معرفی رشته تعمیر موتور و برق خودرو کاردانش برای هنرجویان

کتاب های رشته برق خودرو ،رشته برق خودرو در دانشگاه ،رشته برق خودرو فنی حرفه ای ،رشته مکانیک خودرو ،کتاب های رشته مکانیک کاردانش ،کتاب های رشته مکانیک خودرو پایه دهم ،رشته مکانیک خودرو فنی حرفه ای ،دروس رشته مکانیک خودرو هنرستان

یکی از پرطرفدارترین رشته‌های کاردانش، رشته «تعمیر موتور و برق خودرو» هست. این رشته در زمینه صنعت از گروه مکانیک قرار داره. اگه شما هم جزو افرادی هستین که همیشه دنبال تکنولوژی های جدید و به روز ترین سیستم های ماشینین و از کارهای فنی و تعمیر کردن و دست به آچار بودن لذت میبرین رشته تعمیر موتور و برق خودرو خیلی براتون مناسبه. در ادامه میخوایم این رشته جذاب رو بیشتر معرفی کنیم پس این مقاله رو از دست ندین!!

اهمیت و مزیت ویژه رشته تعمیر موتور و برق خودرو چیه؟

روز به روز انواع خودروهای متنوع داره تو کشورمون زیاد میشه. خودروهایی که هر روز تغییراتی روشون انجام میشه و امکانات رفاهی و ایمنی جدیدی بهشون اضافه میشه. با زیاد شدن تعداد این خودروها، مساله تعمیر و نگهداری از آنها اهمیت زیادی پیدا میکنه و در نتیجه نیاز کشور به تعمیرکاران و متخصصان خودرو زیاد میشه. به همین دلیل بازار کار رشته هایی مثل تعمیر موتور و برق خودرو خیلی داغتر از قبل شده. مزیت خیلی مهم و ویژه ای که این رشته داره اینه که هنرجو بعد از این که در این رشته تحصیل کرد و مهارت های خاص اون رو یاد گرفت علاوه بر این که میتونه شغل خوبی دست و پا کنه، میتونه از این علم و مهارت هاش برای نیازهای خوش هم استفاده کنه و چنانچه برای خودروش مشکلی به وجود اومد به تعمیر اون بپردازه.

آشنایی با برخی اجزای مدار الکترونیکی خودرو

در مدارهای الکترونیکی خودرو قطعات متنوعی به کار میره که از جمله اونها میشه مقاومت، خازن، سیم پیچ (سلف) باتری، دیود، ترانزیستور و آی سی رو نام برد. در ادامه کاربرد عمومی تعدادی از آنها رو توضیح میدیم.

مقاومت الکتریکی

قطعه ایه که در مقابل عبور جریان از خودش ایستادگی نشون میده. مثلا سیم آهنی نسبت به سیم مسی (در صورت داشتن طول و قطر مساوی) در مقابل جریان الکتریکی ایستادگی بیشتری نشون میده. واحد مقاومت الکتریکی اهم هست و با  Rنشون میدن. مقاومت ها رو از نظر مقدار اهمی میشه به دو دسته ی ثابت و متغیر دسته بندی کرد. مقدار مقاومت ثابت تابع حرارت، نور و میدان مغناطیسی یا سایر عوامل فیزیکی نیست. اما مقدار مقاومت متغیر رو میشه با تغییر مکان یک اهرم یا با تغییر نور، حرارات، ولتاژ و غیره تغییر داد. به این نوع مقاومت اصطلاحا پتانسیومتر میگن و از اونها به عنوان حسگر یا سنسور استفاده میکنن

خازن

وسیله ایه که میتونه انرژی الکتریکی رو در خودش ذخیره کنه. ساختمان داخلی خازن از دو صفحه ی هادی، که بین آنها عایقی قرار داره تشکیل میشه. به صفحات هادی خازن جوشن هم میگن. یکی از کاربرهای خازن ذخیره انرژی هست که این انرژی به صورت بارهای الکتریکیست. وقتی که در خازن بار الکتریکی ذخیره میشه بین دو جوشن خازن یک اختلاف پتانسیل  الکتریکی به وجود میاد و خارن میتونه مشابه باتری عمل کنه. میزان توانایی ذخیره ی بار الکتریکی رو در خازن ظرفیت خازن میگن و با نماد C نشون میدن. هر چه ظرفیت خازن بیشتر باشه توانایی ذخیره ی بار الکتریکی در آن بیشتر هست و هر چه بار الکتریکی ذخیره شده بیشتر باشه انرژی ذخیره شده در خازن بیشتر هست. واحد ظرفیت خازن فاراد هست و با نماد  Fنشون میدن.

سلف یا سیم پیچ

با پیچوندن چند حلقه سیم روی بدنه مداد، خودکار، قرقره یک سیم پیچ یا سلف به وجود میاد. سیم پیچ ها میتونن بدون هسته یا با هسته باشن. جنس هسته سیم پیچ معمولا از فلزهای آهنی یا فریت (ترکیب مخصوص آهن) هست. سلف انرژی الکتریکی رو به صورت میدان مغناطیسی در خودش ذخیره میکنه. یک سلف معمولا از سه قسمت سیم پیچ با تعدادی دور سیم مسی، قرقره که سیم روش پیچیده میشه و هسته که در مرکز قرقره قرار میگیره تشکیل شده.

دیود

یک سوئیچ الکترونیکی است یک سوساز با ولتاژ آس (AC) که در حد گسترده ای در مدارهای الکترونیکی و مخابراتی به کار میره. در خودرو از دیود، که یک سوساز سه فازه در خروجی آلترناتور (دینام) قرار میگیره استفاده میکنن. دیودها در انواع دیودهای قدرت، سیگنال، نورانی(نور دهنده)، فتو دیود، پل، مجموعه ای متمرکز و غیره ساخته میشن.

ترانزیستور

یک ترانزیستور معمولی از سه قطعه ی نیمه هادی نوع و تشکیل شده. از ترانزیستور در نقش تقویت کننده، کلید الکترونیکی و رگولاتور استفاده میکنن. در شکل زیر نمونه هایی از انواع ترانزیستورها رو آوردیم.

مدارهای مجتمع یا آی سی

مدار مجتمع از مجموعه ای از قطعات الکترونیکی مثل دیود، ترانزیستور، مقاومت و غیره رو در ابعاد کوچکتر ساخته میشه. گاهی این قطعات از سر سوزن کوچکترن. کلیه کارهای لحیم کاری و اتصال پایه ها  روی همان مدار مجتمع صورت میگیره. با این روش حجم مدار خیلی کوچکتر میشه و تلفاتش نسبت به قطعات جدا از هم کمتر میشه بسته بندی مدارهای مجتمع به صورت بسته ی فلزی یا پلاستیکی در حجم های استوانه ای، مکعب مستطیل و مکعب ساخته میشه.

برای سیستم جرقه زنی و روشنایی خودرو نیاز به الکتریسیته داریم. این الکتریسیته از طریق باتری و ژنراتور (دینام یا آلترناتور) اتومبیل تامین میشه. از آنجا که برای ایجاد جرقه به ولتاژ زیاد نیاز داریم لازمه از یک ترانسفورماتور ولتاژ زیاد به نام کوئل استفاده کنیم.

خودروی مجهز به سیستم الکترونیکی

اگه میخواین که خودرو طول عمر طولانی تری داشته باشه و خیلی زود فرسوده نشه بهتره که برای اون سامانه خودکار تهیه کنیم. برای این کار نیاز به سیستم های الکترونیکی داریم. مثلا اگه لنت ترمز خودرو در حال تمام شدن هست فرمانی به راننده داده بشه او بلافاصله لنت ترمز رو عوض میکنه ولی اگه فرمانی صورت نگیره لنت تموم میشه و به دیسک چرخ آسیب میزنه. برای صدور این فرمان میشه حسگری رو روی کاسه چرخ نصب کرد که قطر لنت رو اندازه بگیره و به مدار الکترونیکی منتقل کنه. وقتی که قطر لنت به مقدار مشخصی رسید مدار الکترونیکی به راننده اخطار میده. در شکل زیر تعدادی از مکان ها که خودرو به سامانه ی الکترونیکی نیاز داره رو میبینین. اگه این قسمت ها تحت کنترل قرار بگیرن عمر خودرو چند برابر میشه و به تعمیر سرویس و نگهداری کمتری نیاز داره.

شرایط ورود به رشته تعمیر موتور و برق خودرو چیه؟

دانش آموزانی که به رشته تعمیر موتور و برق خودرو علاقمندن باید پایه نهم رو با موفقیت پشت سر بذارن و در هدایت تحصیلی هم بتونن شرایط و امتیاز مربوط به شاخه کاردانش رو بدست بیارن. در این صورت میتونن برای ورود به سال دهم به شاخه کاردانش و رشته های زمینه صنعت در گروه مکانیک وارد بشن و از بین این رشته ها رشته تعمیر موتور و برق خودرو رو انتخاب کنن. البته باید ببینن کدوم هنرستان ها این رشته تحصیلی رو داره و بعد هنرستان مورد نظرشون رو انتخاب کنن!!

دروس رشته تعمیر موتور و برق خودرو در پایه دهم، یازدهم و دوازدهم چی هستن؟

رشته «تعمیر موتور و برق خودرو» ۱۰۵ ساعت آموزش داره که شامل ۴۲ ساعت دروس عمومی، ۵۲ ساعت شایستگی‌های فنی، ۲ ساعت شایستگی‌های پایه و ۹ ساعت شایستگی‌های غیرفنی است. استاندارد مهارت و درس این رشته شامل «تعمیرکار اتومبیل‌های سواری بنزینی درجه ۲ متشکل از ۶ واحد نظری و ۱۲ واحد عملی»، «تعمیرکار برق خودرو درجه ۲ متشکل از ۴ واحد نظری و ۸ واحد عملی»، «تون آپ (تنظیم‌کار موتور) درجه ۲ متشکل از ۴ واحد نظری و ۸ واحد عملی» و «کارورزی متشکل از ۴ واحد عملی» است. دروس رشته تعمیر موتور و برق خودرو به صورت کامل و به تفکیک نام دروس و تعداد ساعت اونها در پایه دهم و یازدهم و دوازدهم در جدول زیر آورده شده. برای دانلود کتاب های رشته تعمیر موتور و برق خودرو هم میتونین به این لینک مراجعه کنین.

هنرجویان رشته موتور و برق خودرو به چه توانمندی هایی میرسن؟هنرجویان در این رشته علاوه بر این که دروس عمومی رو باید پاس کنن، استانداردهای مهارت شغلی رو هم باید با موفقیت پشت سر بذارن و در انتهای هر استاندارد به توانمندی هایی که در طرح زیر آوردیم میرسن.

رشته های مرتبط با رشته تعمیر موتور و برق خودرو چیا هستن؟

رشته تعمیر موتور و برق خودرو در گروه مکانیک زمینه صنعت کاردانش قرار داره. رشته‌های مرتبط با مکانیک خودرو در شاخه کاردانش عبارتند از:

• -خدمات فنی خودرو
• -خدمات پس از فروش خودروهای سبک
• -تعمیر موتور خودرو
• -تعمیر موتور و برق خودرو

-تعمیر خودروهای تجاری

صنعت خودرو با چه صنایع دیگه ای در ارتباط هست؟

همانطور که میدونین یک خودرو از اجزا و قطعات مختلفی تشکیل شده و هر کدام از آن قطعات با یکی از صنایع روز مثل ریخته گری، مدلسازی، تراشکاری، جوشکاری، پرسکاری، لاستیک سازی، رنگسازی و غیره در ارتباط است.

شرایط ادامه تحصیل در رشته تعمیر موتور و برق خودرو چطوره؟

دانش آموزان رشته تعمیر موتور و برق خودرو بعد از اینکه دوره هنرستان رو با موفقیت گذروندن میتونن در آزمون کنکور نا پیوسته فنی و حرفه ای شرکت کنن و در آموزشکده های سراسری فنی و حرفه ای، دانشگاه آزاد اسلامی، دانشگاه جامع علمی کاربردی در سطح کاردانی همان رشته ادامه تحصیل بدن و بعد از فارغ التحصیل شدن در این دوره ها میتونن در دوره های کارشناسی ناپیوسته ی آن مراکز ادامه تحصیل بدن. اونها همچنین میتونن بعد از اتمام کارشناسی شان در این رشته در مقاطع فوق لیسانس در دانشگاه‌های دولتی و در رشته و گرایش‌های (مکانیک خودرو، مکانیک جامدات و مکانیک سیالات) ادامه تحصیل بدن.

آینده شغلی رشته تعمیر موتور و برق خودرو چطوره؟

آینده شغلی این رشته بسیار خوبه مخصوصا برای افرادی که تحصیلات علمی و تخصصی بالاتری داشته باشن. چون نزدیک به یک میلیون خودرو در سال در داخل کشور تولید میشه و این صنعت  با بیش از ۱۰۰ شغل تولیدی و ۲۰ شغل تعمیراتی ارتباط مستقیم داره و این باعث میشه که اهمیت و جایگاه این رشته بسیار بالا بره. هنرجویانی که دانش و مهارت های لازم رو در این رشته رو کسب کردن میتونن در کارخانجات تولیدکننده خودرو و قطعه‌ساز و نمایندگی‌های فروش و خدمات پس از فروش کار کنن و یا به صورت تعمیرکار برق خودرو و مکانیک خودرو در تعمیرگاه ها مشغول به کار بشن. اگه در مقاطع بالاتر دانشگاهی هم تحصیل کرده باشن میتونن در طراحی و ساخت کارخانجات خودرو سازی، راه آهن و صنایع هوایی و دریایی وارد شده و کار کنن و یا در امور آموزشی اقدام به فعالیت کنن. شرایط محیط کار و محل احتمالی استخدام رشته تعمیر موتور و برق خودرو کجاست؟هنرجویان این رشته بعد از اتمام تحصیلاتشون میتونن در محیط هایی که خودرو تولید میکنن مثل شرکت های خودرو سازی ایران خودرو و سایپا و غیره و یا در شرکتهایی که قطعات و لوازم یدکی انواع خودروها رو تولید می کنن مشغول به کار بشن و یا در تعمیرگاه های نمایندگی های مجاز شرکت های خودروساز کار کنن. این هنرجویان همچنین میتونن خودشون کارآفرینی کنن و تعمیر گاه هایی رو بسازن.

ردیف	دامنه محتوایی	پایه دهم		پایه یازدهم		پایه دوازدهم
		نام درس	ساعت	نام درس	ساعت	نام درس	ساعت
۱	تربیت دینی و اخلاقی	تعلیمات دینی (دینی، قرآن و اخلاق) ۱	۲	تعلیمات دینی (دینی، قرآن و اخلاق) ۲	۲	تعلیمات دینی (دینی، قرآن و اخلاق) ۳	۲
		عربی، زبان قرآن ۱	۱	عربی، زبان قرآن ۲	۱	عربی، زبان قرآن ۳	۱
۲	زبان و ادبیات فارسی	فارسی ۱	۲	فارسی ۲	۲	فارسی ۳	۲
۳	زبان های خارجی	زبان خارجی ۱	۲	زبان خارجی ۲	۲	—	—
۴	خوشه دروس: مطالعات اجتماعی	جغرافیای عمومی و استان شناسی	۲	تاریخ معاصر	۲	علوم اجتماعی	۲
۵	خوشه دروس:انسان و سلامت	تربیت بدنی ۱	۲	تربین بدنی ۲	۲	تربیت بدنی ۳	۲
		—	—	انسان و محیط زیست	۲	سلامت و بهداشت	۲
				—	—	آمادگی دفاعی	۳
۶	خوشه دروس: انسان و مهارت های زندگی	—	—	درس انتخابی (۱- هنر ۲- تفکر و سواد رسانه ای)	۲	مدیریت خانواده و سبک زندگی	۲
۷	خوشه دروس: شایستگی های غیرفنی	الزامات محیط کار	۲	کارگاه نوآوری و کارآفرینی	۳	اخلاق حرفه ای	۲
		—	—	درس انتخابی (۱- کاربرد فناوری های نوین ۲- مدیریت تولید)	۲	—	—
۸	خوشه دروس: شایستگی های پایه فنی (ریاضی، فیزیک، شیمی، زیست شناسی)	ریاضی ۱	۲	—	—	—	—
۹	خوشه دروس: شایستگی های فنی	استانداردها:		استانداردها:		استانداردها:
		تعمیرکار اتومبیل های سواری بنزینی درجه ۲ کد ۳/۲/۲۳/۴۳-۸  ساعت ۷۲۰	۲۲	تعمیرکار برق خودرو درجه ۲ کد ۳/۲/۴۲/۵۵-۸ ساعت ۴۸۰	۱۵	تون آپ (تنظیم کار موتور) درجه ۲ کد ۳/۲/۹۵/۴۳-۸ ساعت ۴۸۰	۱۵
						کارورزی	تجمیعی*
جمع			۳۷	جمع	۳۵	جمع	۳۳
۱۰	برنامه ویژه مدرسه	زمینه سازی برای اجرای بند ۵-۵ سند تحول بنیادین و بند ۲-۱۳ برنامه درسی ملی مشتمل بر عناوینی مانند: پژوهش و ارائه خلاقانه (سمینار)، یادگیری پروژه محور و آموزش مهارت تامین معاش حلال (سالانه ۵۰ تا ۱۰۰ ساعت)