چرا ماشین از سمت موتور یا چرخ دود می‌کند؟

اغلب اوقات دیدن دود می‌تونه مشکلاتی رو برامون به وجود بیاره. مثل وقتی که دود سیگار تو اتاق‌مون پخش میشه و والدین گرامی می‌بینند!! به همین دلیل باید همیشه دقت کنیم که هیچ دودی نباشه! چه وقت‌هایی؟ مثل وقتایی که دود از سمت موتور یا چرخ ماشین خارج میشه. باورتون بشه یا نشه این مشکل خیلی جدی‌تر از دود سیگاره و به رسیدگی بیشتری هم نیاز داره. حالا ما می‌خواهیم که در این مقاله این مشکل رو بررسی کنیم و ببینیم که چطوریه که دود از سمت موتور یا چرخ ماشین خارج میشه و چه کاری برای جلوگیری ازش می‌شه انجام داد. با ما همراه باشید.

دلایل اصلی خروج دود از سمت موتور یا چرخ

به طور کلی اگه مشکلی در موتور و نحوه عملکرد اون وجود داشته باشه، گاهی اوقات میشه با دود خارج شده از اگزوز تشخیصش داد. در حالت عادی و نرمال درصورتی که اگزوز خودرو دو دهانه خروجی داشته باشه، دود خارج شده از اگزوز نباید قابل مشاهده باشه و وقتی که عکس این عمل رخ میده، میشه گفت که ما یک مشکلی در خودروی خودمون داریم که برای تعمیر آن باید به یه مکانیک مجرب و کاربلد مراجعه کنیم تا بررسی اساسی انجام بده.

اما چه عواملی باعث خارج شدن دود از موتور می‌شوند؟ دلایل زیادی وجود دارند که می‌تونند باعث بشن تا ماشین ما دود کنه. از برخی از شایع ترین دلایل آن میشه به نشتی واشر سرسیلندر، سیستم خنک کننده معیوب، سیم‌های برق سوخته یا با پوششی معیوب، مایعات بیش از حد گرم شده از جمله روغن، مایع انتقال و روغن ترمز، کمبود روان‌کننده‌ها، پیستون های فرسوده و سوپاپ‌های سوخته اشاره کرد که در اغلب مواقع گرم شدن بیش از حد موتور منجر به این اتفاق میشه.

اما یه نکته مهم که باید بفهمیم اینه که تشخیص بدیم دود از سمت موتور یا چرخ دقیقا از کجا درمیاد؟ اما چطوری؟! برای اینکار فقط کافیه تا به رنگ دود توجه کنیم.

▪دود سیاه از سمت موتور یا چرخ

اگه دیدید که از سمت موتور یا چرخ دود سیاهی خارج میشه، شاید فیلتر هوا گرفته شده یا حتی ممکنه سوخت بیش از حد در محفظه احتراق قرار گرفته باشه. بهترین کار اینه که سریعا این قطعات تشخیص و رفع عیب بشوند تا هم آسیبی به بقیه بخش‌ها نزنند و هم با هزینه کمتر و در زمان کوتاه‌تری رفع بشوند. اما علت‌هایی که باعث خارج شدن دود سیاه از سمت سمت موتور یا چرخ دود می‌شوند عبارتنداز:

• مسدود شدن انژکتور سوخت

بنزین، سوخت یا گازوئیل توسط انژکتور به دهانه ورودی منیفولد یا چند راهه که مستقیما رو به روی شیر ورودی قرار داره، اسپری میشه و در محفظه احتراق با میزان از قبل تعیین شده‌ای اکسیژن ترکیب میشه تا احتراق صورت بگیره و به طور عالی این فرآیند انجام بشه. حالا اگه انژکتور مسدود بشه یا نشتی داشته باشه، سوخت کافی برای احتراق مهیا نمیشه و دود از سمت موتور خارج میشه. انژکتورها ممکنه با خاک یا سوخت بی‌کیفیت مسدود شوند یا به علت سایش، آسیب و پارگی در درزگیرها نشت کنند. راه‌حل این مشکل هم تعویض یا تعمیر انژکتور سوخت است.

• ایراد در رگلاتور فشار

موتور برای روشن شدن نیاز به میزان خاصی سوخت داره، سوخت هم با یک فشار خاص باید وارد محفظه احتراق بشه تا احتراق به خوبی انجام بگیره. حالا اگه این فشار کم یا زیاد بشه، موتور نمی‌تونه اون طور که باید روشن بشه و کار بکنه. اگر فشار کم بشه، سوخت کافی به موتور برای روشن شدن نمی‌رسه؛ در مقابلش، اگه این فشار زیاد بشه، سوخت رسانی بیش از حد مجاز انجام میشه و این امر عملکرد موتور رو سخت و سوخت رسانی رو خیل ضعیف‌تر می‌کنه.

کلا فشار سوخت در سیستم سوخت خودرو توسط یه رگلاتور کنترل میشه و اگه رگلاتور خراب بشه، فشار نسبت به حد تعیین شده سیستم نوسان پیدا میکنه و احتراق به مشکل و از موتور دود سیاه رنگی خارج میشه. همچنین یادتون باشه که با تعمیرکارتون بررسی کنید و ببینید که آیا پمپ بنزین هم همزمان نیاز به تعویض داره یا نه.

گاهی اوقات در کنار خروج دود، صداهای غیر عادی از چرخ‌ها هم شنیده میشه که بهتره به خوبی بررسی بشن تا در حین رانندگی به مشکل برخورد نکنیم.

• فیلتر هوای کثیف یا مسدود شده

ورود آلاینده‌ها و آلودگی‌های هوا به داخل موتور خودرو توسط فیلتر هوا کنترل میشه و نمی‌زاره تا عملکرد موتور به مشکل بخوره. به همین دلیل یکی از بخش‌های ضروری و مهم سیستم سوخت خودرو به شمار میره. اگه دیدید که دود از سمت موتور یا چرخ میاد و سیاه رنگه، بهتره که بررسیش کنید و اگه مسدود یا کثیف شده بود، عوضش کنید. اگه اینکار رو انجام دادید ولی بازم دود ادامه داشت، شاید به خاطر انژکتور یعنی مورد اول بوده باشه. چون ترکیب نامناسب هوا به سوخت باعث میشه تا موتور زیاد سوخت بسوزونه و نسبت اون به هوا زیاد باشه.

کاربراتور معیوب و خروج دود از سمت موتور یا چرخ

این روزها با توجه به تعدد بیشتر خودروهای انژکتوری، کمتر میشه خودروهای قدیمی کاربراتوری رو دید؛ اما جالبه بدونید که کاربراتورها در آخر عمر خودشون باعث میشن تا یه چنین دودی در ماشین راه بیافته! در واقع وقتی از کار می‌افتند، باعث میشن تا بنزین یا گازوئیل بیشتری به موتور برسه و همین عامل دود تیره و زیادی رو به وجود بیاره‌. بهترین کار اینه که در اسرع وقت اجازه بدید که خودروتون توسط یک متخصص بررسی بشه، چون که این مشکل علاوه بر مصرف بیشتر سوخت، آلایندگی بیشتری رو هم وارد محیط می‌کنه و برای محیط زیست هم اصلا خوب نیست.

• مسدود شدن منیفولد ورودی

منیفولد ورودی وظیفه داره تا مخلوطی از سوخت و هوا رو به سیلندرهای موتور برسونه. حالا اگه این بخش مسدود بشه، فقط به میزان خیلی کمی از مخلوط هوا و سوخت اجازه میده تا به سیستم احتراق برسه که درنتیجه این عامل باعث میشه تا موتور خودروی شما با کمبود سوخت مواجه و ابری از دود کثیف رو خارج کنه. شما خودتون می‌تونید این قسمت رو تو خونه تمیز کنید، اما اگه مطمئن نیستید که دقیقا باید چطوری اینکار رو انجام بدید، کافیه تا با ما در آقای امداد تماس بگیرید.

• زمان جرقه زنی نامناسب

کنترل سیستم جرقه‌زنی و زمان مناسب آن امروزه و در خودروهای انژکتوری توسط کامپیوتر یا ECU انجام میشه، در صورتی که در خودروهای قدیمی کاربراتور این عمل توسط دلکو انجام می‌گرفت. کامپیوتر خودرو در واقع با کمک سنسورهای موجود، موقعیت میل لنگ رو شناسایی و در زمان مناسب دستور جرقه زدن رو به کوئل هر سیلندر میده. حالا برای احتراق مناسب، باید سوخت در زمان مناسب در چرخه احتراق حاضر و مشتعل بشه. وقتی سیستم جرقه‌زنی درست کار نکنه، بیش از حد لازم سوخت می‌سوزه و در موارد شدیدتر، دود از سمت موتور یا چرخ خارج میشه و سیاه رنگه.

اگه موقع روشن کردن خودروتون، دود سیاهی رو مشاهده کردید که با کار کردن خودرو و گرم شدن موتور از بین رفت، لازم نیست نگران باشید؛ چون این اتفاق تا حدودی عادیه و برای بعضی از خودروها رخ میده. اما اگه دیدید که این دود از بین نمیره و درکنارش حتی مصرف سوخت‌تون هم زیاده، بهتره تا اجازه بدید موتور توسط یک مکانیک مورد اعتماد بررسی بشه.

▪دود سفید از سمت موتور یا چرخ

خارج شدن دود از سمت موتور یا چرخ دود می‌تونه به رنگ سفید و به علت ایراد در رادیاتور و یا بلوک سیلندر باشه. در ادامه هر کدام رو با هم بررسی می‌کنیم:

• آسیب رادیاتور یا شلنگ‌های خنک کننده آن

به مرور زمان و با کار کردن خودرو، شلنگ‌های وارد شده و خارج شده از رادیاتور، آسیب می‌بینند، متورم می‌شن و ترک می‌خورند و باعث ایجاد دود از سمت موتور یا چرخ میشن. شما می‌تونید به سادگی و فقط با بلند کردن کاپوت، این آسیب رو ببینید. تعویض این قطعات هزینه چندانی نداره و بهتره تا قبل از اینکه به مشکل جدی بخورید، توسط یک متخصص تعویض بشه.

• ترک و آسیب‌دیدگی بلوک سیلندر

بلوک های سلیندر تمام بخش‌های اصلی موتور رو کنار هم نگه می‌دارند و تا حد زیادی در برابر دما و فشار مقاوم هستند. اما گاهی اوقات، دمای بسیار پایین می‌تونه باعث بشه تا مایع خنک کننده که البته در صورتی که کیفیت پایینی داشته باشه، یخ بزنه و به دیواره‌های بلوک سیلندر فشار وارد کنه. درنتیجه این امر ترک‌های کوچیکی روی اون به‌وجود میاد که می‌تونه دود زیادی رو از سمت موتور خارج کنه.

بااینکه چندان رایج نیست، اما گاهی ایرادات تولید هم می‌تونه باعث بشه تا در ساخت بلوک، ضخامت همه بخش‌ها به یک اندازه نباشه و یه قسمت از بقیه جاها نازک‌تر باشه و مسلما آسیب‌پذیزتر هم باشه‌. برای رفع این مشکل سه تا راه‌حل وجود داره، ساده‌ترین روش اینه که از سیلر بلوک سیلندر استفاده کنید که البته برای ترک‌های کوچیک جوابه. اما بهتره تا حتما یه متخصص و تعمیرکار ماهر بررسیش کنه و اینطور می‌تونه با جوش مجدد قطعات بلوک یا استفاده از روشی به نام دوخت فلز سرد این مشکل رو برطرف کنه.

یه نکته‌ای که باید بدونید اینه که این کار براتون گران تموم میشه به طوری که خرید یک ماشین جدید حتی می‌تونه ارزان تر هم باشه.

چرا ماشین دود می‌کنه، اما گرم نشده؟

علت‌هایی که قبل‌تر معرفی کردیم، مواردی هستند که می‌تونند باعث دود از سمت موتور یا چرخ بشوند و در کنارش ماشین رو هم تا حدی گرم و داغ کنند. اما اگه دود از سمت موتور بدون گرم شدن خودرو خارج بشه، باید این نشانه رو به عنوان یک هشدار‌ جدی قبول کنید. از شایع‌ترین علت‌های خروج دود بدون گرم شدن موتور میشه موارد زیر را عنوان کرد:

ریزش روغن در زمان تعویض: بهتره تا در زمان تعویض روغن، از قیف استفاده بشه تا روغن جایی دیگر نریزه. قطعات پلاستیکی و لاستیکی خودرو اگه به مرور زمان با این چنین مایعاتی برخورد کنند، خیلی زودتر از موعد خراب می‌شوند.

نشت روغن: همچنین ممکنه که نشت روغن موتور در جایی رخ بده به طوری که درزگیرها یا سوپاپ‌های معیوب نتونند آن‌ها را به طور ایمن نگهداری یا حمل کنند.

پسماند سوخت: در بعضی از خودروها و اغلب هم ماشین‌های قدیمی، وقتی سوخت حالا چه بنزین یا گازوئیل می‌سوزه، یک پسماند تیره‌ای رو از خودش به جای می‌زاره که بعد از گرم شدن موتور به صورت دود خارج میشه.

سیم های معیوب: گاهی اوقات آسیب دیدگی سیم‌ها در خودرو می‌تونه باعث ایجاد دود بشه. یکی از نشانه‌های اصلی این مشکل، بوی تندی هستش که شنیده میشه. البته اگه مشکل در سیم‌های مسی دینام باشه، بوی چندان قوی نداریم اما چراغ‌های موتور ماشین روشن می‌شوند.

نشتی مایع خنک کننده: وجود ترک یا سوراخ در مخزن سرریز مایع خنک کننده هم می‌تونه باعث بشه تا این مایع نشت کنه، بسوزه و از سمت موتور یا چرخ بخار خارج بشه.

آتش زیر کاپوت خودرو

اگه دیدید که منشا دود در اصل آتش سوزی در زیر کاپوت خودرو است، خیلی سریع این کارها رو انجام بدید:

• موتور ماشین رو خاموش کنید.
• اهرم رهاسازی کاپوت رو بکشید اما سعی نکنید اون رو باز کنید.
• همه رو از ماشین پیاده کنید و فاصله خودتون رو با ماشین حفظ کنید.
• با آتش‌نشانی تماس بگیرید.
• به راننده‌ها و عابرین پیاده هشدار بدید تا مشکلی پیش نیاد.

کارستان