دلایل گاز نخوردن خودرو و نوسان گاز ازچیست؟

نوسان و یا ثابت نبودن دور موتور به حالتی گفته میشه که دور موتور ماشین ، دچار نوسان و تغییر دور غیر عادی می شود.

این حالت بیشتر در موقعیت درجا کار کردن خودرو رخ می دهد ، حالتی که موتور روشن و پدال گاز آزاد است.

نوسان طبیعی بین ۳۰ الی ۶۰ دور در دقیقه ا

بازی کردن عقربه دور موتور روی خط ۸۰۰ دور ، در حدود ۱ میلی متر بالا و پایین یا حتی مقدار اندکی بیشتر طبیعی است.

نوسانی نشان از وجود ایراد دارد که باعث پایین آمدن دور موتور به حدی که موتور به لرزش بیفتد (حدود ۷۰۰ دور به پایین ) و یا بالا رفتن بیش از حد به شکلی که خودرو گاز بخورد ، مانند مواقعی که موتور سرد است.

اصطلاح نوسان در این موضوع برای ما به ۲ معنی است.
۱٫افزایش و یا کاهش دائمی دور موتور بیش از حد معمول
۲٫ بازی کردن دور موتور.

وظفه کنترل دور موتور در وحله اول بر عهده میزان هوای ورودی به موتور است.
در ۲۰۶ های ایرانی ، ۲ سیستم برای ورود هوا به موتور در نظر گرفته شده.
نوع اول سیمی بوده که یک سیم مشابه سیم ترمز دوچرخه از پدال گاز تا دریچه گاز کشیده شده.

نوع دوم که دریچه گاز برقی بوده و یک موتور روی آن نصب شده است.

نوع اول(دریچه گاز سیمی) تنها بر روی ۲۰۶ های تیپ ۲ و ۳ با موتور tu3 و روز اول تولید در ایران تا سال ۱۳۸۵ نصب شده اند.
این نوع از موتور های دریچه گاز سیمی، دارای سیستم برق و مدیریت موتور ECU با نام ساژم اس  Sagem S2000
هستند.
همانطور که اشاره کردم ، سیمی از پدال گاز تا دریچه کشیده شده است و با فشردن پدال گاز ، دریچه باز می شود و با رها کردن پدال گاز ، دریچه کاملا بسته می شود. در این حالت (دریچه بسته) عمل تنظیم هوای ورودی بر عهده قطعه ای است به نام استپر موتور.
استپر موتور stepper motor یک موتور پله ای است که با عقب و جلو کردن یک میله مخروطی در سر راه جریان عبور هوا، میزان هوای ورودی را تنظیم می کند.

علائم خرابی این قطعه به شرح زیر است: استارت زدن و به سختی روشن شدن ویا روشن نشدن موتور بدون فشار به پدال گاز.در این حالت اگر پدال را فشار دهید و همزمان استارت بزنید و موتور روشن شود ولی با رها کردن پدال گاز موتور خاموش شود، اولین احتمال خرابی استپر موتور است.در این حالت استپر جلو آمده و راه هوای ورودی کاملا بسته شده است. راه هوای ورودی در عکس بالا با فلش مشخیص شده است.

علائم دیگر نوسان دور موتور در حالت درجا است که باعث نوسان نسبتا شدید دور موتور شده و خودرو دچار گاز خوردگی هرز و یا پایین آمدن دور موتور و لرزش می شود.
در این حالت باید ابتدا نسبت به شست و شوی استپر موتور اقدام کنیم و در صورتی که در هنگام شستشو مشاهده کردیم دنده های میله استپر موتور خورده شده و یا در زمان جا زدن و بیرون کشیدن میله ، هرزگردی و خرخر غیر طبیعی وجود دارد ، نسبت به تعویض استپر اقدام کنیم. در کل یکی از بهترین راه های تشخیص سلامت استپر موتور هم حس کردن ضربات و عملکرد استپر در زمان جا زدن و یا در اوردن میله است.

در پژو ۲۰۶ های تیپ ۲و۳ مدل ۸۶ و بعد از آن و کلیه ۲۰۶ های تیپ ۵ و۶ ، دریچه گاز از نوع برقی شده است. در این نوع همانطور که بالاتر عرض کردم، یک موتور روی دریچه گاز نصب شده و یک سنسور روی پدال گاز قرار دارد. اطلاعات مربوط به فشرده شدن پدال گاز به ECU ارسال شده و سپس ECU با پردازش اطلاعات از پدال و سنسور های دیگر ، نسبت به تغییر موقعیت دریچه گاز اقدام می کند.
در این نوع(دریچه گاز برقی) خبری از استپر موتور نیست و وظیفه تنظیم میزان هوای ورودی چه در زمان گاز خوردن و چه در زمانی که موتور درجا کار می کند، برعهده دریچه گاز برقی می باشد و دریچه است که تعیین می کند دبی هوای ورودی چقدر باشد.
در هر ۲ مدل دریچه گاز برقی و سیمی، در زمان استارت و لحظه پس از روشن شدن، ابتدا دور موتور کمی بالا رفته و سپس به دور نرمال می رسد. در سیستم دریچه گاز سیمی این وظیفه بر عهده استپر است. زمانی که موتور را خاموش می کنید ، استپر موتور به عقب رفته و راه هوای ورودی از کانال idle را تا حد ممکن باز می کند تا موتور با ورود هوای کافی به راحت روشن شود و لحظه ای بسیار کوتاه پس از روشن شدن موتور، بلافاصله استپر موتور عمل کرده و راه هوا را بسته تا موتور به دور نرمال برسد.
در سیستم دریچه گاز برقی ، این مورد نیز بر عهده دریچه است. با بستن سوئیچ دریچه کمی بیشتر از حالت درجا باز می شود وهمینطور باقی می ماند تا در زمان استارت، هوای مور نیاز استارت موتور تامین شود. پس از استارت نیز بلافاصله دریچه کمی بسته می شود و راه را برای ورود هوای نرمال باز می گذارد.

دریچه گاز و استپر موتور ، هر ۲ در معرض ورود گرد و خاک اندک و بخارات روغن هستند. بخارات روغن به صورت رسوب روی دریچه گاز و همچنین روی استپر می بندند و باعث اختلال در عملکرد می وشد.

در سیستم استپری! این گرد و خاک و بخارات روی دنده ها رسوب کرده و عملکرد استپر را با مشکل مواجه می کنند. اگر نسبت به شستشوی اصولی این قطعه کوشا باشید، استپر شما تا حدود ۱۰۰ هزار کیلومتر و یا حتی بیشتر با کیفیت روز اول عمل می کند.
در سیستم دریچه گاز برقی ، وجود رسوب روی لبه های بالایی و پایینی دریچه باعث تغییر حجم هوای ورودی در دور پایین و درجا شده و از علل اصلی لرزش خصوصا در نمونه های اتوماتیک (و باز هم خصوصا در حالت D و R ) می شود که این مورد با تمیز کردن به راحتی قابل حل است.

دریچه گاز های برقی دارای موتور هستند و موتور آن ها نیز دارای قطعاتی است که متاسفانه دچار خاک گرفتی و رسوب می شوند.
این رسوب موجب لرزش، تاخیر و نوسان دور موتور می شود و از ملزومات سرویس های مربوط به لرزش و نوسان دور موتور است.

۲-مورد بعدی مربوط به سیستم فشار منیفولد است. قطعه ای به نام سنسور فشار های منیفولد یا MAP سنسور که مخفف manifold pressure sensor است.

این قطعه وظیفه اندازه گیری فشار منفی موجود در منیفولد را دارد در واقع یکی از سنسور هایی است که به پارامتر های محاسباتی موتور مربوط می شود. در این مورد ، محاسبه حجم هوای ورودی.
در صورتی که این قطعه به درستی پارامتر ندهد و یا کلا معیوب باشد، دور موتور خودرو دچار نوسان، گاز نخوردن و یا حتی عملکرد های عجیبی مانند گاز دادن و رها کردن می شود.
شستشوی این قطعه نیز از ملزومات درمان بیماری نوسان دور موتور است.

در زمینه عیب یابی نوسان ، تشخیص علت نوسان اصلی ترین مورد است. برای تشخیص اصولی حتما به دستگاه دیاگ نیاز داریم.

موتور دارای قطعات و سنسور های متعددی است که وضعیت و عملکرد تک تک آن ها توسط دیاگ قابل مشاهده است(پارامتر ها)

زمانی که مشاهده می کنیم موتور دارای نوسان است، ۲ مشکل وجود دارد.
۱٫پاشش نا منظم حجم سوخت
۲٫ورود نا منظم هوا

برای تشخیص این موارد باید با مشاهده پارامتر های زنده ، از وضعیت عملکرد موتور مطلع شویم. خیلی از این پارامتر های به صورت زنجیره ای به هم متصل هستند و یک عیب یابی صحیح به معنی تشخیص این زنجیره ها است.
فرضا در زمانی که دور موتور دچار نوسان شدید در حالت درجا شده است، باید به این پارامتر ها توجه کرد:
۱٫وضعیت استپر
۲٫زاویه دریچه گاز
۳٫فشار منیفولد
۴٫تایم جرقه
۵٫تایم پاشش

۱٫اگر استپر موتور در حال عملکرد و عقب جلو کردن میله فلزی(مخروطی ) است، همین مورد باعث این نوسان شده است. در این حالت باید نسبت به سلامت استپر با روش های بالا که عرض شد و یا تعویض با قطعه تستی مطمئن شد.
در صورت خرابی استپر تعویض ودر صورتی که سالم است باید به زنجیره ها توجه کرد(پارامتر پدال گاز)

۲٫پارامتر دریچه گاز (موقعیت پدال گاز) throttle pedal position sensor

قطعه زیر استپر موتور در عکس بالایی
در صورتی که این قطعه دچار خرابی و یا ایراد شود ، پارامتر های نادرست به ECU ارسال شده و باعث می شود هم پاشش و هم موقعیت استپر از حالت طبیعی خارج شده و موتور دچار نوسان شود.
نحوه تشخیص خرابی نیز تنها از طریق دیاگ و یا تست با نمونه سالم است.

۳٫ مپ سنسور (فشار منیفولد) manifold pressure sensor

در صورتی که map دچار عیب و نقص شود، همانطور که اشاره شد امکان نوسان و یا گاز نخوردن وجود دارد و با استفاده از دیاگ به راحتی می توان از عملکرد این قطعه و سلامت آن مطمئن شد. همچنین تعویض با نمونه سالم نیز از راه های دیگر است.

۴-تایم جرقه
در صورت وجود نوسان غیر عادی در جرقه و تخلیه کویل، احتمال بروز نوسان دور موتور وجود دارد. در این حالت ابتدا باید وضعیت شمع ها را بررسی کرد و در صورت نیاز تعویض شوند. سپر لاستیک های سر شمع(وایر) و فنر آن ها از نظر سلامت و ترک نخوردن باید بررسی گردد. مورد آخر کویل بوده و عموما در صورت بروز مشکل خطای آن ثبت می شود ولی باز هم می توان با نمونه سالم برای تست تعویض کرد.

۵-تغییرات نا منظم در تایم پاشش خصوصا در حالت درجا از نشانه های خرابی در سنسور اکسیژن و ارسا ل نادرست پارامتر از طرف این سنسور است . دراین مورد باید به پارامتر سنسور اکسیژن توجه کرد و با دقت بازی کردن ولتاژ ان را رسد کرد، در صورتی که شاهد عملکرد غیر عادی بودید، احتمال خرابی سنسور را در نظر بگیرید.

خرابی سنسور اکسیژن لزوما باعث روشن شدن چراغ موتور (Engine Check) نمی شود.

در تمامی موارد بالا، اطمینان از سلامت سیم کشی و سوکت های ضروری است.

بعد از تعویض قطعه باید خطای مربوطه پاک شود

۶- مورد ۶ مربوط سوخت ماشین می باشد که از پمپ بنزین شروع به تست می کنید که برای تشخیص سلامت این قطعه شما باید با یک فشار سنج سوخت مقدار فشار بنزین را چک کنید که این مقدار از ۳/۵ تا ۵ بار متغیر بوده و اگر دستگاه فشار سنج این اعداد را نشان دهد نشانه سالم بودن پمپ بنزین می باشد یا آمپر فشار سنج به خط سبز برسد پمپ بنزین سالم هست

۷- مرحله بعد تست انژکتورهای خودرو می باشد برای تست شما باید ریل سوخت را باز کرده وانژکتورها را روی دستگاه شستشوی انژکتور  امتحان کنید که اگر سالم باشد مقدار پاشش آن معلوم می شود

۸- مورد ۸ مربوط به تایم خودرو می باشد که اگر تایم یکی دو دندانه رد کرده باشد ماشین گاز نمی خورد چون تایم سوپاپ ها به هم خورده وعمل بازوبست ناهماهنگ می باشد برای تست این مورد هم ماشین را از اول تایم گیری نمایید ودقیقا روی تایم بگذارید واگر تایم بیش از چند دندانه بود برای ماشین پژو وریو سوپاپ ها مرخص شده اند

۹- مرحله بعد مربوط به سیم کشی می باشد که برای تست آن با یک اهمتر مقدار ولتاژ ورودی وخروجی سیم هارا امتحان کنید از نظر سولفاته نداشتن سر سوکت ها وقطع شدگی سیم اطمینان حاصل کنید

۱۰- مورد آخر مربوط به کامپیوتر خودرو یا همان ECU می باشد که با یک کامپیوتر دیگر خودرو را تست کنید ویا به یک متخصص کامپیوتر خودرو بدهید تا برایتان تست کند ببیند سالم هست یا نه ودر صورت معیوب بودن ICE مورد نظر را تعویض نمایید باتشکر