اشتباه ۲۲۵ میلیارد تومانی درصورت سود و زیان سایپا!
روزنامه جوان درباره صورت‌های مالی شش ماهه سایپا نوشته است: اصلاحیه‌هایی که سامانه جامع اطلاع‌رسانی ناشران شرکت‌های بورسی در سامانه کدال منتشر می‌کنند، آنقدر افزایش یافته که گویا سازمان بورس اوراق بهادار سیاست‌های تنبیهی کافی برای اشتباهات مکرر برخی از ناشران در نظر نگرفته است، در آخرین اشتباه ناشر شرکت سایپا در صورت‌های مالی شش ماهه خود که در اولین روز از آبان ماه ۹۷ در کدال قرار گرفت، در بخش درآمدهای عملیاتی صورت سود و زیان اشتباه بزرگ و فاحشی را در نرخ هر دستگاه آریو انجام داد که تفاوت ۲۵۲ میلیارد تومانی را در صورت مالی فوق پدید آورد.
شرکت سایپا که اخیراً با برکناری محمد قاسم جهرودی، محمدرضا سروش سکان مدیریت این مجموعه را به دست گرفته‌است، در اولین روز از آبان ماه سال جاری با انتشار گزارش عملکرد شش ماه ابتدایی سال به نوعی مدعی شده بود که به دلیل رشد ۱۹ درصدی بهای تمام‌شده فروش و افزایش ۴۷ درصدی هزینه‌های مالی و ۷/۳۵۳ میلیارد تومانی سایر هزینه‌های غیرعملیاتی ۴۳۷ ریال زیان برای هم سهم محقق کرده‌است که نسبت به مدت مشابه سال قبل ۳۲۰ درصد افزایش زیان محقق شده‌است.
براساس این گزارش، سایپا با انتشاره گزارش عملکرد نیمه اول سال که با افزایش ۳۲۰ درصدی زیان نسبت به مدت مشابه سال قبل روبه‌رو شد (از ۲۹۰ ریال سال قبل به ۴۳۷ ریال سال جاری) اشتباه بزرگی را در محاسبات منتشر کرد که بازتاب زیادی در فضای مجازی داشت و به دنبال این بازتاب اعتراضات فعالان بازار سرمایه و ذینفعان را نیز در پی داشت و از آن به عنوان «شاهکار صورت‌سازی بزرگ در گزارش شش ماهه» یاد شد.
این شرکت خودروسازی که زمان تأسیسش به سال‌های ۱۳۴۴ باز می‌گردد و در سال ۷۵ سهامش در بورس تهران پذیرفته شده‌است، قیمت فروش هر دستگاه آریو در سال گذشته را ۴۶ میلیون تومان و در سال جاری ۴۴ هزار تومان محاسبه کرده بود که به دلیل تولید و فروش ۵ هزار و ۳۲۳ دستگاه از این محصول و کاهش ۲۵۲ میلیارد تومان سود ناخالص، منجر به زیان عملیاتی ۲۸۱ میلیارد تومانی شرکت در صورت سود و زیان شده بود.
در این باره، مدیر نظارت بر ناشران سازمان بورس از اصلاح اشتباه بزرگ در صورت‌های مالی شش ماهه و انتشار اصلاحیه طی دیروز خبر داد و افزود: بعد از انتشار این گزارش، مراتب به اطلاع مدیران «خساپا» رسانده شده است و مقرر شد این اشتباه اصلاح و گزارش اصلاحیه منتشر شود.
فروش ۴۴ هزار تومانی هر خودرو؟
سعید علیزاده در برابر این سؤال که آیا درج قیمت ۴۴ هزار تومانی برای فروش هر دستگاه آریو و تفاوت ۲۵۲ میلیارد تومانی در صورت‌های مالی عمدی بوده یا سهوی توضیح داد: به گفته مدیران سایپا، این اعداد جابه‌جا شده‌اند و عمدی هم در کار نبود. قرار است با دریافت اطلاعات جدید، این موضوع بررسی شود. هر چند برای قضاوت در رابطه با گزارش‌های منتشر شده از سوی ناشر بورسی فوق در شرایط فعلی زود است، اما تلاش‌های خودروسازان برای اخذ مجوز افزایش قیمت از دولت انگیزه‌ای برای زیان‌ده جلوه دادن خود در شرایط کنونی است، به‌ویژه آنکه قیمت‌های بازار برخی از خودروهای داخلی گاهی دوبرابر قیمت در کارخانه است و این امر امکان دارد مدیران و ناشران را به طمع بندازد تا با صورت‌سازی زیان عملکرد منتشر کنند تا مجوزهای افزایش قیمت را دریافت کنند و در آینده با انتشار گزارش‌های اصلاحی صورت‌سازی انجام گرفته را تصحیح کنند.
گفتنی است در ماجرای کنتورسازی نیز ناشر صورت‌سازی کرده بود و حتی حسابرس نیز صورت‌های مالی موهوم و غلط را تأیید کرده بود، این در حالی است که در اتفاق سهام آکنتور قیمت این سهم بر اساس گزارش‌های مالی غلط در بازار چندین برابر شد و پس از افشای حقیقت رسوایی زیادی به بار آمد و هزینه زیادی نیز به سهامدارانی تحمیل شد که سهام را در قیمت‌های بالا خریداری کردند.
از بورس بعید است!
در این بین، محل پرسش آن است که سازمان بورس اوراق‌بهادار با این همه درآمد و ساختار عریض و طویل چرا سازوکاری طراحی نمی‌کند تا هنگام تهیه صورت‌های مالی نظارتی حداقلی در رابطه با صحت و سقم صورت‌های مالی انجام گیرد، به ویژه آنکه در شرایطی از تاریخ اقتصاد ایران هستیم که نقش بازار سرمایه در تأمین مالی اقتصاد می‌تواند بسیار مؤثر واقع شود.
اهمیت بازار سرمایه از این حیث است که بخش قابل‌ملاحظه از اقتصاد ایران در این بازار حضور دارد و بهترین و شاخص‌ترین بنگاه‌ها در هر رشته‌ای سهامشان یا محصولاتشان در بازارهایی، چون بورس تهران، فرابورس، بورس کالا، بورس انرژی قرار دارد و علاوه بر این بسیاری از نهادهای مالی و ابزارهای مالی در این بازارها وجود دارد که روزانه صدها میلیارد تومان داد و ستد را رقم می‌زند.
وجود ضعف‌هایی در مدیریت بازار سرمایه در شرایطی این روزها از سوی کارشناسان مورد اشاره قرار می‌گیرد که حسن روحانی در نشست علنی روز گذشته مجلس که به منظور دفاع از وزرای پیشنهادی خود در مجلس حضور یافته‌بود، گفت:بازار سرمایه بسیار مهم است و موفقیت این بازار در ماه‌های اخیر یکی از افتخارات اقتصادی بود. در کنار تورمی بود که در حال عبور از تک رقمی است و رشدی که به رکود بدل می‌شد و رشد اقتصادی که داشت به زمین می‌نشست، این بازار سرمایه بود که به حرکت درآمد و تا حد زیادی شرایط را جبران کرد. بنابراین وزیر اقتصاد باید برای بازار سرمایه به‌صورت ویژه عمل کند.
توجه رئیس‌جمهور و همچنین وزیر اقتصاد پیشنهادی به نقش بازار سرمایه در تأمین مالی اقتصاد ایران در شرایطی است که امید می‌رود از طریق بهره‌گیری از تجربیات سایر کشورهای موفق در حوزه مدیریت بازار سرمایه از وجود هرگونه سوءاستفاده و اشتباه فاحش در تهیه و انتشار صورت‌های مالی بنگاه‌های حاضر در بازار سرمایه و دلالی‌های سیستماتیک در سهام و ابزارهای مالی موجود در بازار و دستکاری سازمان‌یافته قیمت‌ها در این بازار جلوگیری شود و سطح اعتماد و شفافیت در بازار سرمایه به حدی برسد که سرمایه‌گذاران با کمترین ریسک در بازار فوق حضور پیدا کنند.