صحیح فیلتر سوخت، کاهش کشش موتور در هنگام حرکت در سربالایی‌ها یا ریپ زدن در دور موتورهاب بالای ۵۰۰۰ است. تغییر صدای پمپ سوخت در موتورسیکلت های انژکتوری که معمولا هنگام باز کردن سوئیچ شنیده میشود نیز یکی دیگر از علائم خرابی فیلتر بنزین درون باک یا کثیف بودن فیلتر بیرون باک است. باید دقت داشته باشید که در صورت عدم تعویض به موقع فیلتر بنزین، انژکتور موتورسیکلت کثیف شده و ناچار هستید با صرف هزینه بیشتری نسبت به شستشو انژکتور اقدام نمائید یا آن‌که با پرداخت مبلغ بیشتری، سیستم گران‌قیمت انژکتور موتورسیکلت را به کلی عوض کنید.
یکی دیگر از نکات مهم در رابطه با فیلتر بنزین، مساله شرایط استفاده از موتورسیکلت است، در واقع اگر عادت به راندن با باک خالی شده و وضعیت شیر بنزین اضطراری یا چراغ بنزین روشن کیلومتر دارید، احتمال بیشتری وجود دارد که شاهد گرفتگی مسیر سیستم سوخت‌رسانی باشید، به عبارت دیگر بهتر است که قبل از خالی شدن کامل باک، نسبت به مراجعه به پمپ بنزین اقدام فرمایید تا احتمال ورود رسوبات درون باک به مجموعه سوخت‌رسانی کاهش یابد.
در صورتی که موتور شما قادر به افزایش چشمگیر سرعت نیست، نیازی به نگرانی جدی وجود نخواهد داشت. همانطور که گفته شد فیلتربنزین مسدود شده توانایی تأمین مقدار سوخت مورد نیاز در شرایطی که موتور نیازمند سوخت بیشتری است را نخواهد داشت. این امر معمولا در هنگام رانندگی در سرعت بالا نمود پیدا خواهد کرد، زیرا در این شرایط موتور نیازمند سوخت بیشتری است. رانندگان معمولا هنگام بروز مشکل در انجین موتورسیکلت، از فیلتـر بنزین غافل میشوند. بنابراین، اگر انجین موتورسیکلتتان دچار افت شدید سرعت شده، از بررسی فیلتـر سوخت غافل نشوید.
امید وارم این مطلب کوتاه به طور جامع شما را از تفاوت فیلترهای موتورسیکلت نسبت به هم آگاه ساخته باشد. همچنین لازم به ذکر است که فیلترهای سانتریفیوژی که از نسل جدید فیلترها می باشد هم وجود دارند که در بخش موتورسیکلت و خودروهای دیزلی استفاده میشوند و مجال بیشتری برای توضیح اینگونه فیلترها در این مطلب نخواهد بود. و در آخر دعا میکنم پس از درج این مطلب که برای اولین بار در کل اینترنت در بین تمامی فارسی زبانان درج شده است باعث نشود تا فروشندگان و افراد سود جو از این مورخه به بعد فیلترهای تقلبی را با رنگ کردن در بازار عرضه نمایند.
منبع: باشگاه موتور سواران ایران