هیوندای سانتافه چطور توانست بازار ایران را فتح کند؟
محمدحسین شاوردی/ به روایتی ۴۰ هزار دستگاه و به روایتی دیگر ۳۴ هزار دستگاه از انواع مدل‌های نسل گذشته هیوندای سانتافه در ایران به فروش رفته است. اعداد بزرگی که بعضا ادعا شده شمار آن حتی تا ۴۵ هزار دستگاه هم می‌رسد.
در این باره جز این که کار هیوندای را شاهکار دانست، هیچ چیز نمی‌توان گفت. گرچه این روزها تب سانتافه خوابیده و کمتر کسی دیگر سراغی از نمونه‌های صفر کیلومترش می‌گیرد، ولی کاری که این کراس‌اوور متوسط کره‌ای در بازار خودروهای وارداتی ایران انجام داده تقریبا از ابتدای انقلاب بی‌نظیر بوده است. در واقع در حالی که کل فروش رقبای حاضر در این کلاس روی هم به نصف میزان واردات شاسی بلند سانتافه نمی‌رسد، هیوندای موفق شده مهم ترین خودروی یک دهه اخیر بازار ایران لقب گیرد که کمترین افت قیمت و بیشترین بازارپسندی را با سطوح تجهیزات مناسب، طراحی جسورانه و کیفیت ساخت قابل ستایش تلفیق کند و خودرو رویایی ایرانی‌ها را با قدرت پرداخت متوسط بسازد. این خودرو که در بدو ورود به بازار ایران در سال ۲۰۱۴ بهایی نزدیک به یک پنجم قیمت کنونی خود را داشت، توسط تیم جدید طراحی هیوندای به رهبری لوک دانکرلوک خلق شده و ایمنی و دوام را همزمان با هم در سطحی معقول ارائه می‌کند.
نسل سوم سانتافه که در ایران با موتور ۲۴۰۰ سی‌سی چهارسیلندر و ۱۸۸ اسبی اش به خودرویی معمولی و متوسط و مناسب برای شهر و جاده مشهور است، در قیاس با اغلب رقبا فرم ظاهری شاداب‌تر و موزون‌تری داشته و در یک بازه زمانی چهار تا پنج ساله به رغم واردات انبوه، زیبایی خود را حفظ کرده است. نگاهی به ابعاد بدنه این خودرو نشان می‌دهد در رنج قیمتی کمتر از یک میلیارد تومان سانتافه متناسب‌ترین ابعاد را دارد که نه چون سورنتو و رکستون بیش از اندازه کشیده شده و نه همچون راو۴ و ایکس تریل کوچک و نزدیک به خودروهای یک کلاس پایین‌تر است. سانتافه که در آخرین نسل خود توانسته با تداوم طراحی جذاب خود، به یکی از محصولات موفق بازار جهانی و الگویی برای برندهای دیگر تبدیل شود هم‌اینک در مناطق آزاد تجاری ایران به تعداد اندکی موجود بوده و نسخه‌هایی از آن از طریق سفارتخانه‌های خارجی به کشور وارد شده است. خودرویی که پیش‌بینی می‌شود در صورت بازگشایی واردات، بتواند دوباره رکوردهای نسل‌های قبلی خود را تکرار کند و صدرنشین بازار محصولات وارداتی باشد.
در این پرونده، با بررسی عملکرد ۹ خودروی رقیب سانتافه، به چرایی ناموفق بودن این محصولات در قیاس با سانتافه در بازار ایران می‌پردازیم.
کیا سورنتو
پرفروش‌ترین خودروی بازار در این رده پس از سانتافه که ۱۰ سانتی‌متر بزرگ تر و در مجموع شکیل‌تر از هیوندای است. با این حال سورنتو خیلی دیر توانست آمار فروش خود را افزایش دهد و مدت‌ها زیر سایه سانتافه ماند. این شاسی‌بلند جذاب که گفته می‌شود از سال ۲۰۱۵ تا کنون بیش از ۱۰ هزار دستگاه از انواع ساده و GT لاین آن در کشور به فروش رفته، به دلیل استفاده از شاسی نردبانی عملا نه یک کراس‌اور که خودرویی در کلاس اس‌یووی‌های متوسط است و در همه تجربیات رانندگی خود در ایران یا خارج از ایران، توانمندی شگفت‌انگیز خود در زمینه آفرود را نشان داده است. سورنتو که بزرگ ترین کابین را در این گروه در کنار سانگ یانگ رکستون دارد، یکی از بیشترین هزینه‌های نگهداری را داشته و در زمینه دوام پشت سر راو۴ و ایکس تریل قرار دارد. موتور چهار سیلندر، ۲۴۰۰ سی‌سی و ۱۸۸ اسبی این خودرو در حالی با سانتافه یکسان است که سورنتو با ۱۶۸۰ کیلوگرم وزن، کاملا کندتر از برادرش شتاب می‌گیرد. البته این موتور به رغم ۱۰۰ کیلو وزن اضافه در مقایسه با سانتافه رانندگی مهیج‌تری را نصیب خریداران سورنتو می‌کند.
نیسان ایکس تریل
در زمانی اندک و تنها در فاصله ۲۰۱۶ تا ۲۰۱۸ موفق شد بیش از پنج هزار دستگاه فروش کند و در بازار ایران به یکی از محصولات نمادین تبدیل شود. اغلب کسانی که به سراغ ایکس‌تریل می‌روند جذب طراحی محافظه‌کارانه و موقر خودرو و دوام بالای ایکس تریل می‌شوند وگرنه این اتومبیل ژاپنی ابدا خودروی مهیجی نیست. همه چیز در کابین ساده و منظم است و برخلاف رقبای کره‌ای، زرق و برق اتاق در حد صفر است. موتور ۱۷۰ اسبی این کراس‌اور ژاپنی در تلفیق با گیربکس CVT یک رانندگی معمول و بی دردسر را فراهم کرده که البته در زمان آفرود خوی واقعی نیسان را برملا کرده و توانایی بالای خود را به رخ می‌کشد. ایکس تریل که دقیقا در میانه کلاس کنار راو۴ و کولئوس ایستاده، در آخرین نسخه خود با کد ۲۰۱۸ به کشور راه یافته و امکانات مناسبی دارد. در عین حال رنگ‌های متنوع و جذاب بدنه از جمله مزایایی است که دست خریداران را برای انتخاب این خودرو باز می‌کند.
هوندا CR-V
حیف شد. حیف شد که این خودروی خوش‌چهره، موقر و جذاب که سواری نرم و راحتی دارد و یکی از لوکس‌ترین خودروهای این جمع است، در ابعادی گسترده به کشور وارد نشد. شاسی‌بلند هوندا که در ردیف ۱۰ خودروی برتر جهان جایگاه معتبری دارد، از جمله خودروهای چابک گروه است که هم‌اینک برخی از نمونه‌های ۲۰۱۵ و ۲۰۱۶ آن در تیپ تورینگ موجود بوده و با کارکرد پایین بین۵۵۰ تا ۷۰۰ میلیون تومان قیمت دارد. این خودرو که از موتوری چهار سیلندر، ۲۴۰۰ سی‌سی و ۱۸۵ اسبی بهره می‌برد گرچه همچون نیسان از گیربکس CVT بهره برده ولی وزن ۱۵۷۸ کیلویی و آرایش فنی خاص خودرو شتاب مناسبی را عاید راننده و سرنشینان می‌کند. هوندا CR-V که ۴.۵۲ متر طول دارد، لیست امکانات مناسبی داشته و جزو بادوام‌ترین خودروهای این رده در جهان است. متاسفانه اما آمار ناچیز واردات و واردکننده گمنامش چارچوب مناسبی را برای خدمات پس از فروش خودرو ایجاد نکرده و همین عامل هزینه‌ای به مراتب بیشتر از راو۴ را روی دست مالکان می‌گذارد.
میتسوبیشی اوت لندر
از سال ۲۰۱۲در بازار ایران حاضر است و در سه فیس لیفت با دو نوع موتور بنزینی و پلاگین هیبرید چیزی بین ۴۰۰ تا ۸۷۵ میلیون تومان را روی دست خریداران می‌گذارد. نسخه‌های پاک و PHEV خودرو که به لطف یک موتور برقی قدرتی نزدیک به ۲۰۳ اسب و مصرفی معادل پنج لیتر دارند، در سرتاسر جهان سالانه بیش از ۲۰۰ هزار دستگاه فروش داشته و خودروی محبوب خریداران آلمانی و انگلیسی به شمار می‌رود. بدنه کشیده و ۴.۷ متری اوت لندر به رغم جای مناسب کمی باریک به نظر می‌رسد و فضایی در حد سورنتو یا رکستون ندارد. اتاق اما نسبتا نرم و راحت بوده و هزینه نگهداری هم پایین است. همچنین توان آفرود اوت لندر کم نظیر است.
رنو کولئوس
همسان با سورنتو بین ۱۰ تا ۱۲ هزار دستگاه از این کراس‌اور فرانسوی خوش‌پوش به کشور وارد شده و همین عامل رنو را به یکی از بازیگران بزرگ بازار در رده فعلی تبدیل کرده است. کولئوس که مشخصاتی درست مشابه ایکس تریل دارد، در نسخه‌های صفر و ۲۰۱۸ بهایی معادل ۷۵۰ میلیون تومان دارد و خودرویی ایمن، تکنولوژیک و بادوام با طرحی جسورانه است. هزینه نگهداری کولئوس به واسطه اشتراکات فنی بسیار با نسل قبل و البته نیسان ایکس تریل بهتر از رقبای کره‌ای است ولی همچنان در پس راو۴ قرار دارد.
فولکس واگن تیگوان
شاید دو هزار دستگاه از این خودروی آلمانی که در شمار محبوب‌ترین خودروهای جهان است، به کشور وارد شده باشد. کراس‌اور مدرنی که از همه رقبا امکانات و شتاب بهتری داشته و تکنولوژیک‌تر است. در عین حال تیگوان کوچک ترین عضو این رده بوده که با بهای ۹۵۰ میلیونی کاملا گران و دور از دسترس است. پایداری بالای خودرو مدیون سیستم تعلیق خاص و وزن ۱۶۴۰ کیلویی بدنه است که این خودرو ۴.۴۸ متری را مثل آهن ربا به زمین وصل می‌کند. تیگوان هزینه نگهداری بالایی همچون دیگر خودروهای آلمانی و ایتالیایی دارد ولی در زمینه دوام دست کمی از رقبای ژاپنی ندارد.
تویوتا راو۴
از نسخه فیس‌لیف و پایه راو۴ در نسل چهارم چیزی نزدیک به هشت هزار دستگاه در ایران فروش رفته و تویوتا را به بازیگر مهم این بخش از بازار تبدیل کرده است. راو۴ های موجود در ایران طراحی جسورانه، جذاب و مهیجی دارند و در زمینه دوام تا ۲۰۰ هزار کیلومتر هم بی اشکال به مسیر ادامه داده اند. عددی که برای برخی از خودروهای چینی یا فرانسوی یک رویاست! راو۴ که از موتور ۲۵۰۰ سی‌سی ۱۸۱ اسبی سود می‌برد شاید امکانات کاملی نداشته باشد ولی همه نیازهای خریداران را برآورده کرده و یک سوم خودروهای گروه هزینه نگهداری دارد. البته که این موضوع با قیمت گزاف و ۹۰۰ میلیونی نسخه‌های صفر خودرو جبران شده است!
سوبارو فارستر
شاید کمتر از ۱۰۰ دستگاه از کراس اور زمخت ژاپنی به ایران وارد شده باشد. خودرویی دیگر از گروه بدنام سیف خودرو که تنها وظیفه دارد ماشین بفروشد و هیچ تعهدی را پس از تحویل خودرو نمی‌پذیرد! فارستر که تنها در نسخه‌های ۲۵۰۰ سی سی به کشور وارد شده طرح و کابین چندان مدرنی ندارد و از امکانات معمولی بهره می‌برد. برند گمنام و واردکننده بدعهد و نبود شبکه خدمات پس از فروش اما موجب شده تا یکی از بهترین خودروهای این رده در بازار جهانی، ابدا در ایران طرفدار نداشته باشد و همین عامل ارزش بازاری نازل خودرو را موجب شده است.
سانگ یانگ رکستون
تنها به تعدادی معدود وارد کشور شده و حدود یک میلیارد تومان قیمت دارد. حسن این خودرو توان آفرود بالا، موتور توربو ۲۲۰ اسبی و امکانات خوبی است که کابینش دارد. ویژگی‌هایی که ابدا به قیمت بالا، کیفیت متوسط و دوام معمولی خودرو نمی‌چربد و به رکستون G4 در حد یک نوبرانه و نه بیشتر از آن در بازار اعتبار می‌دهد./خراسان