نحوه تعويض دنده در خودروهای اتوماتیک چیست ؟

چگونگي تعويض دنده ها در اتومبيل هاي مجهز به گيربكس اتوماتيك

یکی از ویژگی های جعبه دنده های خودکار اتومبیل این است که اگر راننده قصد سبقت گرفتن از خودروی دیگر، بالا رفتن از سربالایی و یا پایین آمدن از یک سراشیبی را داشته باشد.

یکی از ویژگی های جعبه دنده های خودکار اتومبیل این است که اگر راننده قصد سبقت گرفتن از خودروی دیگر، بالا رفتن از سربالایی و یا پایین آمدن از یک سراشیبی را داشته باشد، می تواند مناسب ترین دنده را بدون دخالت راننده انتخاب کند که البته نحوه انجام این عمل تا حد بسیار زیادی به کارایی گیربکس، راندمان موتور و نحوه برنامه ریزی واحد کنترل الکترونیکی (ECU) و … بستگی دارد. اما حتی در اتومبیل های مجهز به گیربکس اتوماتیک، راننده می تواند در صورت تمایل در تعویض دنده ها کنترل داشته باشد و با تغییر عادات رانندگی خود و استفاده از دنده های سبک تر در مواقع معین هم، باعث افزایش نیروی تولیدی و به دنبال آن افزایش راندمان شود.

تعویض دنده در گیربکس اتوماتیک

عملکرد جعبه دنده خودکار در اتومبیل توسط کامپیوتر کنترل می شود و به گونه ای برنامه ریزی شده که موتور را همواره در مناسب ترین شرایط از نظر دور موتور نگه می دارد. بنابراین هر زمان که میزان دور موتور از حد معینی تجاوز می کند، گیربکس به طور خودکار دنده را سبک کرده تا اینکه موتور با دور پایین تری به حرکت خود ادامه دهد. ضمناً هنگامی که میزان دور موتور پایین تر از حد معین شود مجدداً گیربکس به طور خودکار دنده را سنگین کرده تا بتواند در دور بالاتر، میزان نیروی مورد نیاز را تولید کند.

چگونگی سنگین کردن دنده

وادار کردن یک گیربکس اتوماتیک به تعویض و سنگین کردن دنده، کار آسانی بوده و کافی است به این صورت عمل کنید:

1- به منظور افزایش میزان دور موتور و رساندن آن به میزانی فراتر از حد مجاز، پای خود را تا حد امکان روی پدال گاز فشار دهید. معمولاً این حالت در شرایطی اتفاق می افتد که قصد سبقت گرفتن یا ورود سریع به یک بزرگراه را داشته باشید.

2- بعد از آنکه تعویض دنده (ها) و معکوس شدن آن ها انجام گرفت، می توانید به منظور جلوگیری از افزایش بیش از حد سرعت حرکت، فشار پای خود را روی پدال گاز کاهش دهید.

3- بعد از بالا رفتن از یک سربالایی و یا سبقت از اتومبیل مورد نظر، این امکان را به گیربکس بدهید که دنده سبک تر را انتخاب کند. این امر هنگامی که نیازی به فشار آوردن به موتور نباشد، به صورت خودکار اتفاق می افتد.

چگونگی سبک کردن دنده

برای وادار کردن یک گیربکس اتوماتیک به سبک تر کردن و انتخاب دنده های پائین تر در حین حرکت به این صورت عمل کنید:

1- جهت نزدیک شدن به وضعیتی که نیازمند استفاده از دنده های سبک تر در گیربکس هستید، کافی است فشار پای خود را روی پدال گاز کاهش دهید.

2- امکان سبک کردن دنده را به گیربکس بدهید.

3- سعی کنید تا زمانی که مایل هستید، با ثابت نگه داشتن سرعت حرکت، دنده انتخابی در گیربکس را تغییر ندهید.

چگونگی استفاده صحیح از دنده های کمکی

شرایط خاصی وجود دارد که راننده نیاز به استفاده از دنده های کمکی که در جعبه دنده های خودکار با لیبل هایی مانند «1» و «2» و یا «L» مشخص می شود، دارد. اما در هر موردی به کارگیری نامناسب آن ها می تواند موجب آسیب دیدگی گیربکس شود، لذا لازم است که در موارد زیر، این نکات رعایت گردد.

یدک کشیدن بارهای سنگین

چنانچه برای یدک کشیدن بارهای سنگین مانند دقیق، وانت، کامیونت و … از دنده های کمکی استفاده نکنید احتمال دارد گیربکس آسیب ببیند، زیرا کارکرد آنها به گونه ای برنامه ریزی شده که «فقط» با وزن خود خودرو متناسب باشد، لذا زمانی که تغییر زیادی در این وزن ایجاد می شود تأثیرات مخربی روی گیربکس خواهد داشت. به کارگیری دنده های کمکی در چنین مواردی این اطمینان را به وجود می آورد که مجموعه جعبه دنده برای حمل بار از دور موتورهای بالاتر استفاده می کند.

بالا رفتن از سربالایی های تند

گیربکس اتوماتیک خودرو هنگام بالا رفتن از سربالایی پر شیب یک تپه یا مسیرهای کوهستانی دشوار، در وضعیتی مشابه با یدک کشیدن بارهای سنگین قرار می گیرد، زیرا نیروی جاذبه با پس کشیدن خودرو، در اصل همان کاری را انجام می دهد که بار سنگین در شرایط معمولی انجام می دهد. لذا مادامی که در حال بالا رفتن از یک سربالایی دشوار هستید، حتماً از دنده کمک گیربکس استفاده کنید.

پائین آمدن از یک سراشیبی تند و تیز

یکی از شیوه هایی که برخی رانندگان از آن آگاهی ندارند، استفاده از دنده های کمکی در پائین تر آمدن از سراشیبی های تند است. انجام این کار باعث صرفه جویی در استفاده از سیستم ترمز و طولانی تر شدن عمر لنت ها می شود. ترمز گرفتن در حین پائین آمدن از سراشیبی ها می تواند منجر به گرم شدن بیش از حد آن ها و بعضاً از دست دادن توان توقف توسط ترمزها شود، بنابراین انتخاب دنده های کمکی یا سنگین و استفاده از چیزی به نام ترمز موتور (یعنی جذب بخشی از نیروی سراشیبی توسط پیستون های موتور)، باعث کاهش سرعت پایین آمدن می شود. البته هنوز هم در چنین وضعیتی شما به نیروی ترمز احتیاج خواهید داشت ولی اینگونه، در بخش عمده ای از طول سفر از استفاده از آن خودداری می کنید.

کارستان